1 Temmuz itibarıyla kira artışında uygulanan yüzde 25'lik sınırın kalkması, kira bedellerinde önemli bir artışa neden oldu. Son iki yıldır kira kontratı yenileme dönemlerinde bu sınır uygulanırken, şimdi kira artış oranları serbest bırakıldı. Temmuz ayında açıklanan kira artış oranının yüzde 65 civarında olduğunu belirten Rıdvan Akgün, bu durumun kiracılar üzerinde büyük bir yük oluşturduğunu ifade etti.
Akgün, "Yüzde 25 kira artışı uygulaması iki yıl boyunca geçerliydi ve hem kiracılar hem de ev sahipleri arasında bir denge sağlamıştı. Ancak bu sınırın kalkmasıyla birlikte, ev sahiplerinin kiracıları seçme konusunda daha seçici ve talepkar hale geldiklerini gözlemliyoruz. Kiracılar şimdi yüzde 65,07 oranında bir artış ile karşı karşıya kalmış durumda. Bu durum, kiracı-ev sahibi sorunlarını daha da artırdı" dedi.
Ev sahiplerinin kriterleri arttı
Kira artış sınırının kalkmasıyla birlikte ev sahipleri, kiracı seçiminde daha sıkı kriterler uygulamaya başladı. Akgün, bu durumun kiracılar için ek zorluklar yarattığını belirterek, "Geçmişte insanlar boş evlerini kiraya verebilmek için büyük çaba harcardı. Şimdi ise ev sahipleri çok daha seçici ve sıkı kriterler belirliyor. Genel Bilgi Toplama (GBT) sorgulaması, Kredi Kartı Bilgisi (KKB) isteme, bankalara borç olup olmadığını araştırma ve findeks raporu talep etme gibi uygulamalar yaygınlaştı. Ayrıca, kefil talep eden ve düzenli gelir şartı koşan ev sahipleri de var. Kiracılar bu sıkı kriterlere uyum sağlamakta zorlanıyor" şeklinde konuştu.
Tahliyeler gündemde
Akgün, kira bedellerindeki ani artışların tahliyeleri gündeme getirebileceğini belirtti. "Ev sahipleri, iki yıl boyunca bekledikten sonra kiralarını ciddi oranda artırmak istiyorlar. Bu durum, kiracıların evlerinden tahliye edilmesine neden olabilir. Tahliyeler gündeme gelebilir ve bu süreçte arabulucular ve hukukçuların devreye girmesi gerekebilir" dedi.
Akgün, İzmir'deki kira fiyatlarının yüksekliğine de dikkat çekti. "Yeni dönemde, 3 artı 1 bir evin kirasının ortalama 20 bin lira olması gerekirken, enflasyon artışı nedeniyle rakamlar çok yükseliyor. 15 bin liraya oturan bir kiracının yeni kira bedeli 23-24 bin liraya kadar çıkabiliyor. Ev boş olduğunda belki 20 bin liraya kiraya verilecek. Ancak geçmişte uygulanan yüzde 25'lik artışın yarattığı tahribat nedeniyle ev sahipleri yüksek oranlarda zam yapma eğiliminde" diye konuştu.
Kiralık ev talebi artıyor, arz azalıyor
Kira bedellerindeki artışa bağlı olarak kiralık dairelerin azaldığına dikkat çeken Akgün, "Arz oluşmamış, talep çok fazla. İnsanlar evleniyor, boşanıyor ya da mevcut evlerinden ayrılmak zorunda kalıyor. Bu durum, mülk sahipleri ile sorun yaşayan kiracıların tahliye edilmesine neden oluyor. Kira sektöründe ciddi bir sirkülasyon yaşanıyor" şeklinde konuştu.
Ev sahipleri sektörün belirleyicisi
İzmir'de boş bir dairenin fiyatının lokasyona göre 15 ile 30 bin lira arasında değiştiğini belirten Akgün, "Sektördeki fiyatları belirleyen çoğunlukla mülk sahipleridir. 15 bin lira değerindeki bir daireye 35 bin lira diyen de var, 40 bin lira diyen de. Serbest piyasada mülk sahipleri, kendi belirledikleri fiyatlarla kiraya vermekte özgür. Bu durum, kiralık ev arayan vatandaşların yüksek bedellerle karşılaşmasına neden oluyor" dedi.
Kiralama sürecinde büyük zorluk yaşanıyor
Akgün, kiracıların ev bulma sürecinde karşılaştıkları zorlukları da vurgulayarak, "Ev sahiplerinin kiracı seçiminde uyguladığı sıkı kriterler, kiracılar için büyük bir engel oluşturuyor. Banka kredisi almak artık daha kolay olabiliyor, ancak kiralık ev bulmak zorlaşmış durumda. Kiracılar, adeta ev sahibi seçerken zorlu bir süreçten geçiyorlar" dedi. Akgün, kiracılara bu zorlu süreçte sabır ve yardım dileyerek, "Yasa kiracılardan yana gibi görünse de, pratikte ev bulmak gittikçe zorlaşıyor. Umarım herkes için uygun çözümler bulunur" ifadelerini kullandı.
