İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü dördüncü sınıf öğrencileri; Eren Özcan, Berra Beşer, Ezgi Avcı ve Bahar Kaya, afet sonrasında yapılan sosyal medya paylaşımlarını yapay zeka sayesinde sınıflandırıp, ihtiyaçları anında AFAD'a bildirecek özel bir analiz programı geliştirmek için son aşamaya geldi. Doğal Afet Sonrası Aksiyon Projesi (DASAP), dünyaca ünlü yapay zeka robotu ChatGPT'yi geliştiren OpenAI şirketinin ‘Araştırmacı Erişim’ programına kabul edildi.
Aynı bölüm ve sınıfta okuyan; Atakan Kafkas, Enis A. Koza, Şükrü Çakır ve Ege Abalı ise, ‘PATHFINDER’ isimli mobil uygulama ile dikkatleri üzerine topladı. Afet sonrası çekilen drone görüntülerini yapay zekayla analiz ederek en açık yolları tespit eden, ambulans ve itfaiyelerde internetsiz kullanılabilen bir mobil uygulama hazırlayacak İEÜ’lü ekip, HAVELSAN’ın öğrencileri desteklemek amacıyla açtığı ‘Suit’ programına kabul edildi.
Proje sürecinde öğrencilere rehberlik eden İEÜ Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Ayça Kumluca Topallı, çalışmaların aralıksız devam ettiğini söyledi. Dr. Topallı, projelerin ana hatlarıyla bittiğini, mayıs ayında ise tamamen hazır hale geleceğini ifade etti. Projelerin maliyet yönünden düşük ve kolay uygulanabilir olduğuna dikkat çeken Dr. Topallı, “Küresel iklim değişikliğinin de etkisiyle maalesef doğal afetlere daha fazla maruz kalıyoruz. Afet dendiğinde aklımıza ilk olarak deprem geliyor; ama sel veya yangınla da son dönemde ciddi mücadeleler verdik. Öğrencilerimizle birlikte hem afet farkındalığını artıracak hem de uygulanabilirliği yüksek, pratik projeler geliştirmek istedik. Bunda da başarılı olduğumuzu söyleyebilirim” dedi.
Projelere ilişkin detaylı bilgiler paylaşan Dr. Topallı, “Deprem sonrasında sosyal medya platformlarını haberleşmek, bilgi almak için çok aktif kullandık. Kaybolan ya da haber alamadığımız yakınlarımızı sosyal medya üzerinden paylaştık. Biz de öğrencilerimizle birlikte; sosyal medyada paylaşılan bilgileri hızla analiz edecek, konum ayrımı yapabilecek, yapay zeka sayesinde benzer bilgileri bir araya getirerek yönlendirebilecek bir sistemin işimizi kolaylaştıracağını düşündük. Bu fikirden yola çıkarak DASAP adlı projeyi geliştirdik. DASAP; sosyal medya yazışmalarını ‘doğal dil işleme’ ve ‘büyük dil modelleri’ kullanarak analiz eden bir algoritma. Kısaca projemiz, sosyal medya paylaşımlarını analiz ederek anında AFAD’a iletebilecek bir yapıyı öngörüyor” ifadelerini kullandı.
Dr. Topallı, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Diğer projemiz de afet sonrası müdahale sürecine direkt olumlu etki yapabilecek bir mobil uygulama. ‘PATHFINDER’ isimli uygulama, yukarıdan çekilen drone görüntülerini anında analiz ederek açık yolları belirliyor. Bu sayede ambulans ya da itfaiyenin olay yerine daha hızlı ulaşmasına yardımcı oluyor. Projemizi oluştururken yapay sinir ağları ve teoriden yararlandık. Elbette mevcut projelerimiz daha da geliştirilebilir, ilerletilebilir.”
Dr. Topallı, yapılan projelerin öğrenciler için ciddi bir deneyim olduğuna da dikkat çekerek, özverili çalışmalarından dolayı gençleri tebrik etti.
