Son Mühür- Ege İhracatçı Birlikleri (EİB), 2025 yılının ikinci yarısına oldukça umut verici bir başlangıç yaparak Temmuz ayında ihracatını kayda değer bir şekilde artırdı. Türkiye genelindeki ihracat artışına paralel olarak, Egeli ihracatçılar geçtiğimiz yıla kıyasla önemli bir büyüme kaydetti. Ancak bu olumlu tablonun ardında, üretim maliyetleri ve rekabetçilik gibi konularda sektör temsilcilerinin dile getirdiği ciddi endişeler de bulunuyor.
Temmuz Ayı rakamlarında göz kamaştıran artış
Ege İhracatçı Birlikleri, 2025 yılının Temmuz ayında ihracatını yüzde 8 oranında artırarak 1 milyar 650 milyon dolara çıkardı. Bu rakam, 2024 yılının aynı döneminde kaydedilen 1 milyar 533 milyon dolarlık ihracatın oldukça üzerinde yer alıyor. Türkiye geneli ihracat performansı da oldukça güçlü seyretti; Temmuz ayında ülke ihracatı yüzde 11'lik artışla 22 milyar 475 milyon dolardan 24 milyar 951 milyon dolara yükseldi. EİB'nin Ocak-Temmuz dönemindeki ihracatı yüzde 1'lik artışla 10 milyar 653 milyon dolara ulaşırken, son 1 yıllık dönemdeki toplam ihracat ise yüzde 2'lik yükselişle 18 milyar 522 milyon dolar olarak kayıtlara geçti.
Sektörel bazda bakıldığında ise sanayi sektörleri ihracatlarını yüzde 8 artırarak 889 milyon dolara çıkarırken, tarım sektörleri de yüzde 9'luk büyümeyle 654 milyon dolara ulaştı. Madencilik sektörü ise 107 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi.
Lider sektörler ve rekor kırmalar
Ege İhracatçı Birlikleri bünyesinde ihracatın lokomotifi olan Ege Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği, Temmuz ayında ihracatını yüzde 29 gibi çarpıcı bir oranla artırarak 243 milyon dolara taşıdı. Birliğin yedi aylık ihracatı 1 milyar 530 milyon dolara ulaşırken, son 1 yıllık dönemdeki ihracatı ise 2 milyar 515 milyon doları aşarak sektördeki liderliğini pekiştirdi.
Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği, yumurta ihracatındaki fonun kaldırılmasıyla büyük bir moral buldu ve Temmuz ayında yüzde 32'lik rekor bir artışla ihracatını 169,5 milyon dolara yükseltti. Bu performansla EİB çatısı altında hem en çok ihracat yapan ikinci birlik oldu hem de ihracat artışında rekor kırdı.
Moda endüstrisinin önemli temsilcilerinden Ege Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği, 128,5 milyon dolarlık Temmuz ayı ihracatıyla en çok ihracat yapan üçüncü birlik oldu. Son bir yıllık ihracatları ise 1 milyar 341 milyon dolara ulaştı.
Ege Tütün İhracatçıları Birliği de başarılı bir yıl geçiriyor. Temmuz ayında ihracatını yüzde 24 artırarak 112 milyon dolara çıkaran birlik, son bir yıllık dönemde 1 milyar dolar sınırını aşarak 1 milyar 9 milyon dolarlık ihracata imza attı.
Diğer sektörlerdeki durum ve bölgesel performans
Ege Maden İhracatçıları Birliği, Temmuz ayında yüzde 4'lük bir düşüşle 107 milyon dolarlık ihracat yaparken, yıllık ihracatı yüzde 16'lık artışla 1 milyar 365 milyon dolara yükseldi. Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği, geçtiğimiz yılki kayıplarını telafi ederek Temmuz ayında ihracatını yüzde 22 artırarak 99,3 milyon dolara taşıdı. Ancak Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği, Mart ve Nisan aylarındaki don ve soğuk hava nedeniyle yaşadığı rekolte kaybı yüzünden Temmuz ayında yüzde 10'luk düşüşle 95,2 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi.
Türkiye'nin kuru meyve ihracatında lider olan Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği'nin Temmuz ayı ihracatı yüzde 21'lik artışla 78 milyon dolara ulaştı. Ege Mobilya Kâğıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği 63,5 milyon dolar, Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği ise 34,5 milyon dolar ihracat kaydetti.
Uzun zaman sonra ihracatını artırma başarısı gösteren sektörlerden biri de deri ve deri mamulleri oldu. Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği, Temmuz ayında ihracatını yüzde 7'lik artışla 18,4 milyon dolara yükseltti. Ege Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği de yüzde 6'lık artışla 34 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi.
Bölgesel bazda bakıldığında ise Ege Bölgesi'nin toplam ihracatı Temmuz ayında yüzde 11,5'lik artışla 2 milyar 557 milyon dolara yükseldi. Yedi aylık ihracat ise yüzde 3,3 artışla 16,2 milyar dolara ulaştı. İzmir, 1 milyar 238 milyon dolarlık ihracatla Ege Bölgesi'nin açık ara lideri konumunu korurken, Manisa 445,8 milyon dolarla İzmir'i takip etti. Denizli, yüzde 18'lik artışla 416 milyon dolara ulaşarak üçüncü sıradaki yerini sağlamlaştırdı. İhracat artışında rekortmen ise yüzde 72'lik büyüme ile 138,5 milyon dolara ulaşan Balıkesir oldu. Su ürünlerinde Türkiye lideri olan Muğla'nın ihracatı yüzde 40 artışla 127,7 milyon dolara yükselirken, Aydın da yüzde 12,5'lik artışla 81 milyon dolarlık ihracat kaydetti. Doğal taş merkezi Afyonkarahisar 40,3 milyon dolar, porselen ihracatının başkenti Kütahya 40 milyon dolar ve Uşak 29,5 milyon dolar ihracat gerçekleştirdi.
EİB İhracatının rotası: Avrupa Birliği Liderlikte, ABD Almanya'yı geçti
Ege İhracatçı Birlikleri'nin toplam ihracatının yüzde 45'ini Avrupa Birliği ülkeleri oluşturuyor. Temmuz ayında AB'ye yapılan ihracat yüzde 9,3'lük artışla 742 milyon dolara ulaştı. Amerika kıtasına 201 milyon dolarlık ihracat yapılırken, Ortadoğu ülkelerine 162,5 milyon dolar ve Afrika kıtasına yüzde 15 artışla 157 milyon dolarlık dış satım gerçekleştirildi.
Ülke bazında ise dikkat çekici bir değişiklik yaşandı. Temmuz ayında EİB üyeleri en çok ihracatı 14,37 milyon dolarla Amerika Birleşik Devletleri'ne yaptı. 2025'in ilk yarısında zirvede olan Almanya ise 143,1 milyon dolarla ikinci sıraya geriledi. İtalya, yüzde 33'lük artışla 98,6 milyon dolara ulaşarak İngiltere'yi geride bırakıp üçüncü sıraya yerleşti. İngiltere 98,5 milyon dolarla dördüncü olurken, İspanya'ya yapılan ihracat yüzde 5 artışla 80,7 milyon dolara çıktı.
Başkan Eskinazi'den çağrı: "Rakamlardaki artış acıları gizlemiyor!"
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, ihracat rakamlarındaki artışın sevindirici olduğunu ancak ihracatçıların yaşadığı sorunları göz ardı etmemek gerektiğini vurguladı. Eskinazi, "İhracat rakamlarındaki artış, ihracatçılar olarak acı çektiğimiz gerçeğini değiştirmiyor. Üretim ve ihracatta Türkiye rakipleriyle rekabette zorlanıyor, Türk ihracatçılarının rekabetçiliğini güçlendirmemiz gerekiyor" ifadelerini kullandı.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI endeksinin Temmuz ayında üst üste üçüncü ay gerileyerek 45,9 düzeyinde gerçekleştiğini hatırlatan Eskinazi, "Endeks, üretimde Ekim 2024'ten bu yana en belirgin yavaşlamanın yaşandığına işaret ediyor. 'İşimiz Üretim Gücümüz İhracat' mottosunun içini doldurabilmemiz için PMI endeksini eşik değer olan 50 puanın üzerine taşımalıyız. TCMB'nin ihracatçılara sağladığı yüzde 3'lük döviz bozdurma desteğini 3 ay daha uzatması ihracatçılar için moral oldu. Bu adımların devamını bekliyoruz" dedi.
Tarım sektörüne özel kredi talebi
Başkan Eskinazi, Ege İhracatçı Birlikleri'nin yıllık 7,5 milyar doları aşan tarım ürünleri ihracatıyla Türkiye'nin tarım ürünleri ihracatından yüzde 22 pay aldığını ve lider olduğunu belirtti. Tarım ihracatçılarının sezona girerken kredi desteğine ihtiyaç duyduğunu vurgulayan Eskinazi, "Tarım sektörlerimizin pozitif ayrımcılığa ihtiyacı var. İhracat bir ivme kazanmışken krediye ulaşımda bir rahatlamaya ihtiyaç duyuyorlar. Türk Eximbank'tan tarım sektörlerimize özel bir kredi paketini hayata geçirmesini talep ediyoruz" çağrısında bulundu. Yüksek faiz ve düşük döviz kuru kıskacında tüm ihracatçıların sermayelerinin eridiğine dikkat çeken Eskinazi, kredi süreçlerinin kolaylaştırılması ve TL reeskont kredilerinde günlük 4 milyar TL'lik limitin 6 milyar TL'ye çıkarılması gerektiğini sözlerine ekledi. Bu limit artışının ihracatçıların 3 ayı bulan bekleme sürelerini makul seviyeye düşüreceğini de ifade etti.
