Son Mühür Tv’de yayınlanan Hasan Tahsin Kocabaş ile Gündem Yorum programının bu haftaki konuğu Çağdaş Eğitim ve Köy Enstitüleri Derneği Başkanı Doğan Albayrak oldu. Eğitimden bahsedilen programda Köy Enstitülerinin öneminin altı çizildi.
Köy Enstitüleri neden kuruldu ?
Eğitimin öneminden bahseden Doğan Albayrak, köy enstitülerinin kuruluş amacını anlattı. Albayrak, 'Köy enstitülerinin kurulma amacı köy kalkındırmak aslında. Köyden alıp, onları eğitip yeniden göndermek. Arıcılık, balıkçılık, bağcılık gibi her yöreye özgü, o bölgeye gidildiğinden köylere önderlik yapacak insanlar yetiştirmişiz.
T.C kuruluş felsefesine uygun olarak insan kaynağı ve yurttaş bilinçli insan yetişmesi gerekiyor. Bu çok zor bu iş. Okuma yazma oranının az olduğu bir toplumda önce okuma yazma öğretecek, sonra köyden insanlara çağdaş bir yaşam yetiştireceksiniz. Bunun insan kaynağını oluşturabilmeniz gerek.
Hasan Ali Yücel’in bakanlığı döneminde ve İsmail hakkı Tonguç döneminde yapılmaya başlanıyor. Tonguç’un ciddi bir emeği var bu kuruluş sürecinde. 1938’de Hasan Ali Yücel bakan oluyor ve o günkü Milli Eğitim Şurasında gündeme geliyor. Biz mevcut yöntemlerle eğitimin ötesine geçilmesi gerekiyor. 17 Nisan 1940 yılında da Köy Enstitüleri Kanunu yapılıyor. Köy Enstitüsü vatandaşların arazi bağışlama isteği ile doğuyor' dedi.
Köy Enstitüleri kapatılmasaydı ne olurdu ?
Köy Enstitüleri kapatılmasaydı ne olurdu sorusuna Doğan Albayrak şu şekilde cevap verdi: 'Köy Enstitüleri kapatılmasaydı bugün Türkiye dünyada sayılı ülkeler arasında olurdu. Bir programda bilim adamı, Türkiye Avusturya’nın önünde Almanya’nın bir tık gerisinde bir ülke haline gelirdi’ açıklaması yaptı. Köy Enstitüleri çok değerli bilim adamı yazar sanatçı yetiştirdi. Çünkü değer var.
Bugünkü değerler rant…
Bugünkü değerler rant, gözleri ranta dönmüşlük var, diğer tarafta ise yurttaşın iyi yetişmesi için ne yapabilirim diyenler var. Yurttaş kavramının gelişmesine çalışıyor zaten bu yüzden önüne geçiyorlar.
Yeni bir toplum dizayn ediliyor. Bu toplumun içinde tarikatların kurulması, gerici milliyetçi şöven duyguların korunması gibi. Çünkü bu unsurlar ihtiyaç halinde gerici emperyal güçler tarafından kullanılacak unsurlar.'
Türkiye Eğitim Kongresini yapmamız lazım
Dernek olarak yaptıklarından ve yapacaklarından bahseden Doğan Albayrak, 'Bizim eğitimde yüzümüzü ileriye götürmesi gerekiyor. Dünyaya Türkiye’ye özgü bir eğitim modelini ortaya koymamız lazım. Biz dernek olarak küçücük bir tohum atıyoruz. Hem kültürel hem sanatsal hem de bilimsel etkinlikleri bir arada yürütmeye çalışıyor. Bizim buradaki hedefimiz türkiye eğitim kongresini çok geniş paydaşlarla toplayabilir miyiz diye düşünüyoruz.
Eğitim kongresinin iktisat kongresinden daha önemli olduğunu düşünüyoruz
Eğitimin paydaşları ile birlikte eğitim şuralarını yok sayan, eğitim şuraları 25 yıla yakındır göstermelik toplanıyor. Biz kapsamlı ve eğitimle ilgili unsurları bir araya getirecek eğitim kongresine ihtiyaç olduğunu düşünüyoruz. Geçmişte İzmir Büyükşehir bir İktisat kongresi yaptı bir Eğitim kongresinin iktisat kongresinden daha önemli olduğunu düşünüyoruz. Bunun için de çaba sarf ediyoruz.
Oysa biz fikri hür vicdanı hür bir nesil istiyoruz değil mi ?
Eğitim batmış durumda. Gerici, dini unsurları öne çıkaran, blim cve akıldan yoksun zayıf insanların olduğu bir durum haline geldi. Oysa biz fikri hür vicdanı hür bir nesil istiyoruz değil mi ?
'Türkiye eğitim ve kültür devrimini yeniden yapmalıdır'
Bizim Türkiye Eğitim Kongresini yapmamız lazım. Öğrencilerimiz yazayamıyor okuyamıyor. Okumadan yazmak ve anlamak mümkün değil. Bunların temeli eğitim ve kültür. Türkiye eğitim ve kültür devrimini yeniden yapmalıdır' şeklinde konuştu.
İzmir eğitim için önemli bir kent
İzmir'in eğitim için önemli bir kent olduğunun altını çizen Albayrak, 'Bu nedenle biz dernek olarak bizim kent konseyine bir öneri getirdik. İzmir Eğitim bayramı yapılsın dedik 4-5 günlük. Bu kent konseyinin meclisinde kabul edildi. Kent konseyinde alınan kararlar Büyükşehir’e gitti. Görüşüldü bizi de çağırdılar anlattık. Burada oy birliğiyle kabul edildi ama bunun yaşama geçirilmesi lazım.
Bunu lider pozisyonlarında birilerinin sahiplenmesi lazım. Eğitim ve kültür çok önemli bu heyecanı vererek bayram şeklinde kutlayacaksınız bunu. Bunun önderliğini yerel yönetimler yapabilir ve İstanbul Ankara’yı katarak daha görkemli bir hale getirebilir. Bunun yanında valiliği de, üniversiteleri, meslek odaları, ticaret odalarını katabilirsiniz. Türkiye’nin önümüzdeki 20-30 yılının önünü açacak bir konu bu' ifadelerini kullandı.
