Pinus Succinifera ağacının fosilleşmiş reçinesi olan damla kehribar, halk arasında şifa kaynağı olarak bilinir. Özellikle guatr, astım ve bronşit gibi hastalıklara iyi geldiği yönündeki inanış, bu değerli taşın popülerliğini artırmıştır. Kehribar, aynı zamanda süs eşyası yapımında da yaygın olarak kullanılır. Ancak, damla kehribar tespihler, nadir bulunmaları ve zorlu üretim süreçleri nedeniyle yüksek fiyatlarla satışa sunulmaktadır.
Temin edilmesi zor
Murat Cengiz, 4 kuşaktır tespih üretimi yapan bir ustadır ve damla kehribar tespihlerin üretim aşamasını detaylı bir şekilde anlatmıştır. Cengiz, "Damla kehribar, çam reçinesinin özüdür. Soba yakarken tutuşturduğumuz çıraların içerisindeki özdür.
İsmi çam sakızı diye de geçer. Ağaçtan toprak altına akması ve milyonlarca yıl orada fosilleşip aynı kömür gibi kaya haline gelmesi ile oluşur. Kaya haline geldikten sonra topraktan çıkarılıp kolye, tespih ve diğer takılar yapılıyor. Doğal olması, çıkarılması ve temin edilmesi zorlu bir süreç olduğundan dolayı pahalı. Şu an Türkiye'de olmadığı için yurt dışından geliyor. Yurt dışından gelmesi de fiyatını yükseltiyor. Damla kehribar kolyelerinin kullanılması guatr ve tiroit bezi üzerindeki etkisinden dolayı sağlık açısından çok faydalı" dedi.
Yapım süreci
Damla kehribar tespihlerinin üretim süreci oldukça zahmetlidir ve dikkatli bir işçilik gerektirir. Cengiz, bu süreci şu şekilde özetlemektedir: "Kaya halinde bizim elimize ulaşıyor. Biz bunu işlemeden önce su içerisinde bekletiyoruz. Çünkü havayla temas ettiği zaman sertleşiyor ve yapım aşamasında kırılıp çatlamalara maruz kalıyor.
Parçaları küp küp hale getirdikten sonra taslak aşamasına geçiyoruz. Taslak aşamasında taneleri silindir şeklinde yuvarlıyoruz. Delim aşamasından sonra tanelere form veriyoruz. Daha sonra ise zımpara ve cila işlemine geçiyoruz. Zımparadan sonra daha parlak bir görüntü oluşması ve elde kullanırken rahat bir çekim sağlaması için cila atıyoruz. Cilanın ardında dizimini bitirip müşteriye teslim ediyoruz."
Fiyat aralığı
Damla kehribar tespihlerinin fiyatları, genellikle gramajına göre belirlenir. Şeffaf tespihlerin fiyatı daha düşükken, mat olan tespihler daha yüksek fiyatlarla satılmaktadır. Cengiz, "Şeffaflarda fiyat düşük olurken mat olanlarda ise yüksek olur. En ucuz damla kehribar tespihin fiyatı minimum 5 bin liradan başlar. 100-150 bin liraya kadar olabilir. Vatandaşlar üzerinde nasıl bir emek olduğunu bilmediği için fiyatı yüksek bulabilir" dedi. Murat Cengiz fiyatların yüksek oluşunu böyle açıkladı.
Mesleğe duyduğu sevgi ve hatıralar
Cengiz, tespih üretiminde kullandığı önlüğü dört yıl boyunca hiç değiştirmediğini belirterek, "Önlüğümü ilk tespih yapmaya başladığımda aldım. 4-5 yıldır kullanıyorum. Değiştirmeyi düşünüyorum ama bir yandan da anısı olduğu için değiştirmeye kıyamıyorum. Değiştirsem bile bir ömür saklamayı düşünüyorum" ifadelerini kullanmıştır.
Damla kehribar tespihler, hem sağlık açısından sundukları faydalar hem de nadir bulunmaları nedeniyle değerli bir yatırım aracıdır. Ancak üretim süreci, bu tespihlerin fiyatlarının yüksek olmasının başlıca nedenidir.
