Hamit Geylani, Kürt siyasetinin önde gelen isimlerinden biri olarak yarım asırlık mücadelesiyle tanınıyor. Hakkari’nin Şemdinli ilçesinden çıkarak avukatlık, yazarlık ve milletvekilliği gibi farklı alanlarda iz bırakan Geylani, 28 Mayıs’ta hayatını kaybetti. Siyasi kariyeri boyunca demokrasi ve barış için çalışan Geylani’nin vefatı, sevenlerini ve siyasi çevresini yasa boğdu.
1947’de İran’ın Urmiye kentinde doğan Geylani, ailesinin Şemdinli’ye dönüşüyle Türkiye’de büyüdü. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olan Geylani, siyasi mücadeleyle dolu bir hayat sürdürdü. Vefatıyla ilgili detaylar, onun mirasını ve katkılarını bir kez daha gündeme taşıdı.
Hamit Geylani’nin kökeni ve erken yaşamı
Hamit Geylani, 1 Temmuz 1947’de İran’ın Urmiye kentine bağlı Mirgever köyünde dünyaya geldi. Kürt asıllı bir Türk vatandaşı olan Geylani’nin ailesi, 1925 Şemdinli (Şemzinan) Serhildanları sırasında İran’a göç etmişti. Demokrat Parti’nin 1951 affıyla aile, Hakkari’nin Şemdinli ilçesine bağlı Çatalca (Deman) köyüne döndü. Geylani, eğitimine Hakkari’de başladı, ardından Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni 1979’da tamamladı. Üniversite yıllarında Devrimci Doğu Kültür Ocakları (DDKO) faaliyetlerine katılarak siyasete ilk adımını attı. Ayrıca, iki yıl inşaat mühendisliği ve bir yıl Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde öğrenim gördü. Evli ve iki çocuk babası olan Geylani, Halkın Emek Partisi (HEP) kurucuları arasında yer aldı.
Siyasi kariyeri ve mücadeleleri
Geylani, siyasi yaşamına HEP’te il başkanı olarak başladı ve Kürt siyasi hareketinin çeşitli partilerinde görev aldı. Barış ve Demokrasi Partisi (BDP)’de Genel Başkanlık yaptı ve 2007 genel seçimlerinde Hakkari’den bağımsız milletvekili seçilerek 23. Dönem TBMM’de yer aldı. HADEP’in kapatılmasıyla 5 yıl siyaset yasağı cezası aldı ve üç kez cezaevine girdi. 2011’de Demokratik Toplum Kongresi (DTK) toplantısına katıldığı için 6 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırıldı; bu cezaya, “Konuşma yok, suç teşkil edecek durum yokken sadece oraya gitmiş olmam nedeniyle ceza verildi,” diyerek tepki gösterdi. Avukat olarak, Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde siyasi davalarda savunmalar yaptı. Geylani, Kürt ulusal birliği ve demokratik siyaset için çalıştı; bu süreçte beş kez cezaevinde kaldı.
Yazarlık, şiir ve vefat nedeni
Hamit Geylani, siyasetin yanı sıra şair ve yazar kimliğiyle de tanındı. Yirmi Kurşunlu Yürek, Azad Nisan Yağmuru, Ciwan Dengê Bê Dêngîyê’ne, Zap Nehri Giryan Akar, Şemdinli’den Qamişlo’ya Dağ Sevdası, Kürt Mücadelesinin En Geniş Damarı Şeyh Ubeydullah Nehri ve Kürt Mücadelesinde Yarım Asır adlı kitapları yayımladı. 28 Mayıs’ta Ankara Güven Hastanesi’nde tedavi gördüğü sırada 78 yaşında hayatını kaybetti. Ölüm nedeni hakkında resmi bir açıklama yapılmadı, ancak uzun süredir sağlık sorunlarıyla mücadele ettiği biliniyor. Cenazesi, 29 Mayıs’ta Yüksekova Havalimanı’na getirildi ve Şemdinli’nin Çatalca köyünde defnedildi. Taziyesi aynı köydeki camide kabul edildi. DEM Parti Eş Genel Başkanı Tülay Hatimoğulları ve Tuncer Bakırhan, Geylani’nin barış ve demokrasi mücadelesini öven başsağlığı mesajları yayımladı.
