Operasyon, Ankara'da düzenlendi ve toplamda 7 ülkeden gelen uçaklarla 26 kişi Türkiye'ye getirildi. Operasyon sonucunda, 10 kişi (ikisi çocuk) Rusya'ya, 13 kişi Almanya'ya ve 3 kişi ABD'ye nakledildi.
Operasyon kapsamında takas edilenler arasında The Wall Street Journal muhabiri Evan Gershkovich, eski ABD Deniz Piyadesi Paul Whelan, Almanya vatandaşı paralı asker Rico Krieger, Rus muhalif İlya Yashin ve Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) subayı Vadim Krasikov gibi isimler öne çıkıyor.
Operasyon dünya basınında geniş yankı buldu ve birçok haber, Türkiye'nin üstlendiği role dikkat çekti. BBC, bu operasyonu "modern tarihin en büyük tutuklu takaslarından biri" olarak değerlendirerek "sıradışı" olarak niteledi.
Türkiye dünya sahnesinde kilit bir aktör
New York Times, tarihi takasın, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden bu yana Moskova ile Batı arasında önemli bir arabulucu haline gelen Türkiye'de gerçekleştiğini belirtti. Gazete, çok ülkeli takasın Türk topraklarında yapılmasının, Türkiye'nin dünya sahnesinde kilit bir aktör olduğunu gösterdiğine vurgu yaptı.
Süreç, ABD, Rusya ve Almanya'nın Türkiye'den yardım talep etmesiyle başladı. Türkiye'nin Rusya-Ukrayna savaşında sergilediği adil ve yapıcı tutum, uluslararası barış ve istikrarı sağlama çabaları, ve geçmişteki başarılı arabuluculuk deneyimleri, tarafların Türkiye'yi işbirliği için tercih etmesinde etkili oldu.
Operasyonu MİT yürüttü
Tarafların Türkiye'nin arabuluculuk deneyimine duyduğu güven ile Milli İstihbarat Teşkilatı, takas operasyonunda başat rolü üstlendi.
MİT'in üst düzey yetkilileri, süreç boyunca taraflarla sık sık bir araya geldi. MİT Başkanı İbrahim Kalın, muhataplarıyla hem yüz yüze hem de telefon görüşmeleri yaparak süreci yönetti. Tarafların takasa ilişkin çekinceleri, anlaşmazlıkları ve talepleri, MİT'in adil ve yapıcı çözümleri sayesinde aşıldı.
Takas operasyonunun her adımı MİT'in kontrolünde ilerledi. 1 Ağustos'ta Esenboğa Havalimanı, operasyon için hazır hale getirildi ve hayatın olağan akışını bozmadan işlemler yürütüldü. İlk uçak, 16.05'te Slovenya'dan geldi. Ardından Norveç, Rusya, Almanya ve ABD'den gelen uçaklar iniş yaptı.
MİT'in gözetiminde yapılan "karşılıklı teyit" işlemleri ve sağlık kontrollerinin ardından, 10 kişi Moskova'ya dönecek Rus uçağına, 3 kişi Washington'a dönecek ABD uçağına ve 13 kişi Almanya uçağına aktarıldı.
Evlerine ulaşan vatandaşları başkanları karşıladı
MİT'in takas operasyonu ile evlerine kavuşan kişiler, ülkelerinin başkanları tarafından havaalanlarında karşılandı.
Amerika Birleşik Devletleri'nde Joe Biden, Rusya Federasyonu'nda ise Vladimir Putin, MİT'in takas operasyonu ile evlerine dönen vatandaşları bizzar karşıladı.
Rusya, uçaktan inen vatandaşlar için kırmızı halı serdi ve bir karşılama töreni düzenledi.
