Türkiye'nin dört bir yanındaki deprem riskiyle ilgili kaygılar, Maden Tetkik ve Arama (MTA) tarafından yayımlanan yeni Türkiye Diri Fay Haritası ile yeniden gündeme geldi. Harita, ülke genelinde 45 ilde 5,5 ve üzeri büyüklükte deprem üretebilecek potansiyelde toplamda 485 diri fayın bulunduğunu ortaya koydu.
Fay hatlarının yolu ve risk durumları:
Rapora göre; aktif fay hatları açısından oldukça zengin bir ülke olan Türkiye'deki bu faylar ülkenin çeşitli bölgelerinde farklı yön ve derinliklerde uzanıyor. Kuzey Anadolu Fay Hattı, Doğu Anadolu Fay Hattı ve Batı Anadolu Fay Hattı Türkiye'nin en önemli fay hatları arasında yer alıyor. MTA'nın yeni haritası bu hatlar üzerindeki diri fayların konumlarını ve potansiyel risklerini detaylandırıyor.
Doğu Anadolu Fay Hattı: Hatay'dan başlayarak Osmaniye, Gaziantep, Kahramanmaraş, Adıyaman, Elazığ, Bingöl ve Muş üzerinden devam ediyor. Fay hattı, Erzincan'dan itibaren Kuzey Anadolu Fay Hattı ile birleşiyor ve kuzeydoğu yönünde uzanıyor. Bu fay hattı, Türkiye'nin doğusunda önemli bir deprem riski oluşturuyor.
Kuzey Anadolu Fay Hattı: Türkiye'nin kuzey kesiminde doğu-batı doğrultusunda uzanıp Saros Körfezi'nden başlayarak Aras Vadisi’ne kadar devam ediyor. Bu uzun fay hattı Gelibolu, Marmara Denizi’nin derin kısımları, İzmit Körfezi, Adapazarı, Düzce-Bolu, Gerede, Merzifon, Suluova, Erbaa-Niksar, Kelkit Vadisi, Erzincan, Erzurum, Varto ve Van üzerinden geçiyor. Bu bölge aynı zamanda Çanakkale, Edremit, Bursa ve İznik'i de kapsıyor.
Batı Anadolu Fay Hattı ise; Ege Bölgesi'ndeki Bakırçay, Gediz, Küçük ve Büyük Menderes çöküntü ovaları boyunca uzanıyor. Bu fay hattı, Ayvalık, Dikili, İzmir, Aydın, Denizli, Isparta ve Akşehir'i içeriyor. Ayrıca Burdur, Acıgöl havzalarının kenarlarında ve Sultan Dağları’nın kuzey eteklerinde de faylar bulunuyor.
Kent merkezlerindeki aktif faylar şöyle sıralanmış;
Türkiye'de 24 ilin kent merkezlerinden doğrudan aktif fay geçiyor. Bu iller arasında Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde yer alan 6 il ve Ege Bölgesi Graben Sistemi üzerinde bulunan 6 il ile Doğu Anadolu Fay Hattı üzerinde bulunan 4 il öne çıkıyor. Ayrıca, diğer fay hatları üzerinde bulunan 8 il de risk altında olup, bu durum Türkiye'nin pek çok kentinde olası bir deprem riskinin yüksek olduğunu gösteriyor.
3 büyük şehir risk taşıyor
İstanbul Ankara ve İzmir gibi büyük şehirler, doğrudan diri fay hattı üzerinde bulunmamakla birlikte, bu illere yakın bölgelerdeki diri fay hatları nedeniyle deprem riski taşıyor. Özellikle Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın İstanbul’a yakın kısımları, bu büyük şehirlerde olası bir sarsıntı riskini artırıyor.
En riskli bölgeler şöyle sıralanmış:
MTA'nın yenilenen diri fay haritasına göre, Türkiye genelinde birinci derece riskli bölgeler arasında şu iller yer alıyor: İzmir, Balıkesir, Manisa, Muğla, Aydın, Denizli, Isparta, Uşak, Bursa, Bilecik, Yalova, Sakarya, Düzce, Kocaeli, Kırşehir, Bolu, Karabük, Hatay, Bartın, Çankırı, Tokat, Amasya, Çanakkale, Erzincan, Tunceli, Bingöl, Muş, Hakkari, Osmaniye, Kırıkkale ve Siirt.
İkinci derece riskli bölgeler şöyle sıralanmış:
İkinci derece riskli bölgeler ise Tekirdağ, İstanbul, Bitlis, Kahramanmaraş, Van, Adıyaman, Şırnak, Zonguldak, Afyon, Samsun, Antalya, Erzurum, Kars, Ardahan, Batman, Iğdır, Elazığ, Diyarbakır, Adana, Eskişehir, Malatya, Kütahya ve Ağrı'yı kapsıyor. Bu iller de diri fay hatları açısından önemli riskler taşıyor.
Üçüncü derece riskli bölgeler şöyle sıralanmış:
Üçüncü derece riskli bölgeler arasında Eskişehir, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Sinop, İstanbul, Kastamonu, Ordu, Samsun, Giresun, Artvin, Şanlıurfa, Mardin, Kilis, Adana, Gaziantep'in bazı bölgeleri, Kahramanmaraş, Sivas, Gümüşhane, Bayburt, Kayseri, Yozgat, Çorum, Ankara, Konya, Mersin ve Nevşehir bulunuyor. Bu bölgeler, çeşitli derecelerde de olsa potansiyel riskler barındırıyor.
En az riskli bölgeler ise şöyle:
MTA'nın yenilenen diri fay haritasına göre, deprem riskinin en düşük olduğu dördüncü ve beşinci derece gruplardaki iller Sinop, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Kırklareli, Ankara, Edirne, Adana, Nevşehir, Niğde, Aksaray, Konya ve Karaman olarak sıralanıyor. Bu iller, deprem riski açısından diğer bölgelere kıyasla daha düşük risk taşıyor.
