Son Mühür / Berivan Kaya - İzmir Büyükşehir Belediyesi ile İZENERJİ A.Ş. arasındaki devam eden toplu iş sözleşmesi (TİS) görüşmeleri, kamuoyunda ciddi tartışmalara yol açtı. Bu süreçte Genel-İş Sendikası, İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı çalışanlar için sunduğu sözleşme taslağında, talep ettiği rakamları açıkladı. Sendikanın taslağında yer alan talepler, özellikle maaş artışları ve sosyal haklar konusunda büyük bir yankı uyandırdı.
İzmir Büyükşehir Belediyesi ve DİSK’e bağlı Genel-İş Sendikası; maaş kesintileri, eylemler ve ücretsiz izinlere çıkarmalar gibi sorunlar nedeniyle karşı karşıya gelirken, belediye tarafından yapılan son açıklama, toplu iş sözleşmesi sürecindeki son durumu ve belediyenin duruşunu ortaya koydu. Belediyeden yapılan açıklamada, sözleşme taslağının yıllık maliyetinin 30 milyar TL’nin üzerinde olduğu ve bu bütçenin karşılanmasının İzmir Büyükşehir Belediyesi için mümkün olmadığı belirtildi. Açıklamada, sendikanın taleplerinin gerçekçi olmadığı ve belediyenin mevcut koşullarına uymadığı ifade edilerek, "Ancak bu yıl görüşme öncesi ve sonrasında Genel-İş Sendikası tarafından binlerce işçinin katılımıyla teamüllere aykırı bir şekilde gösteri ve yürüyüşler düzenlenmiştir. Söz konusu eylemlerin ortaya koyduğu gerçek şudur ki, sendika yönetimi kabulü ve hayata geçirilmesi mümkün olmayan bir takım taleplerin rasyonel bir zeminde görüşülmesini engelleyerek, idare üzerinde baskı kurmaya çalışmaktadır. Zira Genel-İş Sendikası’nın toplu iş sözleşmesi taslağındaki taleplerinin ülkemiz gerçekleriyle ve belediyemizin sahip olduğu koşullarla bağdaşır yanı bulunmamaktadır" denildi.
Sendikadan sert yanıt
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin açıklamasına yanıt veren Genel-İş Sendikası İzmir 1, 2, 3 ve 9 Nolu Şubeleri, belediyenin açıklamalarına sert tepki gösterdi. Şubelerin ortak açıklamasında, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin "hukuksuz bir şekilde işçi arkadaşlarını işten çıkardığı" iddia edilerek, Belediye yönetiminin manipülasyon ile eylemi karalamaya çalıştığını ileri sürdü.
'Belediye yönetimi manipülasyon yapıyor'
Açıklamayı okuyan DİSK Genel İş İzmir 2 No’lu Şube Başkanı Ercan Gül, "İzmir Büyükşehir Belediyesi, çalışanlarını asılsız iddialarla halk ile karşı karşıya getirmeye çalışıyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi, bir yandan işçi arkadaşlarımızı hukuksuzca işten çıkarırken diğer yandan İZENERJİ ve İZELMAN'da devam eden Toplu İş Sözleşmesi ile ilgili kamuoyunu yanlış yönlendiren açıklamalar yaparak işçileri halkla karşı karşıya getirmeye çalışıyor. Belediye yönetiminin iyi niyetli olmadığını görüyoruz. Yönetimin asıl niyeti emeğin onurlu mücadelesini karalamaktır. Ancak biz sınıf mücadelesi ile örgütlü mücadelemizi büyütmeye emeğimizi ve ekmeğimizi savunmaya devam edeceğiz.
Toplu iş sözleşmesi süreçleri yıllardır işçilerden gelen talepler ile sendikanın ve işverenin karşıklı müzakere etmesi ile sonuçlanır. İşçilerin taleplerini ülkenin gerçeklerinden kopuk bir şekilde değerlendirmek sadece yanlış anlamaları körüklemekle kalmaz, aynı zamanda emekçilerin haklarını ve mücadelesini görmezden gelmek anlamına gelir. DİSK Genel-iş sendikası olarak TİS taslağında her zamna işçilerin taleplerini en uygun şekilde sonuçlandırdık. Bugün gündem TİS değil. Ocak ayının 28'inde 148 arkadaşımızın işten haksız ve hukuksuz şekilde çıkarılmasından kaynaklı bir direniş içerisindeyiz.
Bizler 15 Şubat'ta İZELMAN ve İZENERJİ şirketleriyle TİS görüşmelerini yapacağız ve mücadeleyi sonuna kadar vereceğiz. İşveren basına TİS taslağını açıklayıp eylemimizin seyrini manipüle etmeye çalıştı. Yaptığımız eylem haksız ve hukuksuz yere işten çıkarılan arkadaşlarımızın ve ESHOT'taki 236 otobüsün İZULAŞ'a meclis kararıyla geçirilmesi karardır. Bizler bu direnişe başladığımız süreçten itibaren Belediye başkanı ve bürokratlarından olumlu yaklaşım görmedik. Arkadaşlarımız işlerine dönene kadar mücadele vermeye devam edeceğiz" ifadelerine yer verdi.
Sendikanın talepleri ve tartışmalı rakamlar
Genel-İş Sendikası’nın sunduğu toplu iş sözleşmesi taslağındaki taleplerin ayrıntıları da gün yüzüne çıktı. Sendika, İzmir Büyükşehir Belediyesi çalışanları için büyük oranda maaş artışı talep ederken, teklif ettiği maaş aralıkları dikkat çekti. Yapılan açıklamaya göre, en düşük işçi maaşı için 114 bin 329 TL, en yüksek işçi maaşı içinse 127 bin 682 TL talep edildi.
Ayrıca, Genel-İş Sendikası’nın talep ettiği rakamlar arasında şu maddeler de yer aldı:
Taban ücret zammı: Sendika tarafından 1 Ocak 2024’te 763,44 TL olan taban ücrete, 1 Ocak 2025 için yüzde 234 oranında bir zam yapılması talep ediliyor. Bu zamla birlikte taban ücretin 2.550 TL’ye çıkması isteniyor.
Yıllık ikramiye ve ortalama ücret: Genel-İş’in teklifine göre, yıllık 112 günlük ikramiye ile birlikte, bir çalışanın aylık ortalama net maaşı 113 bin TL ile 124 bin TL arasında hesaplanıyor. Ayrıca, bu maaşın vergi ve sigorta kesintileri ile birlikte toplam maliyetinin 213 bin TL’ye kadar çıkması bekleniyor.
İşe devam primi: Genel-İş, işe devam eden işçilere aylık ücretlerinin yüzde 15’i kadar bir "işe devam primi" talep ediyor.
Sağlık raporu olmayanlara teşvik: Yıl içinde sağlık raporu almayan işçilere, 46 yevmiye tutarında bir teşvik primi ödenmesi isteniyor.
Yan/Sosyal ödemeler: Sendika, kıdem zammı, sorumluluk zammı, iş riski, koku primi, saha primi, aile yardımı, çocuk yardımı, yemek yardımı, ulaşım yardımı, birleşik sosyal yardım gibi 53 ayrı kalemde sosyal ödeme talep ediyor.
Çalışma süresi ve izin talepleri: Haftalık çalışma süresinin 40 saate çekilmesi, kıdem tazminatının 30 günden 70 güne çıkarılması gibi talepler yer alırken, sosyal izin haklarında da büyük artışlar talep ediliyor. Evlilik izninin 7 günden 10 işgününe, doğum yapan işçinin izninin 3 haftadan 7 haftaya, eşi doğum yapan işçinin izninin ise 7 işgününden 15 işgününe çıkarılması isteniyor. Ayrıca, çocuğu evlenen işçinin izni de 5 işgününden 10 işgününe çıkarılmak isteniyor. Resmi dairelerdeki işler için iznin 2 işgününden 5 işgününe çıkarılması talep ediliyor.
Sendika tarafından istenen rakamlar şu şekilde:
Talepler, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından gerçekçi bulunmazken, sendikanın sunduğu bu taslağın belediye bütçesi ve ülke koşullarıyla uyumsuz olduğuna dikkat çekildi. Belediyenin açıklamasında, bu kadar büyük bir bütçenin karşılanmasının mümkün olmadığı vurgulandı.
