Son Mühür - Hürriyet yazarı Noyan Doğan, Marmara'da beklenen büyük depremle ilgili sigorta sektörünün hazırlıklarını kaleme aldı. Doğan’ın verdiği bilgilere göre, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK), olası bir depremde meydana gelebilecek hasarın büyüklüğünü tespit etmek amacıyla “stres testi” modellemesi yapılmasını talep etti. Bu doğrultuda, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Türk Reasürans çatısı altındaki T-Rupt Teknoloji, Marmara depremi için özel bir modelleme hazırladı.
4 deprem senaryosu öne çıkıyor
T-Rupt Modelleme ve Veri Analitiği Grup Müdürü Prof. Dr. Sinan Akkar’ın liderliğinde gerçekleştirilen çalışmada, Marmara Denizi merkezli olası depremler için 7.1 ile 7.4 büyüklükleri arasında değişen dört farklı senaryo hazırlandı. Modelleme, özellikle sanayi ve konut yoğunluğunun fazla olduğu bölgeleri kapsıyor. Bu iller arasında İstanbul, Kocaeli, Bursa, Tekirdağ, Sakarya, Balıkesir, Çanakkale, Bilecik, Yalova ve Edirne yer alıyor. Bölgedeki sanayi, ticaret ve yerleşim alanlarının yoğunluğu nedeniyle sigortalı hasar oranlarının yüksek olduğu belirlendi.
Sigorta teminatı ayrıntısı
Modellemeye göre, bahsi geçen 10 ildeki toplam sigorta teminatı 11,5 trilyon TL olarak belirlendi. Sigorta şirketleri, sanayi tesisleri, ticari işletmeler ve konutlar için bu büyüklükte bir koruma sağlıyor. Bu rakam, olası Marmara depreminde Türkiye ekonomisine doğrudan önemli bir etki yapacak büyüklükte.
500 Milyar TL’ye dayanabilir
Modellemeye göre, Marmara bölgesinde meydana gelebilecek 7.1 ila 7.4 büyüklüğündeki deprem, sigortalı hasar olarak 380 ile 500 milyar TL arasında bir zarara yol açacak. Bu tutar, yaklaşık 14 milyar dolar civarında hesaplanırken, mevcut döviz kuru baz alındığında sigortalı hasar 21 milyar dolara kadar çıkabiliyor. Bu hesaplamalar Zorunlu Deprem Sigortası (DASK) kapsamının dışında bırakıldı.
DASK ödemeleri
Modellemeye göre, Marmara’da meydana gelebilecek depremde yalnızca İstanbul için DASK’ın karşılayacağı hasar, Kahramanmaraş merkezli depremlerde ödenen 40 milyar TL’nin üç katına ulaşacak. Yani DASK’ın ödemeleri yaklaşık 120 milyar TL seviyesine çıkabilir. Bu durum, Marmara depreminde Kahramanmaraş’a kıyasla sigorta sektörünün yaklaşık dört kat daha büyük bir yükle karşılaşacağı anlamına geliyor.
Sigorta şirketleri, SEDDK’nın isteği doğrultusunda olası Marmara depremi senaryosu üzerinde “stres testi” gerçekleştirdi. Bu test sayesinde, deprem sonrası sigorta sisteminin ödeme gücü, finansal dayanıklılığı ve bölgesel risk dağılımı detaylı şekilde incelendi.
Noyan Doğan, bu hazırlığın sektör açısından hayati bir önem taşıdığını vurgulayarak şunları ifade etti:
“Beklenen Marmara depremi, sanayi ve sigortalılık oranlarının yüksek olması nedeniyle, ekonomik anlamda büyük bir risk barındırıyor. Bu nedenle sigortacılar, olası hasarın finansal etkisine karşı hazırlıklarını tamamladı.”
Milyarlarca dolarlık hasar
Modellemeye sadece sigortalı hasarlar dahil edildi. Fakat olası bir Marmara depreminde sigortasız konutlar, altyapı zararları, üretim kayıpları ve kamu harcamaları da dikkate alındığında, toplam ekonomik kaybın onlarca milyar dolara ulaşabileceği öngörülüyor.
Doğan, yazısının sonunda şu değerlendirmelerde bulundu:
“Kaba bir hesapla, olası Marmara depreminde sigortacılar, Kahramanmaraş depreminde ödenenin dört katı bir hasar ödeyecek. Peki, toplam ekonomik kayıp ne olur diye sorarsanız; onu da başkaları hesaplasın.”
