İzmir’in Çeşme ilçesinde coğrafi işaretli damla sakızının hasadı başladı. Temmuz ayında ağaçların çizilmesiyle başlayan süreç, eylül ayının ilk haftasında sakızların toplanmasıyla devam ediyor. Kadınlar tarafından yaklaşık 10 gün boyunca ağaçların dibinden tek tek toplanan sakızlar, temizlenip yıkandıktan sonra kasım sonunda tüketime hazır hale geliyor.
Dünyada yalnızca iki yerde yetişiyor
Sakız ağacı, dünyada sadece Yunanistan’ın Sakız Adası’nda ve Çeşme Yarımadası’nda yetişiyor. Çeşme’de üretim yapan Hasan Ege Tütüncüoğlu ve İbrahim Topal, 150 yıllık ağaçlardan elde ettikleri sakızların, yapılan laboratuvar testlerinde Yunan sakızıyla yüzde 99,9 oranında aynı olduğunu belirtti. Tütüncüoğlu, “Ülke ekonomisine katkı sağlamak için üretimi artırmamız gerekiyor” dedi.
Yağmur riski nedeniyle erken hasat
Temmuzun ilk haftasında başlatılan çizimlerin ardından yaklaşık iki aylık sürede sakız damlaları olgunlaştı. Tütüncüoğlu, yağmurun sakızlara zarar vermemesi için bu yıl hasada daha erken başladıklarını belirterek, “Toplama sürecimiz 1 hafta 10 gün sürecek. Ardından temizleme ve yıkama işlemleri yapacağız. Kasım sonunda tüketilmeye hazır olacak” dedi.
Fidan üretimi ve arazi sorunu
Üreticiler, havai köklendirme yöntemiyle sakız fidanı üretip Türkiye’de yetiştiriciliğin yaygınlaşmasını hedefliyor. Ancak arazi yetersizliği en büyük sorun. Çeşme’de 20 bin ağaç dikilmiş durumda, 26 bin fidan ise arazi tahsisi bekliyor. Tütüncüoğlu, “Bu fidanlar dikilmiş olsaydı, 5 yıl sonra 2 ton daha sakız elde edebilecektik” ifadelerini kullandı.
Yöntem geliştiren üretici
Yaklaşık 30 yıldır sakız üretimi yapan İbrahim Topal, havai köklendirme tekniğini geliştirerek yüzde 20 olan fire oranını yüzde 1’e düşürdüklerini, 2022’den itibaren seri üretime geçtiklerini söyledi. Topal, “Türkiye her yıl yaklaşık 20 ton sakızı ithal ediyor. 200 bin ağaçla 5-10 yıl içinde kendi ihtiyacımızı karşılayabiliriz. Sakızın ilaç ve kozmetik gibi alanlarda kullanımıyla katma değerini artırabiliriz” dedi.
