Son Mühür- Türkiye'nin değişen seçmen haritası, ilçeler düzeyinde sosyoekonomik ve siyasi dönüşüm 2018'den 2024'e kadar gerçekleşen dört seçim üzerinden raporlaştırıldı.
İstanbul Politik Araştırmalar Enstitüsü (İSTANPOL) adına gerçekleştirilen çalışmaya İstanPol’ün kurucusu ve direktörlerinden Seren Selvin Korkmaz ve Dr. Edgar Şer ile Ozancan Özdemir imza attı.
Özel cam tavanı kırdık demişti...
Araştırma, CHP lideri Özgür Özel'in 31 Mart seçimlerinde elde ettikleri başarının ardından sıklıkla kullandığı, ''CHP artık başının üzerindeki görülmez yüzde 25'lik cam tavanı söz verdiğimiz gibi kırmıştır, tuzla buz etmiştir" metaforunu da kanıtlayan detayları gözler önüne serdi.
Yayınladıkları raporu değerlendiren Seren Selvi Korkmaz,
''2018–2024 arası yaşanan değişime bakıldığında;
Cumhur İttifakı tüm kademelerde düşüş yaşamış ancak düşük gelirli ve kırsal bölgelerdeki üstünlüğünü koruyor.
Millet İttifakı/CHP üst kademelerde gücünü pekiştirirmiş, orta kademelere doğru genişliyor.'' hatırlatmasında bulundu.
Yeni bir siyasal merkezileşme eğilimi var...
''İlçe düzeyinde sosyoekonomik veriler, parti tabanlarının sınıfsal hatlar boyunca yeniden hizalandığını ve 2023–2024’te yeni bir siyasal merkezileşme eğiliminin ortaya çıktığını ortaya koyuyor.'' diyen Korkmaz,
''Raporun önemli gördüğümüz bulgularından biri partilerin tabanlarındaki hareket. CHP kıyı metropollerinde hakimiyetini güçlendirirken tabanını orta kademelere doğru genişletiyor. Ancak kademe 5-6'da hâlâ sınırlı varlık gösteriyor. Cumhur ittifakı ise alt sosyoekonomik kademelere sıkışarak "düşük gelirli ve kırılgan seçmen bloğuna hapsolma" riski taşıyor.'' tespitinde bulundu.
Raporda öne çıkan detaylar neler?
2024 seçim sonuçlarının da değerlendirildiği raporda,
- Sonuç olarak, 2024 Yerel Seçimleri, Türkiye’de siyasal güç dengelerinin sosyoekonomik eksen boyunca yeniden şekillendiğini ortaya koymaktadır.
- İlçelerin 2022 sosyoekonomik kademe skorları ile Millet İttifakı’nın 2023 Genel Seçimleri ve CHP’nin 2024 Yerel Seçimlerindeki oy oranları arasındaki pozitif eğilim, sosyoekonomik gelişmişlik düzeyi yükseldikçe her iki dönemde de oy oranlarının arttığını ortaya koymaktadır.
- Cumhur İttifakı düşük gelişmişlik düzeyine sahip ilçelerde güçlü konumunu korurken, CHP’nin temsil ettiği seçmen tabanı yalnızca yüksek değil, orta sosyoekonomik kademelerde de genişlemiştir.
- Bu sonuçlar, CHP’nin yalnızca gelişmiş metropollerde değil, orta gelişmişlikteki Anadolu ilçelerinde de merkez parti konumuna yaklaştığını göstermektedir.
- CHP, yüksek ve orta gelişmişlikteki kentlerde belirgin biçimde yükselmiş; Cumhur İttifakı düşük gelişmişlikteki kırsal bölgelerde konumunu korumuş; DEM Parti ise bölgesel tabanını muhafaza etmekle birlikte partinin seçmen tabanında bir erime gözlemlenmiştir.
- Bu tablo, Türkiye’de sosyoekonomik farklılıkların partilerin seçmen tabanlarını giderek daha belirgin biçimde etkilediğine işaret etmektedir.'' ifadelerine yer verildi.
-Türkiye’de siyasal tercihler yalnızca kimlik ve ideolojiyle değil, sosyoekonomik katmanlar boyunca yeniden şekilleniyor.
Cumhur ittifakı düşük kademelerde güçlü...
- Rapor, 2018–2024 arasındaki dört seçimi, ilçe düzeyinde SEGE-2017, SEGE-2022 ve SES-2023 verileriyle analiz ederek bu yapısal dönüşümü ortaya koyuyor.
- 2023–2024 döneminde ise sosyoekonomik ayrışma ve siyasal tercihler ilişkisinde dikkat çekici yön değişimleri var.
- Cumhur İttifakı sadece düşük kademelerde gücünü korumuş.
- CHP yüksek kademelerde hakimiyetini pekiştirirken, orta kademelere doğru genişliyor.
-Türkiye’de sosyoekonomik yapı ile siyasal tercihler arasındaki ilişki, 2023’e kadar büyük ölçüde korunurken 2024’le birlikte kırılmaya başladı. Bu kırılma, önümüzdeki dönemde üç temel tartışma alanını öne çıkarıyor.
