Son Mühür/Gamze Eskiköy- İzmir’in Aliağa ilçesinde faaliyet gösteren İzdemir Enerji Elektrik Üretim A.Ş.’ye ait termik santral hakkında “işyeri açma ve çalışma ruhsatı” bulunmadan çalıştığı gerekçesiyle İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından verilen faaliyeti durdurma kararı, yargı sürecine taşındı. Ancak İzdemir’in başvurusuna rağmen hem İzmir 3. İdare Mahkemesi hem de İzmir Bölge İdare Mahkemesi, yürütmenin durdurulması talebini reddetti.
İlk adım: Belediyeden faaliyeti durdurma kararı
İzmir Büyükşehir Belediyesi Encümeni, 3 Mart 2025 tarihli kararıyla Aliağa, Horozgediği Köyü, Hayıtlıdere Mevkii’ndeki termik santralin işyeri açma ve çalışma ruhsatı bulunmaksızın faaliyet gösterdiğini tespit etti. Bu tespitin ardından, “ruhsat alınıncaya kadar faaliyetin derhal durdurulması” kararı alındı.
Belediyenin kararına gerekçe olarak 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15/b ve 1608 sayılı Kanun’un 1. maddesi gösterildi. Kararda, ruhsatsız işletmenin yasal olarak faaliyet göstermesinin mümkün olmadığı vurgulandı.
Şirket mahkemeye başvurdu: Durdurma kararı iptal edilsin
Kararın iptali için dava açan İzdemir Enerji Elektrik Üretim A.Ş., yürütmenin durdurulmasını da talep etti. İzmir 3. İdare Mahkemesi, şirketin talebini 12 Haziran 2025 tarihli kararıyla reddetti. Mahkeme, idari işlemin hukuka aykırılığı ve telafisi güç zarar koşullarının oluşmadığını belirtti.
Bölge İdare Mahkemesi de ret verdi: Karar kesinleşti
İzdemir Enerji’nin itirazı üzerine dosya İzmir Bölge İdare Mahkemesi’ne taşındı. Yedinci İdari Dava Dairesi 3 Temmuz 2025’te oybirliğiyle şirketin itirazını reddetti. Böylece yürütmenin durdurulması istemine ilişkin karar kesinleşmiş oldu.
Valilik: Ruhsat düzenlenmedi
Mahkeme sürecinde İzmir Valiliği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’nden istenen bilgi üzerine, 22 Mayıs 2025 tarihli yazıyla söz konusu santral için işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmediği resmen bildirildi.
EGEÇEP: Ruhsatsız santralin faaliyetleri derhal durdurulmalı
Ege Çevre ve Kültür Platformu (EGEÇEP), İzdemir Enerji’ye ait termik santralin ruhsatsız faaliyet yürüttüğünü ve yargı kararlarına rağmen uzun süredir çalıştırıldığını belirterek duruma sert tepki gösterdi. Yapılan açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
Aliağa’daki kirletici endüstri tesisleri, bölgemizi ve dünyayı kirletmeye devam ediyor. Küresel iklim krizinin en önemli müsebbibi fosil yakıt sanayi tesislerinden birisi olan Aliağa Termik Santrali 4 Nisan 2014 tarihinden bu yana çalışıyor. Hakkında açılan pek çok dava ve verilen yargı kararlarına rağmen de çalışmasını sürdürüyor. Avukatlarımızın son olarak ulaştığı dava dosyası Aliağa Termik Santrali’nin faaliyetinin durdurulması yönündeki Mahkeme kararlarına rağmen faaliyetine devam ettiğini belgeliyor.
Daha önce Anayasa Mahkemesi’nin 13.12.2023 tarihli 2019/29604 başvuru numaralı ihlal kararı dinlenmemiş, Anayasa Mahkemesi kararı üzerine yapılan yeniden yargılama sonunda verilen ÇED olumlu kararlarının iptali kararı uygulanmamıştı. 2009/7 Sayılı genelgeye dayanılarak alelacele verilen 6 Mart 2025 tarihli ÇED kararı ile Mahkeme kararlarının arkasından dolanılmış oldu.
O arada İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan denetimlerde, termik santralin çalışmaya başlamadan önce alması gereken işyeri açma ve çalışma (1.sınıf Gayrisıhhi Müessese-GSM) ruhsatı olmadığı tespit edildi. Bunun üzerine İzmir Büyükşehir Belediye Encümeni tarafından 03.03.2025 tarihli "Termik santralın işyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı olmadan çalıştığı tespit edildiğinden, ruhsat alınıncaya kadar faaliyetten men" kararı verildi. Bu karardan dolayı mı yoksa, şirketin açıkladığı “bakım çalışmaları” nedeniyle mi olduğunu bilemediğimiz bir sebepten dolayı Termik Santral 22 Mart 2025- 15 Nisan2025 arası faaliyetine ara verdi.
EGEÇEP olarak, 06.03.2025 tarihli “kanuna karşı hile ÇED olumlu kararı”nın iptali için açtığımız davanın yanı sıra, İzmir BŞB Encümeni’nin 03.03.2025 tarihli “ruhsat alınıncaya kadar faaliyetten men" kararının iptali için açılan dava dosyasına İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı yanında katılma talebinde bulunduk. Talebimiz üzerine dava dosyası bugün itibariyle UYAP sisteminden avukatlarımızın incelemesine açıldı. Avukatlarımız dava dosyasından çok önemli bilgi ve ara kararlarına ulaştı. Sırasıyla;
İzmir Büyükşehir Belediyesi Encümen kararının iptali davası 11 Mart 2025 tarihinde açılmış.
Davacı İZDEMİR ENERJİ ELEKTRİK ÜRETİM ANONİM ŞİRKETİ’nin yürütmeyi durdurma istemi hakkında Mahkeme, “idarenin birinci savunması ile işlem dosyası geldikten sonra karar verilmesine” karar vermiş
Bu karara davacı şirket tarafından hemen itiraz edilmiş ve İzmir Bölge İdare Mahkemesi tarafından 14.03.2025 tarihinde “savunma alınması ve ara kararı cevabı gelinceye kadar yürütmenin durdurulmasına” karar verilmiş
Bölge İdare Mahkemesi kararı üzerine İdare Mahkemesi’nce 05.05.2025 tarihinde İzmir Valiliği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’nden, “termik santral için işyeri açma ver çalışma ruhsatı düzenlenip düzenlenmediğinin sorulmasına, bu ara kararı yerine getirilinceye kadar Encümen kararının yürütmesinin durdurulmasına” karar vermiş.
Ara kararına İzmir Valiliği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Md. 22.05.2025 tarihli yazısı ile Valilik tarafından bir işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenmediği yanıtı verilmiş.
Bu cevaptan sonra Mahkemece 12.06.2025 tarihli “davacının yürütmenin durdurulması isteminin reddine” karar verilmiş(İzmir 3.İdare Mahkemesi 2025/391 Esas).
Bu karara davacı şirketin itirazı, İzmir Bölge İdare Mahkemesi’nin 03.07.2025 tarihli kesin kararı ile reddedilmiş (İzmir Bölge İdare Mahkemesi Yedinci İdari Dava Dairesi 2025/673 Y.D. İtiraz nolu).
Bu kararlara göre, Aliağa Termik Santrali faaliyete başladığı 4 Nisan 2014 tarihinden bu yana 1.sınıf GSM işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan çalışmış. Bu konudaki kanunsuzluğa ilişkin idari, cezai soruşturma ve diğer başvuru haklarımızı saklı tutuyoruz.
Şimdi, İZMİR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI VE İZMİR VALİLİĞİ’NDEN; RUHSATSIZ ÇALIŞAN ALİAĞA TERMİK SANTRALİNİN FAALİYETİNİN DERHAL DURDURULMASINI talep ediyoruz.
Aliağa’nın, bölgemizin ve yeryüzünün çevre ve toplum sağlığına, gezegene karşı işlenen suçların takipçisi olacağımızı, yaşamı savunmaya devam edeceğimizi kamuoyunun bilgisine sunuyoruz.
