İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Türk Toraks Derneği Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Oğuz Kılınç, 12 Kasım Dünya Zatürre Günü vesilesiyle yaptığı önemli açıklamalarla zatürre hastalığına ve korunma yollarına dikkat çekti. Prof. Dr. Kılınç, zatürrenin, özellikle risk grupları için tedaviye rağmen ölüme yol açabilen ciddi bir enfeksiyon olduğunu vurgulayarak, hastalığı "Ölüm gemisinin kaptanı" olarak nitelendirdi.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2024 sağlık istatistiklerine atıfta bulunan Kılınç, ülkede en çok ölüme neden olan hastalıklar listesinde solunum yolu enfeksiyonlarının üçüncü sırada yer aldığını, bu enfeksiyonlar arasında da zatürrenin birinci sırada bulunduğunu belirtti. Prof. Dr. Kılınç, 65 yaş üzeri sağlıklı bireyler ile 18 yaş üstünde kronik hastalığı olanlar ve küçük yaştaki çocukların korunmadığı takdirde zatürrenin ölümcül seyredebileceği riskine işaret etti.
Aşının hayat kurtarıcı rolü: Önleyici tedbir şart
Prof. Dr. Oğuz Kılınç, zatürrenin aşı ile önlenebilir bir hastalık olduğunun altını çizerek aşının koruyucu etkilerini bilimsel verilerle destekledi: "Zatürre aşılarını yaptıran kişilerde, zatürreye bağlı ölüm riski yüzde 80 daha az görülmektedir." diyen Kılınç, çocukların yan etkisi olmayan aşılarla korunma imkanı varken, aşılanmama durumunda çok ciddi sağlık sorunlarıyla karşı karşıya kalabildiğini ifade etti. Aşıların, önlenebilir hastalıklar açısından ölüm ve sakatlık riski taşıyan bireyleri koruyan "kolonları güçlendiren araçlar" olarak görülmesi gerektiğini belirtti.
Kronik hastalıklar ve sigara, zatürre sıklığını tetikliyor
Zatürreye sadece bakterilerin değil, virüslerin de yol açabildiğini dile getiren Prof. Dr. Kılınç, viral enfeksiyonların aynı zamanda bakteriyel zatürreler için de uygun bir zemin hazırladığını açıkladı. Özellikle grip geçiren risk grubundaki bir kişinin, bakteri zatürresi olma olasılığının 100 kat daha yüksek olduğunu vurguladı. Risk grubunda; 65 yaş üstü bireylerin yanı sıra, 18 yaş üstü kronik kalp, akciğer (KOAH, astım, bronşit), karaciğer hastalıkları ile kalp ve böbrek yetmezliği bulunan kişilerin yer aldığını kaydetti.
Prof. Dr. Kılınç, bağışıklık sistemini baskılayan faktörlere de değinerek, sigara kullanımının tek başına zatürre sıklığını artırdığını belirtti. Sigara içen genç bir kişinin, biyolojik yaşı ilerideymiş gibi zatürreye maruz kalabildiği uyarısında bulunarak, "Günde bir sigara içen herkes biyolojik yaşının erkeklerde 28, kadınlarda 23 yıl önüne geçiyor" bilgisini paylaştı.
Aşı reddi tehlikesi ve toplumsal sağlık kaygısı
Çocukluk çağı aşılarının milyonlarca ölümü engellediğini hatırlatan Kılınç, son dönemde az da olsa görülmeye başlanan aşı reddi vakalarına dikkat çekti. Özellikle sosyoekonomik durumun zayıf olduğu dezavantajlı bölgelerde aşı reddinin daha fazla gözlemlendiğini ve bu bölgelerde bebek ölüm hızlarında artış başladığını aktardı. Prof. Dr. Kılınç, aşılar sayesinde kontrol altına alınan kızamık gibi bazı hastalıkların toplumda yeniden ortaya çıkmasının, aşıların toplumsal sağlık açısından taşıdığı kritik önemi bir kez daha gösterdiğini sözlerine ekledi.
