Turgut Özal döneminde uygulanmaya başlanan ve mevcut şartlarda 150 lira olan yurt dışı çıkış harcı son anda bir değişiklik olmazsa yeni vergi paketinde hissedilir oranda bir artışa konu olacak gibi görünüyor. Mehmet Şimşek yönetimindeki Hazine ve Maliye Bakanlığı'ndan yansıyan kulis bilgilerine göre bin 500 liraya yükseltilmesi beklenen yurt dışı çıkış harcıyla ilgili en çarpıcı tespitlerden biri, vergi rekortmeni avukat Gönenç Gürkaynak'tan geldi.
Hukuki mütalaamı memnuniyetle takdim ediyorum...
'Yurt dışına çıkış harcına ciddi zam geleceği için, bu harcın hukukiliğine dair çok sayıda soru alıyorum. Bu konudaki hukuki mütalaamı memnuniyetle aşağıda takdim ediyorum' hatırlatmasında bulunan Gönenç Gürkaynak, 'Bunun bir harç olmadığı, bir vergi olduğu ve o verginin de Anayasa'nın 23. maddesine doğrudan aykırı olduğu kanaatindeyim' dedi.
Gürkaynak şu mesajı paylaştı...
Devletin bunun adını harç koymuş olması, o kamusal talebin hukuki niteliğini değiştirmez. Yurt dışına çıkmak isteyen bir Türk vatandaşının bu tutarı ödeyerek doğrudan yurt dışına çıkışı ile ilgili olarak elde ettiği belirli bir kamu hizmeti yoktur. Devlet eliyle herhangi bir yurt dışına çıkma hizmeti sağlanmakta değildir. Pasaport kontrolü, kolluk hizmeti kapsamındadır. Kamu hizmetlerinin neler olduğu bellidir ve bu tutara doğrudan bağlı ayrı bir kamu hizmet tarifi yoktur. Dolayısıyla bu bir harç değildir.
Seyahat özgürlüğü ne olacak?
Anayasa’nın 23. maddesi uyarınca vatandaşın yurt dışına çıkma özgürlüğü yalnızca suç soruşturması veya kovuşturması sebebiyle hâkim kararına bağlı olarak sınırlanabilir. Tüm vatandaşlara vergi salıp bu verginin anında ödenmemesi halinde yurt dışına çıkış yasağı getirilmesi, Anayasa'nın 23. maddesinde ifadesini bulan seyahat özgürlüğünü, gerekçesiz, orantısız ve hakkın özünü ortadan kaldıracak şekilde kısıtlar.
Vergi sisteminin hiyerarşisine uygun değil...
Ayrıca bir tek bu vergi yönünden mali yükümlülüğün yerine getirilmemesinin anında yurt dışına çıkış yasağı sonucu vermesi, tüm vergiler ile bu vergi arasında vergi sisteminin işleyişine uygun olmayan bir hiyerarşi de yaratmaktadır. 100 milyonlarca TL gelir vergisi borcu olan yahut hakkında kamu zararına yol açmaktan 100 milyonlarca TL'lik dava yürüyen kişiler mahkeme hükmü kurulmaksızın ellerini kollarını sallayarak yurt dışına çıkabilirlerken, aynı anayasal seyahat özgürlüğünden yurt dışına çıkış vergisini o anda ödememiş bulunan kişiler istifade edememektedir.
