Son Mühür/Sercan Engerek- İzmir’de ikinci çevre yolu olarak bilinen İzmir Kuzey-Doğu Çevre Yolu projesine Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) olumlu kararı verildi. Projeyi değerlendiren İzmir Şehir Plancıları Odasından Ayşegül Yarış, İzmir’de araç sayısının 2 milyona yaklaştığını belirterek “Ulaşım planlaması, şehir planlamasının en kritik bileşenlerinden biridir. Özel araç sahipliliği kentsel ulaşım sistemi üzerinde baskı yaratmakta ve birçok sorunu da beraberinde getirmektedir. Çözümün ise daha fazla yol yapmaktan geçmediği aşikârdır” dedi.
İzmir’de uzun zamandır gündeminde olan Kuzey-Doğu Çevre Yolu projesi için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı “ÇED olumlu” kararı verdi. Çiğli, Bayraklı, Bornova, Buca, Karşıyaka, Kemalpaşa ve Menemen ilçelerinden geçirilecek çevre yolu, Gazi, Kemal Atatürk, Cumhuriyet, Zübeyde Hanım, Latife Hanım, Sancaklı, Doğançay, Laka, Atatürk, İnönü, Erzene, Çiçekli, Evka 3, Naldöken, Yakaköy, Kavaklıdere, Yeşilçam, Kemalpaşa, Gürpınar, Gemenlik, Gökdere, Kızılüzüm ve 29 Ekim Mahallelerini etkiliyor.
2025 yatırım programında yer almaması tartışmalara neden olan Kuzey-Doğu Çevre Yolu projesi, 5 milyar 243 milyon 49 bin liraya mâl olacak. 41 kilometre uzunluğundaki güzergâh üzerinde, dört adedi otoyol-otoyol ve otoyol-devlet yolu bağlantısı olmak üzere toplamda 11 adet kavşak bulunuyor. Çevre yolunun dört yıl içinde hizmete açılması planlanıyor. Kuzey-Doğu Çevre Yolu projesi İzmir’in trafiğine çözüm olacak mı?
“Özel araç sahipliliği kentsel ulaşım sistemine baskı yaratıyor”
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi’nde Şehir Plancısı Ayşegül Yarış, projenin İzmir’e etkilerini Son Mühür’e değerlendirdi.
Yarış, Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) verilerine göre Türkiye’de kayıtlı araç sayısının 31 milyonu geçtiğine, İzmir’de ise bu rakamın 2 milyonun üzerinde olduğuna dikkat çekti.
Çözümün daha fazla yol yapmak olmadığına vurgu yapan Yarış, “Artan özel araç sahipliliği kentsel ulaşım sistemi üzerinde baskı yaratmakta ve birçok sorunu da beraberinde getirmektedir. Çözümün ise daha fazla yol yapmaktan geçmediği aşikardır” dedi.
“Etkin ve bütüncül yaklaşım gerekir”
Yarış, “etkin ve bütüncül ve bir yaklaşım geliştirilmesini” önerdi. Ulaşım planlamasının, şehir planlamasının en kritik bileşenlerinden biri olduğunu söyleyen Yarış, “Çünkü bir kentin ekonomik, sosyal ve çevresel sürdürülebilirliği büyük ölçüde ulaşım sistemlerinin nasıl tasarlandığına bağlıdır” ifadelerini kullandı.
Yol güzergâhındaki doğal alanlar risk altında
Proje nedeniyle orman alanlarının, meraların, doğal sit ve arkeolojik alanların zarar görme riskini de değerlendiren Ayşegül Yarış, projenin bu alanlarda tahribata neden olabileceğini belirtti. “Projenin orman alanları, tarım alanları ve mera alanlarına etkisi tam olarak irdelenmeden ÇED olumlu kararı alınmaması gerekir” diyen Yarış, yol güzergâhındaki doğal alanların, arkeolojik ve sit alanlarının etkileneceğine dikkat çekti.
İzmir Kuzey-Doğu Çevre Yolu güzergâhı
Proje tanıtım dosyasında çevre yolunun güzergâhıyla ilgili şu bilgiler yer alıyor:
“Proje güzergahı Menemen-Çandarlı Otoyolu'nun Koyundere kesiminden ayrılmakta, Menemen ve Çiğli'nin doğusundaki dağlık kesimden güney istikametinde geçerek doğuya yönelmektedir. Bu kesimde de Bayraklı ve Karşıyaka'nın kuzeyinden doğu istikametinde geçen proje hattı, geçmiş yıllarda projesi tamamlanan Bornova Çevre Yolu hattına oturarak Evka-4 mahallesinin altından tünelle geçmektedir.
“Bu kesimin devamında Homeros Vadisi'ni ve Manisa Yolu'nu keserek Bornova'nın etrafından dolaşan proje güzergahı Ambarlar kesimine ulaşmakta ve İzmir-Ankara Devlet Yolu ile İzmir-İstanbul Otoyolu ile kesişmektedir. Bu noktadan itibaren sanayi sitelerinin doğusundaki dağlık kesimi kullanarak güney istikametinde ilerleyen güzergâh, proje sonunda mevcut Buca Kavşağına bağlanarak sona ermektedir.
“İzmir Kuzey-Doğu Çevre Otoyolu (Km: 0+000-41+000) Projesi için gerçekleştirilen etüt mühendislik çalışmaları neticesinde proje hattı Menemen-Çandarlı Otoyolu'nun Koyundere kesiminden ayrılarak başlamakta (Km:0+000) olup mevcut Buca Kavşağına bağlanarak son (Km:40+823) bulmaktadır. Proje güzergahı toplam uzunluğu yaklaşık 40,823 kilometre olup 3 şerit gidiş – 3 şerit geliş olacak şekilde (2 x 3) ve platform genişliği toplam 37,5 metre olacak şekilde tasarlanmıştır. Proje hızı otoyol standardı olarak 120 km/saat olarak belirlenmiştir.”
