New York’un 2025 belediye başkanlığı seçimlerinde Demokrat Parti’nin adayı olan Zohran Mamdani, siyasi kariyeri ve cesur vaatleriyle dikkat çekiyor. 33 yaşındaki Mamdani, 24 Haziran’da gerçekleşen ön seçimlerde eski vali Andrew Cuomo’yu geride bırakarak sürpriz bir zafer elde etti. Seçilirse New York’un ilk Müslüman, ilk Güney Asyalı ve en genç belediye başkanı olacak. Demokratik sosyalist kimliğiyle bilinen Mamdani, kentin yaşam maliyetini düşürme odaklı kampanyasıyla gençler ve çalışan kesimler arasında geniş destek topladı. Ancak, Filistin yanlısı duruşu ve Müslüman kimliği nedeniyle İslamofobik saldırılara da maruz kaldı.
Zohran Mamdani kimdir?
Zohran Kwame Mamdani, 18 Ekim 1991’de Uganda’nın başkenti Kampala’da doğdu. Annesi, Oscar adayı “Salaam Bombay!” ve “Monsoon Wedding” gibi filmleriyle tanınan Hintli yönetmen Mira Nair, babası ise Kolombiya Üniversitesi’nde antropoloji profesörü olan Ugandalı-Gujarati akademisyen Mahmood Mamdani. Annesi Hindu, babası Müslüman kökenli olan Mamdani, Güney Asya kökenli bir aileden geliyor. Beş yaşında ailesiyle Güney Afrika’ya taşındı ve Cape Town’da St. George’s Grammar School’da okudu. Yedi yaşında, 1998’de New York’a göç etti ve Manhattan’ın Upper West Side bölgesinde büyüdü. Bank Street School for Children’dan mezun olan Mamdani, lise eğitimini prestijli Bronx High School of Science’ta tamamladı. Ardından Bowdoin College’da Africana Studies (Afrika Çalışmaları) alanında lisans derecesi aldı ve burada Filistin için Adalet Öğrenci Grubu’nu kurdu. 2018’de ABD vatandaşı oldu.
Siyasi kariyer ve demokratik sosyalizm
Mamdani, siyasete 2020’de New York Eyalet Meclisi’nin Queens merkezli 36. bölgesinden seçilerek adım attı. Dört dönemlik vekil Aravella Simotas’ı Demokrat Parti ön seçimlerinde yenerek meclise giren ilk Güney Asyalı erkek, ilk Ugandalı ve üçüncü Müslüman üye oldu. Demokratik Sosyalistler of America (DSA) üyesi olan Mamdani, Bernie Sanders’ın 2016 başkanlık kampanyasından etkilenerek demokratik sosyalist kimliğini benimsedi. Eyalet meclisindeki çalışmaları, ücretsiz otobüs pilot programı ve taksi şoförleriyle dayanışma için 15 günlük açlık grevi gibi girişimleri içeriyor. 2025’te, dokuz meclis komitesinde yer aldı ve 20 yasa tasarısının birincil sponsorluğunu, 238 tasarının ise ortak sponsorluğunu üstlendi. Yasama öncelikleri arasında konut reformu, ulaşım ve enerji öne çıkıyor. Kampanyasında, ücretsiz toplu taşıma, kira sabitleme, uygun fiyatlı konut ve belediye marketleri gibi vaatlerle çalışan kesimlere hitap etti.
Kampanya, tartışmalar ve İslamofobi
Mamdani’nin belediye başkanlığı kampanyası, sosyal medya odaklı, genç ve çeşitli bir gönüllü ordusuyla desteklendi. 27 bin gönüllünün kapı kapı dolaştığı kampanya, bir milyondan fazla seçmene ulaştı. Alexandria Ocasio-Cortez ve Bernie Sanders gibi isimlerden destek alan Mamdani, 24 Haziran’da %43,5 oyla ön seçimi kazandı. Ancak, Filistin’e verdiği destek ve İsrail’e yönelik “soykırım” ve “apartheid devleti” eleştirileri, özellikle Cuomo ve Yahudi grupları tarafından antisemitizm suçlamalarına yol açtı. Mamdani, antisemitizmi kınadığını ve İsrail’in eşit haklara sahip bir devlet olarak var olma hakkını savunduğunu belirtti. Müslüman kimliği, Cumhuriyetçi vekiller ve MAGA hareketinden isimler tarafından İslamofobik saldırılara hedef oldu. Temsilci Andy Ogles, Mamdani’nin vatandaşlığının iptalini talep ederken, Nancy Mace ve Marjorie Taylor Greene gibi isimler 11 Eylül ve İslam karşıtı söylemlerle saldırdı. CAIR, seçim sonrası İslamofobik içeriklerin beş kat arttığını bildirdi.
