Son Mühür Çin’de genç işsizlik oranlarının zirve yapması ile beraber, Z Kuşağı gençleri iş bulma zorluklarıyla mücadele ediyor. 16-24 yaş arası gençlerde işsizlik oranı %14,5’e yükselirken, üniversite mezunları iş dünyasında kendilerine yer edinmekte güçlük çekiyor. Bu sıkıntı, gençlerin yaratıcı bir çözüm yaratmasına neden oldu: “Pretend to Work Company” (Çalışıyormuş Gibi Yapma Şirketi) olarak isimlendirilen sahte ofisler.
Sahte ofisler gerçeklikten bir kopuş mu yoksa fırsat mı?
Shenzhen, Şanghay, Nanjing, Wuhan, Chengdu ve Kunming gibi Çin’in büyük kentlerde popülerleşen bu ofisler, gençlere günlük 30-50 yuan (yaklaşık 160-280 TL) ücreti karşılığında bir “çalışma ortamı” vaat ediyor. Bu sahte ofislerde gençler, bilgisayar başında CV hazırlıyor, iş başvurularında bulunuyor veya akranlarıyla bir arada oluyor.
Ücret karşılığında internet, bilgisayar, atıştırmalıklar ve içecekler gibi imkanlardan yararlanıyor. Bu alanlar, eksiksiz ofis havasıyla düzenlenmiş: toplantı odaları, çay köşeleri ve hatta rahat bir sosyalleşme ortamı oluşturuyor.
“Fare İnsan” durumuna düşmek istemiyorlar
Çin’de iş bulamayan bazı gençler, “rat people” (fare insan) veya “yatarak yaşamak” akımına girerek günlerini telefon başında, yemek sipariş ederek veya uyuyarak dolduruyorlar. Sosyal medyada popüler olan bu akım, ekonomik ve psikolojik yıkıntının bir sonucu olarak ortaya çıkıyor. Ancak sahte ofislere giden gençler, bu etkisiz hayat tarzına karşı bir çıkış göstererek hem para hem de çaba sarf ederek günlük yaşama uyum sağlamaya çalışıyorlar.
Toplumdan gelen baskı ve sahte ofislerin yaygınlaşması
Bu ofisler, gençlerin aileleri ve toplum karşısında işsizlikten kaynaklanan mahcubiyet durumunu ortadan kaldırmak için de bir çözüm ortaya koyuyor. Örneğin, 30 yaşındaki Shui Zhou, işsiz olduğunu ailesine belirtmemek için de bu ofislerden birine katıldığını ve ofis ortamının fotoğraflarını ailesine göndererek onların kalplerini rahatlattığını belirtiyor.
Zhou, “Burada bir grup olarak çalışıyormuş gibi hissediyoruz, bu bana şevk veriyor,” diyor. Bazı üniversiteler, mezunlarının iş bulmuş gibi görünmesini isterken, bu ofisler gençlere sahte staj belgeleri veya işyeri fotoğrafları temin ederek bu beklentiyi karşılıyor.
Bu uygulama beyaz bir yalan mı yoksa geçici bir kaçış mı
Sahte ofislerin sahibi Feiyu, bu iş modelini bir sosyal deney olarak isimlendiriyor. “Sattığımız şey bir masa değil, işe yaramaz hissetmeme durumu” olarak ifade ediyor. Feiyu, pandemi sırasında kendi işini kaybettikten sonra bu girişimi kurduğunu ve bir ay sürecinde tüm masaların kullanıcı bulduğunu belirtiyor.
Müşterilerinin %40’ı staj belgeleri için gelen yeni mezunlar, geri kalanı ise serbest çalışanlar ve dijital göçebe profesyoneller. Ancak Feiyu, bu iş kuramının uzun sürede karlı olup olmayacağından kesin emin değil. “Bu, gençlerin saygınlıklarını korumak için beyaz bir yalan, ama bazıları için gerçek bir başlangıç aşaması olabilir” diyor.
