Son Mühür - Ayşegül Koç / Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Aras Emre Canda, Son Mühür TV’de yayınlanan Sıcak Bakış programında Ayşegül Koç’un sorularını yanıtladı. Kolon kanseri görülme yaşının düştüğünü söyleyen Prof. Dr. Canda, buradaki en önemli etkenin ise beslenme tarzındaki değişikler olduğunu belirtti. Prof. Dr. Canda; “Hazır gıdalar, işlenmiş gıdalar hepsi bağırsak sağlığımız açısından olumsuz besinler. Uzun süre bunlarla beslenmek en önemli risk faktörünü oluşturuyor” dedi.
“Atılan adımlardan çok memnun değiliz”
14 Mart Tıp Bayramı'nı kutlayarak söze başlayan Prof. Dr. Canda, sağlık sistemi içindeki sıkıntılara dikkat çekti. Canda; "Sağlık sistemlerinin çözümü kolay değil. Bu sadece bizim ülkemizde değil birçok ülkede tartışılan bir konu. Yanlış hatırlamıyorsam bizim ülkemizde gayri safi milli hasılanın yüzde 15 gibi bir kısmından pay alıyor yan sektörleri ile beraber. Dünyada ciddi bir ekonomik kriz, savaşlar, düzensizlikler varken sağlık sisteminin de iyiye gitmesi şu anda yakın gelecekte pek mümkün görünmüyor. Ama bunun için birçok önlem de alınmaya çalışıyor.
Burada çalışan kişilerin bireysel insiyatifleri oluyor, yöneticilerin bireysel insiyatifleri oluyor, politikacıların bireysel insiyatifleri oluyor ama burada kimsenin kötü niyetli olduğunu düşünmüyorum. Özellikle ülkemizin koşullarında biz doktorlar olarak sistem değişikliklerinden ve atılan adımlardan çok memnun değiliz. Ama ortak bir akıl oluşturulabilirse. Yani sadece siyasi akılla değil de çalışanlarla, tabip odaları olabilir, hastane yöneticileri olabilir, hekim temsilcileri olabilir ortak bir platformda bu konuyu çözmesi gerekiyor. Yoksa ben yaptım böyle olsun dediğimizde olmadığı ve olmayacağı açık şekilde görülüyor” diye konuştu.
"Kolon kanserine yakalanma yaşı düştü"
Bağırsak kanserlerinin kanser türleri içerisinde sık görülen bir kanser olduğunu ve giderek sıklığının arttığını belirten Prof. Dr. Canda; "Bu kanser türünü önleyebiliyoruz ya da erken tanı ile kolay tedavi edebiliyoruz. Yani hastalar bu hastalıktan tamamen kurtulabiliyor. Şimdi sıklığına bakacak olursak ülkemiz koşullarında ve dünyada benzer aslında kadın ve erkeklerde görülen en sık ikinci ya da üçüncü kanser olarak değişiyor. 18 kadından birisinin ömrü boyunca kolon kanserine yakalanma ihtimali var. Bu az bir oran değil. Maalesef hem genetik ailemizden bize kötü miras hem de bizim yaşamımızda yaptığımız bazı şeyler bunun görülme sıklığını arttırıyor.
Daha genç yaş gruplarında görülmeye başladı, eskiden biz tarama programlarını 50, 60 yaş arası daha yoğun yaparken şimdi 40’lara çektik. Avrupa'da 45 yaşından itibaren başlıyor çünkü biz gerçekten gençlerde de bu hastalığı görmeye başladık. Bu neyle ilişkili diye bakılmış, daha çok beslenme üzerinde duruluyor. Hamburger, pizza gibi yiyecekler, hazır gıdalar, işlenmiş gıdalar hepsi bağırsak sağlığımız açısından olumsuz besinler. Uzun süre bunlarla beslenmek tehlikeli ve risk faktörü oluşturuyor” dedi.
"Kolon kanserinin tedavisi mümkün"
Kolonoskopinin önemine değinen Prof. Dr. Canda; "Kolonoskopide polipler kanserleşmeden belirlenip, yok edilebilir. Böylece kanser riskini azaltabiliyoruz. Eğer kanama, tuvalet alışkanlığında ciddi değişiklik, ani zayıflama gibi belirtiler varsa hiç gecikmeden doktora başvurulmalı. Özellikle Aile Hekimleri tarafından uygulanan ücretsiz gizli kanama dediğimiz testi orta yaş üstü bireylerin yapmasını tavsiye ediyoruz. Burada çıkacak pozitif bir sonuçta zaten Aile Hekimi gerekli uzmana yönlendirecektir. Başta da dediğimiz gibi erken teşhis kolon kanserinde de önemli. Kanser saptandığında da duruma göre çeşitli cerrahi yöntemlerle ve devamında kemoterapi ve ilaçlarla tedavi mümkün’’ dedi.
"Kolon kanseri en önlenebilir kanser türü"
Prof. Dr.Canda; "Kalın bağırsak kanseri aslında en önlenebilir kanser ve bizim bu ayki farkındalık ayı hastaları ve sağlıklı bireyleri bilgilendirmekte kullandığımız şablonlardan birisi de bu, en önlenebilir kanser olması. Bu kanserden korunma için gerçekten neler yapabiliriz? Düzgün bir beslenme tarzını oluşturabiliriz. Sigara, alkol gibi zararlı alışkanlıkları bırakmanız önerilmekte. Kiloluysa kilo verme, hayvansal beslenme, özellikle yağları azaltmak önemli. Bunlar da bizim yapabileceğiz önemler. İkinci önlenebilir kısmı tarama. Ve bu tarama zor birşey değil üstelik ücretli değil" dedi.
"Hemoroidler kansere dönmez"
“Hemoroidler kansere dönmez” diyen Prof. Dr. Canda; “Ama bulguların karışmasına neden oluyor. Hemoridlerde genelde ağrı ve kanama şikayetleri olur. İnsanlar da bunu göz ardı edebiliyor. Benim on yıldır hemoridim var bu ara ara kanıyor bu da ondandır diye üstüne düşmeyebilir ama kanama hastalıklarda bizim erken tanıda yapabileceğimiz önemli bulgulardan biri. Eğer ailemizde bağırsak kanseri varsa, özellikle birinci derece akrabalarımızda varsa özellikle genç yaşta o kişi tanı aldıysa, ailemizde diğer kanser öyküleri varsa o zaman 45 yaşından itibaren aile sağlık merkezlerine başvuracağız ya da KETEM’lere başvuracağız dışkıda gizli kan testimiz yapılacak temizse güzel yıllık yaptırmaya devam edeceğiz. Eğer dışkıda kan testi pozitif çıkarsa o zaman mutlaka bir uzmana görünmekte fayda var” dedi.
