Son Mühür/ Seçil Ünlü - Ani stres, büyük üzüntü ve travmatik yaşam olaylarının kalbi yalnızca duygusal değil, biyolojik olarak da etkilediği bilimsel verilerle ortaya kondu. Medicana Sağlık Grubu Kardiyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. İstemihan Tengiz, yoğun emosyonel stresin kalp kasında geçici felç, ritim bozukluğu ve kalp krizine benzer ciddi tablolar oluşturabildiğini belirtti.
Modern tıp, duygular ile kalp sağlığı arasındaki ilişkinin yalnızca metaforlarla açıklanamayacağını ortaya koyuyor. Bilimsel çalışmalar, yoğun stres altında kalp kasının geçici olarak işlevini kaybedebildiğini ve bu durumun gerçek bir kalp krizini bire bir taklit edebildiğini gösteriyor.
“Kalbim sıkışıyor” ifadesi tıbbi bir tabloya işaret edebilir
Medicana International İzmir Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İstemihan Tengiz, halk arasında sık kullanılan “kalbim sıkışıyor” ifadesinin bazı durumlarda tıpta karşılığı olan ciddi bir tabloyu düşündürdüğünü vurguladı.
Tengiz, bu durumun “Takotsubo Kardiyomiyopatisi” ya da bilinen adıyla “Kırık Kalp Sendromu” olarak tanımlandığını ifade etti. Sendromun adını, Japonya’da ahtapot avında kullanılan dar boyunlu, geniş tabanlı kaplara benzeyen kalp şeklinden aldığını aktardı.
Ani travmalar tetikleyici olabiliyor
Takotsubo sendromunun genellikle sevilen birinin kaybı, ayrılık, büyük tartışmalar, iş ve ekonomik kayıplar ya da trafik kazaları gibi yoğun emosyonel veya fiziksel streslerin ardından ortaya çıktığını belirten Tengiz, bu süreçte vücutta aşırı miktarda adrenalin ve katekolamin salgılandığını söyledi.
Bu hormonların kalp kasında geçici kasılma kusuruna yol açtığını belirten Tengiz, göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı ve baş dönmesi gibi kalp krizine benzer belirtilerin görülebildiğini ifade etti.
Tanı kalp krizinden ayırt edilmeli
Belirtilerin kalp krizini bire bir taklit edebilmesi nedeniyle hastaların sıklıkla acil servise başvurduğunu aktaran Tengiz, EKG bulguları ve bazı kan değerlerinin de kalp kriziyle karışabildiğini söyledi.
Ancak anjiyografi yapıldığında koroner damarların tıkalı olmadığının görüldüğünü belirten Tengiz, doğru tanı ve uygun tedavi için kardiyoloji uzmanı değerlendirmesinin hayati önem taşıdığını vurguladı.
Özellikle ileri yaş kadınlarda daha sık
Takotsubo sendromunun çoğu zaman geçici seyretmesine rağmen hafife alınmaması gerektiğini dile getiren Prof. Dr. Tengiz, özellikle ileri yaş kadınlarda daha sık görüldüğünü, ritim bozukluğu ve kalp yetersizliği gibi komplikasyonlara yol açabildiğini kaydetti. Yoğun stres dönemlerinde aritmi, tansiyon yükselmesi ve mevcut kalp hastalıklarının alevlenmesinin de sık karşılaşılan durumlar arasında yer aldığını söyledi.
“Kalp sadece bir pompa değil”
Modern kardiyolojinin, ruhsal durumun kalp sağlığının ayrılmaz bir parçası olduğunu net biçimde ortaya koyduğunu belirten Tengiz, kalbin yalnızca biyolojik bir pompa olmadığını; duygular ve hormonlarla şekillenen kırılgan bir denge içinde çalıştığını ifade etti.
Belirtilerde acil başvuru uyarısı
Göğüste baskı, sıkışma veya yanma hissi, nefes darlığı, çarpıntı, kola, boyna ya da çeneye yayılan ağrı, terleme, bulantı ve baş dönmesi gibi belirtilerde gecikmeden hastaneye başvurulması gerektiğini vurgulayan Tengiz, tanı sürecinde EKG, kalp enzimleri ve kalp ultrasonunun kullanıldığını, gerekli durumlarda anjiyografi yapıldığını belirtti.
Tedavide stent gerekmez
Tedavinin kişiye özel planlandığını ifade eden Tengiz, genellikle kalp hızını düşüren ilaçlar, kalp kası fonksiyonunu destekleyen tedaviler ve gerektiğinde kan sulandırıcıların tercih edildiğini söyledi.
Koroner damarlarda tıkanıklık bulunmadığı için balon veya stent uygulamasına gerek olmadığını da ekledi.
Kalbi koruyan yaşam alışkanlıkları
İyileşme döneminde ağır fiziksel aktivitelerden uzak durulması, kafein ve nikotinin azaltılması, düzenli kontrollerin aksatılmaması ve stres kaynaklarının yönetilmesinin önemine dikkat çeken Prof. Dr. Tengiz, düzenli egzersiz, kaliteli uyku, meditasyon, nefes çalışmaları, psikolojik destek ve güçlü sosyal bağların kalp sağlığını koruyan temel faktörler arasında yer aldığını ifade etti.
Araştırmaların, yalnızlığın kalp hastalığı riskini artırabildiğini, gevşeme tekniklerinin ise stres hormonlarını düşürerek kalp fonksiyonlarını dengelediğini ortaya koyduğunu sözlerine ekledi.
