Son Mühür - Çiğli Harmandalı'da Büyükşehir Belediyesi'ne ait katı atık alanı ilçenin gündeminden inmiyor. Yıllardır kapatılması için uğraşan Çiğli'liler sonuç alamazken Çiğli Halk Temsilcileri Meclisi sözcüsü Avukat Emel Diril, burada hukuk kararlarının uygulanmadığını, çöp dökümü için mahkemenin verdiği yürütmeyi durdurma kararının Büyükşehir Belediyesi tarafından göz ardı edildiğini söyledi.
Harmandalı Katı atık depolama alanına günlük kentin 4 bin 500 ton çöpünün geldiğini anlatan Av. Diril, ''Aslında burada hukuk uygulanmıyor doğru. Ancak idare mahkemesi kararı henüz kesinleşmedi. Ama kesinleşmesi de beklenmez zaten bu kararın. Hemen uygulanması gerekir. Çünkü buraya çöp dökülmesine dair yürütmeyi durdurma kararı var.Maalesef bu karar uygulanmıyor ancak bu kararı tek başına ele almak doğru değil. Tamam oraya çöp dökülmesin ama nereye dökülecek aslında esas soru bu. Harmandalı çöplüğü kapatılsın sloganının arkasında İzmir'in çöp sorunu nasıl çözülecek diye kapsamlı ve büyük bir sorun var. Bütün ilçeleri ve çevre illeri ilgilendiren bir sorun bu. Doğal olarak ne kadar mahkeme kararı olmuş olsa da, bugün bütün İzmir'in çöpünü taşıyan, Manisa'dan, Karaburun'dan Dikili'den ve çevre illerden çöp dökülen günlük 4500 ton bir yer var ortada ve bugün oraya dökülmezse, döküleceği bir yer yok. Yani tek sorun mahkeme kararının uygulanmaması değil, burası dışında bir yere çö dökülmesi için ne yapacağız, buna Çevre Bakanlığı ve Büyükşehir'in bir yanıt vermesi ama yerel yönetimlerin de buna ön açıcı, ara bulucu olması gerekiyor.'' dedi.
Burada rant var
Harmandalı'daki depolama alanının kapatılacağı söylemlerinin gerçeği yansıtmadığını söyleyen Av. Emel Dirim, şöyle devam etti; ''Burada bir rant var çünkü orada vahşi depolama yapılarak çöp dökülen bir alan. Aynı zamanda içinde katı atık tesisi bulunuyor ve bir de bir özel elektik firması burada metan gazından elektrik üretiyor ve Çiğli organize sanayi içerisinde o elektriği satıyor. Doğal olarak bazı soru ve cevapların gerçek yönleri de konuşulmuyor. Siyasetçiler burayı kapatacağız diyor ama kapatamaz. Bunun şöyle anlatılması lazım: "Arkadaşlar biz oradaki firma ile görüştük önce oradaki firmanın çekilmesi lazım. Biz katı atıkla ilgili bu çalışmaları yaptık diye çok yönlü bir plan program ortaya koyması lazım. Biz de öyle olmuyor. Bizde oy toplama aracı olarak kullanılıyor bu tesis ve halka da açıkca yalan söyleniyor. Burada da aynı şey oldu. Son yerel seçimde, Çiğli belediye başkanı "sorun çözülmezse, bende sizinle birlikte büyükşehir belediyesine yürüyeceğim" dedi. Bir sermaye girmiş oraya ve oradaki ilişki ağlarını açıkca bilemiyoruz, öğrenemiyoruz. Doğal olarak vatandaş da bunu ilk elden belediyelere yakınıyor ya da bakanlıktan bir çözüm bekliyor. ''
Harmandalı artık kapanmalı
Çöp depolama alanın kapasitesinin dolduğundan söz eden Çiğli Halk Temsilcileri Meclisi sözcüsü Dirim, ''Bu konudaki hocalar, akademisyenlerden anladığımız, burası bugünden yarına taşınamaz. Buraya çöp dökümü durudurabilir ama o atığın oradan kaldırılamsı diye bir şey mümkün değil. Ama benim görüşüme göre taşınması mümkün değil o çöplüğün ama çöplüğün artık kullanılmaması gerekiyor. Çünkü çok büyük riskler barındırıyor. Ancak buranın projesinde, süreyi doldurduktan sonra süre uzatılabilir diye bir ibare var. Yani süre, projeye aykırı bir şekidle uzatılmış değil fakat süreyi aştıkça, imara açıldıkça, kapasitesi ilk kurulduğu andaki kapasiteyi taşımıyor artık. O zaman şehrin dışında ve zamanın hocaları tarafından, kurulduğu anda söylendiğine göre, teknolojik bir tesisti burası ancak bugün geçmişteki plansızlık yüzünden ve müteahhitlere sağlanan rantlar yüzünden imara açılan kesimler nedeniyle bu noktaya geldi bu tesis.'' diye konuştu.
Heyelan tehlikesi var
Harmandalı halkının çöplük yüzünden pek çok sıkıntıyla karşı karşıya kaldığını belirten Dirim sözlerine şöyle devam ett.''Mahalleye gittiğinizde ilk göreceğiniz şey çok kötü bir koku var. Sıcaklığın ve rüzgarın yönü ve şiddeti değiştiğinde artan bir koku sorunu artık büyük problem var. Bunun dışında trafik sorunu yaratıyor. Karaburun'dan buraya çöp geliyor mesela. Bunun dışında o depolama alanının heyalan sorunu var. Burada daha önce evler tahliye edildi. Oradaki mağduriyet de bir şekilde gideril ve üstü kapatıldı bu heyelanın. Maalsef buradaki bu riskler hala devam ediyor Harmandalı için. Heyelan dışında, yağışların artması nedeniyle, bu yağışla birlikte buradaki çöplerin de aşağı doğru heyelanla birlikte kayması, sürüklenmesi durumu var. Bu da başlı başına bir sağlık problemine neden olacak. Harmandalı'daki atıkların bir kısmı evsel atık ancak bir kısmı da metal ve plastik. Bunlar doğada çözünmeyen ve geri kazandırılabilen malzemeler. Bir kere bu da hesaba katılarak yerel yönetimlerin bu konuda da adım atması şart. Bir de bu ölçekte bir tesisin kent merkezinde durmaması gerekiyor. Duracaksa bile devam etmemesi ve peyderpey çözüme daşr bir şey geliştirilmesi gerekiyor. Bunların hiç biri yapılmıyor. Yeni tesislerin kurulması şart. Bu tesislerin bütün bu atıkları ayrıştırarak, bioenerjiye dönüştürme çabası olması lazım ama buna dair bir çalışma da ne yazık ki yok. Buradaki en temel problem, daha küçük ölçekli tesislerin açılmaması ve elbette her konuda olduğu gibi burada da konunun devletçi bir yaklaşım yerine özel sektöre devredilmesi. Özel sektöre devredilen her şey, patronun kar hırsına terk ediliyor ve ezilen yine halk oluyor. Bunu tersine çevirmezsek de altında kalmaya devam edeceğiz.''
Çevre Şehircilik de duyarsız
600 kişinin imzasıyla Harmandalı atık depolama tesisi içi Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İzmir İl Müdürülüğü'ne başvurduklarını anlatan Dirim szölerini şöyle tamamladı;'' Konuyu müdürlüğe ilttğimizde kendi yetkileri çerçevesinde olmadığını, büyükşehirin sorunu demişlerdi. Biz de dedik ki siz de bu ülkenin çevre ve şehircilik bakanlığısınız. Doğal olarak bazı sorumluluklarınız var. Onları hatırlatmak adına 2872 sayılı kanunda geçen, çevrenin korunması, bozulmasının önlenmesi ve kirliliğin giderilmesi alanlarında her türlü faaliyette, bakanlık ve yerel yönetimler gerekli hallerde meslek odaları ve sivil toplum kuruluşları ile iş birliği yaparlar diye yazıyor. Peki madem nasıl bir iş birliğiniz var dedik bizde. Bununla ilgili de yanıtlar yeni yeni gelmeye başladı. Ancak neticede bakanlık bu sorunun çözümünün büyükşehirde düğümlendiği ve onların bir adım atması ile bir çözüme ulaşacağı konusunda bir yanıt verdi.''
Harmandalı'ya 33 yıldır çöp dökülüyor
Harmandalı Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi (KADDT) projelendirme çalışmaları 1987 yılında Boğaziçi Üniversitesi tarafından başlatıldı ve toplam 90 hektarlık alanın zemin etüdleri Hacettepe Üniversitesi Uluslararası Karst Araştırma Merkezi tarafından 1990 yılında gerçekleştirildi. Böylelikle, Harmandalı Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi (KADDT), her iki üniversitenin yaptığı çalışmalarla ülkemizin ilk "Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi" ünvanına sahip oldu. 1992 yılında inşa çalışmaları tamamlanarak, atık depolanmaya başlanan Harmandalı KADDT’ye 2004 yılına kadar İzBB sınırlarında yer alan 9 ilçe ile Çiğli’ye bitişik konumdaki Menemen Belediyesi katı atıkları depolanırken, 2004 yılında yürürlüğe giren 5216 sayılı kanunla İzBB sınırları büyüyor ve atıkları Harmandalı KADDT’de depolanan ilçe sayısı 21’e, 2014 yılında yürürlüğe giren 6360 sayılı yasa ile ise, 29’a yükseldi. Harmandalı KADDT işletilmesi 2018 yılında imzalanan bir sözleşme ile özel sektöre devredilen bu alanda elektrik üretimi ise 2019 yılında başladı.
