Son Mühür - Elektronik sigaralar (e-sigara), son 10 yılda tütün endüstrisi tarafından “daha az zararlı” iddiasıyla dünya genelinde pazarlanıyor. Bu ürünlerin, sigarayı bırakmak isteyen yetişkinlere yönelik üretildiği izlenimi veriliyor. Ancak gerçekte, e-sigaralar yalnızca yetişkinler değil, gençler ve hatta çocuklar tarafından da yaygın şekilde kullanılıyor. Bu durumu ciddi bir tehlike olarak değerlendiren Türk Toraks Derneği Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Oğuz Kılınç, “Elektronik sigara ve ısıtılmış tütün ürünleri, aslında yeni nikotin bağımlıları yaratmak için tasarlanmış nikotin tuzaklarıdır” diyerek, genellikle göz ardı edilen risklere dikkat çekti.
Bağımlılık yapıyor
Yapılan araştırmalar, e-sigara kullanarak sigarayı bırakmaya çalışan bireylerin yüzde 80’inin bir yıl sonra hâlâ e-sigara kullanmaya devam ettiğini, bu kişilerin yaklaşık yarısının ise hem elektronik sigara hem de normal sigara tüketimini sürdürdüğünü ortaya koyuyor. Bu bulgular, e-sigaraların nikotin bağımlılığını sona erdirmek yerine devam ettirdiğini gösteriyor. Nikotin, bağımlılık yapıcı etkisi bakımından eroin ve kokain gibi maddelerle benzer düzeyde tehlike taşıyor.
Kimyasal içerdiği tespit edildi
E-sigaralar, endüstri tarafından “zararı azaltılmış ürün” olarak tanıtılıp kimyasal içermedikleri iddia edilse de, araştırmalar bu ürünlerin içinde propilen glikol, gliserol, etanol, polietilen glikol (PEG400), diasetil, dietilen glikol, formaldehit, asetaldehit, keton, tetrametilpirazin, civa, kurşun ve kanabis (esrar) gibi insan sağlığına zararlı binlerce madde ile özellikle aroma verici katkı maddelerinin bulunduğunu ortaya koyuyor.
Sigaraya başlatıyor
Tütün endüstrisi, gençleri doğrudan hedefleyerek renkli ve aromalı ürünlerle pazara girdi. Yapılan araştırmalar, daha önce hiç sigara kullanmamış ancak elektronik sigarayı deneyen gençler ve çocukların, sonrasında sigaraya da başladığını göstermektedir.
Tütün endüstrisi, birçok ülkede bu ürünlerin yasal ve denetlenebilir hale gelmesi için yasa yapıcılar üzerinde baskı ve ikna çalışmaları yürütüyor. Bu müdahalelere boyun eğen ve elektronik sigara üretimi ile ticaretini yasallaştıran ülkelerde durum oldukça endişe verici. Örneğin Malezya’da serbestleşmenin ardından bu ürünler tamamen çocuklar ve gençlere yönelik üretilmiş ve kullanım oranları gençler arasında alarm verici şekilde artmıştır.
Zararları ortaya çıktı
Bilimsel çalışmalar, elektronik sigaranın sigarayı bırakmada etkili olmadığını ortaya koymuştur. Geniş çaplı araştırmalarda, e-sigara kullanan bireylerin, kullanmayanlara kıyasla akciğer kanseri gelişme riskinin yüzde 270 oranında yükseldiği tespit edilmiştir. E-sigaralar, tek başına akciğer kanseri riskini artırmakla kalmayıp, sigara gibi bu riski yükselten ürünler olarak sigarayı bırakmada yardımcı olmamaktadır.
Akciğeri tahrip ediyor
Türk Toraks Derneği Tütün Kontrolü Çalışma Grubu Başkanı Doç. Dr. Pınar Bostan, elektronik sigaraların zararsız ya da daha az zararlı ürünler olduğuna dair iddiaların gerçeği yansıtmadığını vurgulayarak şunları paylaştı: E-sigaralar, solunum yollarında inflamasyon, bronşit, astım, KOAH gibi hastalıklara ve özellikle ölümcül olan EVALI adı verilen duruma yol açan yüzlerce toksik kimyasal partikül ve madde yayıyor. EVALI, elektronik sigara veya vaping kullanımı sonucu ortaya çıkan akut akciğer hasarıdır.
Kalp, karaciğer ve böbrekler...
Deneysel çalışmalar, uzun süreli elektronik sigara kullanımının karaciğer, kalp ve böbreklerde fibrozis gibi hasarlara neden olduğunu ortaya koymaktadır. E-sigaranın yol açtığı DNA hasarı ise çeşitli metabolik bozukluklara yol açabilmektedir. Ayrıca, elektronik sigaralarda bulunan aromatik maddeler de zehirli özellik taşımakta olup, tek başlarına bile hücre ölümüne sebep olabilirler.
