8 Mart Dünya Kadınlar Günü sebebi ile iki cesur kadından bahsetmek istiyoruz. Halet Çambel ve Suat Fetgeri Aşeni olimpiyatlara katılan ilk Türk sporcular olarak birçok kadının önünü açtı...
Bir toplumda kadının spora katılım göstermiş olması, o toplum içinde yer alan kadının genel statüsünün bir aynasıdır. Kadının konumu ve ona biçilen roller düşünüldüğünde, kadının sporcu özelliğinden çok cinsiyeti ile değerlendirildiğini söyleyebiliriz.
İlk kadın sporcuların yaşadığı zorluklar arasında cinsiyet ayrımcılığı, yetersiz destek ve fırsat eşitsizlikleri bulunmaktaydı. Ayrıca toplumsal cinsiyet stereotipleri ve medya tarafından ele alınma biçimleri de başlıca sorunlardan biri olarak öne çıkıyordu. Kadın sporcular, tarihsel olarak birçok zorlukla mücadele ederken, bu zorlukları aşmak için ciddi bir kararlılık, üst düzey bir direniş ve dayanıklılık göstermişlerdir. Bu mücadele ile birlikte destekleyici topluluklar, eşitlik savunucuları ve yasal düzenlemelerin de yapılanması ile de kadın sporcuların karşılaştığı zorlukların üstesinden gelmelerine yardımcı olmuştur. 1970’lerin başından itibaren gelişen feminist akımla beraber, kadın ve spor konusu ciddi olarak tartışılmaya başlamıştır.
İKİ CESUR KADIN…
8 Mart Dünya Kadınlar Günü sebebi ile iki cesur kadından söz edeceğiz… Bu iki kadının, kadın hakları ve cinsiyet ayrımcılığına karşı mücadelesi ve katkıları günümüzdeki başarılı kadınlara ışık olmuştur.
Halet Çambel ve Suat Fetgeri Aşeni…
Halet Çambel
1916 yılında Berlin’de dünyaya geldi. Babası Almanya'da askeri ataşelik görevi yapan ve Atatürk'ün yakın arkadaşlarından Hasan Cemil Bey, annesi ise dönemin Berlin Büyükelçisi İbrahim Hakkı Paşa'nın kızı Remziye Hanım'dı.
Cumhuriyetin kurulması ile birlikte ailesiyle Türkiye’ye gelen Halet Çambel, Arnavutköy Kız Lisesi’ne başladı. Kendi anlatımıyla zayıf bir çocuk olarak doğan Halet Çambel, bu sağlıksız yaşamı spor yaparak atlatabileceğine inanarak okul çağlarında yüzme, kürek, okçuluk, binicilik, bisiklet, eskrim gibi çeşitli sporlarla uğraştı.
Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nde antrenörlük yapan Robert Koleji Spor Eğitimi Öğretmeni Rus Alexander Nadolski’den eskrim dersleri alan Halet Çambel, yurtiçindeki birkaç yarışmaya katıldı ve Cumhuriyet’in onuncu yılında Ankara’da yapılan gösterilere eskrimci olarak katıldı.
Suat Fetgeri Aşeni
1916 yılında bir sporcunun kızı olarak dünyaya gelen Suat Fetgeri Aşeni’nin babası, Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nün ve Türkiye’nin ilk spor organizasyonlarından olan Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı’nın kurucularından biriydi. Aynı zamanda iyi bir güreşçi ve cimnastikçiydi.
Babasının verdiği destek ve cesaretle çok küçük yaşta spora başladı. Cimnastikle başladığı spor yaşamına eskrimle devam etti. İlk kadın eskrimci olduğundan rakipleri erkekti. Kısa süre sonra en iyi arkadaşı olan Halet Çambel rakibi oldu. İkisi birlikte Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nde antrenörlük yapan, Robert Koleji Spor Eğitimi Öğretmeni Rus Alexander Nadolsky’den eskrim eğitimi aldılar.
1935 yılında, ilk uluslararası yarışma fırsatını değerlendirerek, ikisi de Sovyetler Birliği’ne karşı sembolik eskrim yarışmasına katıldılar. Çok iyi dereceler aldılar ve ertesi yıl eskrim milli takımına seçilerek Berlin 1936 Yaz Olimpiyat Oyunları’na katıldılar.
BERLİN 1936…
1936 yılında Almanya/Berlin’de yapılan Olimpiyat Oyunları’nda Atatürk ‘ün isteği üzerine Halet Çambel ve kendisi gibi eskrimci olan Suat Fetgeri Aşeni ile birlikte Türkiye’yi temsil eden ilk kadın milli sporcu olmuşlardır.
Burada kayda değer bir başarı gösteremeseler de Olimpiyat Oyunları’na katılan ilk Türk ve Müslüman kadın sporcular olarak tarihe geçmişlerdir. Bu turnuva sırasında Alman politikacı Adolf Hitler tarafından görüşmeye çağrıldığı, Çambel’in ise hükumetin izni olmadan görüşmeyeceğini bildirerek reddettiği söylenir.
Yanında olmak…
Bu iki cesur kadın, vazgeçmediği mücadeleden ve azimle yürüdükleri yolda yalnız değildi. En büyük desteği her daim sporun, sporcunun ve kadının yanında duran Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ten aldı. Sonrasında kızlarının yanında duran ailelerinden alan kadınlarımız, destek verilince neler yapabileceklerinin kanıtı oldular. Kadınlarımızın yanında olun, daha çok ışık olacak başarılar bizi bekliyor.
Sporla kalın…
