Buzul vadilerini oluşturan buzulların erimesi ve ardından deniz suları ile dolmasıyla oluşan fiyort kıyı tipi, yüksek kıyılar sınıfında yer alır. Bu kıyı tipi, genellikle dağlık bölgelerde görülür ve karakteristik özellikleri arasında derin, dar ve uzun vadiler ile dik yamaçlar bulunur. Peki, fiyort kıyı tipi nedir? Fiyort kıyı tipi nasıl oluşur, Türkiye'de nerelerde var?
FİYORT KIYI TİPİ NEDİR?
Buzul vadilerindeki buzulların erimesi ve ardından deniz suları ile dolması sonucunda oluşan fiyort kıyı tipi, ince ve uzun yapısı ile belirgin bir yeryüzü şeklidir. Bu kıyı tipi, dik yamaçları ve bazı yerlerde 1000 metreyi aşan derinlikleriyle dikkat çeker. Buzulların aşındırması sonucu oluşan ve U harfine benzeyen fiyortlar, keskin yamaçlar ve dallı budaklı kollar ile karakterizedir. Bazı durumlarda, kıyıdan yaklaşık 10 kilometre içeriye kadar uzanabilirler.
FİYORT KIYI TİPİ NASIL OLUŞUR, TÜRKİYE'DE NERELERDE VAR?
Basit bir ifadeyle, fiyort kıyı tipi, buzulların aşındırdığı vadilerin deniz ya da okyanus suları tarafından doldurulması sonucu oluşur. Buzullar, zamanla vadilerin tabanlarını aşındırır ve deniz ile buluşurlar. Buzulların tamamen erimesiyle vadiler, deniz sularıyla dolup U şeklinde bir yapıya sahip olur. Bu şekilde oluşan fiyortlar, dik yamaçlı ve derin yapılarıyla dikkat çeker. Bazı yerlerde derinlikleri 1000 metreyi aşabilir.
Türkiye'de tek fiyort kıyı tipi örneği olan Hamsilos Koyu, Sinop'a yaklaşık 10 kilometre mesafede bulunmaktadır. Bu koy, buzulların aşındırması ve deniz sularının dolmasıyla oluşmuştur. Ancak Türkiye'de Hamsilos Koyu dışında fiyort kıyı tipine rastlanmamaktadır. Buzulların etkili olduğu ve bu tip kıyıların oluşumunda önemli rol oynadığı düşünülse de, Türkiye'nin konumu bu tür yapıların oluşmasını engellemiştir, çünkü Türkiye uygun bir enlemde yer almamaktadır.
