İzmir'de yaşayan uzman arkeolog Tolga Özaltın (32), geleneksel nakış sanatına yönelik çalışmaları nedeniyle Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından "Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcısı" unvanıyla onurlandırıldı. Özaltın, unutulmaya yüz tutmuş nakış sanatını gelecek nesillere aktarmayı hedeflediğini belirtti. "Özellikle Osmanlı döneminden günümüze ulaşan nakışların replikalarını hazırlıyor veya desenlerini işliyorum" ifadelerini kullandı.
Çocukluktan gelen nakış tutkusu
Tolga Özaltın’ın nakışla tanışması, anneannesi ve aile büyükleriyle çocukluk yıllarında geçirdiği zamanlara dayanıyor. İşinin dışında nakışa yönelen Özaltın, bu alanda derinleşerek uzmanlaştı. 2024 Mayıs ayında Kültür ve Turizm Bakanlığı’na yaptığı başvuru sonucu Ankara’da gerçekleştirilen kuruldan “Hesap İşi Sanatçısı” unvanı aldı.
Karabağlar Halk Eğitim Merkezi’nde usta öğretici sertifikası almak için eğitimlere devam eden Özaltın, "Nakışa ilgim aileden geliyor. Anneannemin annesi, ipek böcekçiliği üretiminin her aşamasında yer alıyordu. Üniversite dönemime kadar aile içinde nakış tekniklerini gözlemledim. Kursa başladıktan sonra detayları öğrenip halk eğitimde kendimi geliştirdim. Bu sanatı meslek haline getirebileceğimi fark ettiğimde yeni bir süreç başladı" dedi.
Geleneksel nakışı geleceğe taşımak
Özaltın, nakışın genellikle kadınlara özgü bir uğraş olarak algılandığını ancak bunun bir sanat dalı olduğunu vurguladı. "Sanatın cinsiyeti yoktur. Osmanlı döneminde dahi erkek nakış ustaları vardı.
Evliya Çelebi’nin kayıtlarına göre Kapalıçarşı’da 65 erkek nakış ustası bulunmaktaydı. Nakış benim için bir kaçış yolu, kendime odaklanma biçimi. Amacım geçmişi yaşatmak. Osmanlı'dan bugüne uzanan nakışların replikalarını yapıyorum veya desenlerini işliyorum. Kurs sonrası usta öğretici belgesi alarak bu sanatı sonraki nesillere aktarmak için çalışacağım" diye konuştu.
Halk Eğitim Merkezi'nin kültür mirasına katkısı
Karabağlar Halk Eğitim Merkezi Müdürü Fatma Demirci, merkezin unutulmaya yüz tutmuş meslekleri ve kültürel değerleri koruma ve geleceğe aktarma misyonunu üstlendiğini ifade etti. Demirci, "Kurslarımızda çoğunluk kadın kursiyerlerimiz yer almakta. Onların meslek edinip sosyal hayata katılarak istihdam sağlamaları bizler için gurur kaynağıdır" değerlendirmesinde bulundu.
