Türk tıp camiasının belki de uzun yıllar boyunca bir benzerini görmediği sıra dışı bir vaka, Konya’da yaşandı. Yaşadığı sağlık sorunları sebebiyle hastaneye kaldırılan Rahmi Karademir isimli 67 yaşındaki vatandaş, geçirdiği beyin rahatsızlığı sonrası anadilini konuşamaz hale geldi. Ancak yaşananlar bununla sınırlı kalmadı. Türkçeyi tümüyle unutmasına karşın, hayatı boyunca öğrenmediği bir dili, yani Danca'yı konuşmaya başlaması hem ailesi hem de doktorları büyük bir şaşkınlık içinde bıraktı.
Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Ortopedi Servisi’nde dizinden geçirdiği operasyon sonrasında ciddi bir komplikasyon yaşayan Karademir, ameliyatın ardından sağ kol ve bacağında ani bir kuvvet kaybı yaşadı. Bu durum, hastanede görevli doktorların hızlı müdahalesini zorunlu kıldı. Yapılan detaylı incelemelerde Karademir’in beyninin sol lobunda yer alan büyük damarlarından birinde ciddi bir pıhtı oluştuğu ve bu pıhtının beyne giden kan akışını engellediği tespit edildi.
Pıhtının zamanında fark edilmesiyle acil müdahale edilen Karademir’in fiziksel şikayetleri büyük ölçüde ortadan kaldırıldı. Fakat bu sırada beklenmedik bir durumla karşılaşıldı. Hastanın Türkçe konuşma yetisini yitirdiği, dahası hiçbir öğrenim süreci yaşamamasına rağmen Danimarka’nın resmi dili olan Danca’yı konuşmaya başladığı fark edildi. Ailesinin ve çevresindekilerin büyük şaşkınlık içinde izlediği bu değişim, uzmanlarca literatürde oldukça nadir görülen nörolojik sendromlar arasında değerlendirildi.
“Eşim konuşmaya başladığında hiçbir şey anlayamadım, söylediklerinin tek kelimesini bile çözemedim. Doktorlar Danca olduğunu söylediklerinde kulaklarıma inanamadım,”
diyerek yaşadığı şaşkınlığı dile getiren Karademir’in eşi, bu durum karşısında ne yapacağını bilemediğini ifade etti.
Konya’da yaşayan ve yedi çocuk babası olan Rahmi Karademir’in hayatı bu olaydan önce son derece sıradandı. Yaklaşık on yıl önce Konya’ya yerleştiği ve sade bir hayat sürdüğü bilinen Karademir, bu beklenmedik gelişmeyle bir anda kamuoyunun ilgi odağı haline geldi. Beyin damarlarında oluşan pıhtı nedeniyle yaşadığı geçici felç sonrası gelişen konuşma bozukluğu, zamanla dil değişikliğine evrildi ve Karademir, Türkçe'yi tamamen unutarak yalnızca Danca konuşur hale geldi.
Uzmanlar, bu tarz vakaların dünya genelinde de oldukça ender görüldüğünü belirtiyor. Bu fenomen, medikal literatürde “yabancı dil sendromu” olarak bilinen nörolojik bozukluklarla ilişkilendirilmekte. Kişinin beyin travması, felç veya epileptik nöbet gibi ciddi sağlık sorunları sonrasında ana dilini unutup daha önce hiç öğrenmediği ya da sınırlı temas kurduğu bir dili konuşmaya başlamasıyla tanımlanan bu durumun ardında karmaşık sinirsel mekanizmalar bulunmakta.
“Karademir’in vakası, biz hekimler için son derece öğretici ve aynı zamanda tıp dünyasında yeni araştırmalar yapılmasına vesile olacak nitelikte. Danca konuşmasının nasıl mümkün olduğunu anlamaya çalışıyoruz,”
şeklinde konuşan hastanedeki nöroloji uzmanları, bu tip sendromların genellikle beynin sol tarafında meydana gelen hasarlardan sonra ortaya çıktığını ifade ediyor.
Karademir’in geçirdiği operasyon sonrası yaşananlar, sadece ailesi değil, tıp dünyasının da gündemine oturmuş durumda. Henüz tam anlamıyla çözülememiş olan bu olay, hem nöroloji hem de psikiyatri alanlarında yeni sorular doğurmuş durumda. Beynin dil merkezine dair birçok teoriyi yeniden gözden geçiren bilim insanları, bu tür sendromların altında yatan nedenleri ve oluşum mekanizmalarını daha derinlemesine araştırmak adına Karademir’in durumunu detaylı bir vaka dosyası olarak değerlendiriyor.
Aynı zamanda Karademir’in sosyal hayatında da ciddi değişiklikler yaşandığı gözlemleniyor. Ailesiyle iletişim kurmakta zorlanan yaşlı adam, kendisini ifade etmekte çoğu zaman başarısız oluyor. Danca konuşmaya başladığından bu yana çevresindekilerle kurduğu ilişkilerde bariz bir mesafe oluştuğu ve bunun psikolojik etkiler yarattığı aktarılıyor. Dil bariyeri nedeniyle yalnızlık hissine kapılan Karademir’in ruhsal durumunun da hekimler tarafından izlenmeye alındığı bildiriliyor.
Bugüne kadar yalnızca birkaç örneği dünya genelinde kayda geçmiş olan bu tarz olaylar, beynin işleyişine dair hâlâ keşfedilmemiş çok sayıda bilinmezliği gözler önüne seriyor. Beynin farklı bölgelerinin birbiriyle olan bağlantısı, dil merkezlerinin esnekliği ve yabancı dillere dair pasif hafızanın nasıl devreye girdiği gibi konular, Karademir’in vakası özelinde yeniden gündeme gelmiş durumda.
Karademir’in yaşadığı bu ilginç vaka, belki de önümüzdeki dönemde Türkiye’den uluslararası bilim dergilerine konu olacak kadar dikkat çekici bir örnek olabilir. Türkçeyi unutup Danca konuşmaya başlayan Karademir’in sağlık durumu düzenli olarak takip edilmekte ve uzmanlar tarafından hem nörolojik hem de psikolojik açıdan izlenmektedir.
