Son Mühür/Merve Turan- Son Mühür TV'de yayımlanan Sıcak Bakış programına konuk olan Prof Dr Esra Akın etik değerler hakkında Tunç Erciyas'ın sorularını cevapladı.
Ahlak ve etik
Etik ve Ahlak Felsefenin alt disiplinleri bağlamında yer almakta ama değerlendirme ve yaşamda var oluş noktasına baktığımızda çok farklı olduğunu belirten Prof Dr Esra Akın etik ve ahlak tanımlarını şöyle yaptı:
" Etik, düşüncelerimizde başlıyor, yaşam içerisinde etik duyarlılığa sahip olmak ve etik bir yaşam noktasında şekillenmemiz tabii ki gerekiyor. Profesyonel kimliğimiz altında etik kuralları çerçevesinde hareket etmek vicdani yükümlülüğümüz. Ahlak ise biraz daha aileden, çocukluktan gelen içinde büyüdüğümüz sosyakültürel alanlarla gelişen, zamana göre değişebilen, toplumdan topluma farklılık gösterebilen toplumsal kurallardır.
Etik dünyanın her yerinde benzer duyguları kapsarken ahlak değişiklik gösterir. Etik evrensel, ahlak yerel bir kavramdır. Ahlak değişebilir ama etik değerler asla değişmez. Ahlak adı altında ahlaki olmayan kavramlarda geliştirmemek gerekir. Etik değerlerde dünya da ne yazık ki yaşam alanları içinde anlamını yitirmeye başladı."
Etik her zaman
Hayatın her alanında etik değerlere uymak gerektiğini ve sonradan öğrenebileceğini belirten Prof Dr. Esra Akın çocuklara evde etik bir şekilde yetiştirilmesi gerektiğini vurguladı.
"Önce ailede sonra da okullarda etik değerler öğretilmeli ve hayatlarınım her alanında uygulamaları sağlanmalı... "
Sosyal medyada etik kurallar
Sosyal medyanın hayatımızın her alanına girdiğini ifade eden Prof Akın, tanımadığınız bir kişiye yorum yazarken etik değerlerden vazgeçilmemesi gerektiğini belirtti.
"Sosyal medyada zorbalık daha da artmaya başladı. Yüzüne söyleyemediği sözler yorumlarda görülebiliyor. Ulaşamadığı sanatçılara yıkıcı eleştiriler yapılıyor. Kötü olumsuz davranış daha kolay rol model oluyor. İyiye ulaşmak daha zordur. Zaman içerisinde toplumlar kendilerine yönelik bir doğru yaratıyorlar.
Örneğin herhangi bir şehre ya da bir ülkeye tatile gittiğinizde şöyle dersiniz: "İnanılmaz keyifliydi. İnsanlar çok sıcaktı. Kendimi çok ülkemden ayrı bile olsam güvende rahat hissettim ya da yaşadığım şehirden farklı bir yerdeydim ama çok olumlu deneyimler yaşadım.
Bazen de dersiniz ki bir daha asla o ülkeye gitmem gibi. Dolayısıyla toplumların da artık ne yazık ki bu değişen değerler sistemi ile beraber kendilerine yönelik doğruları ve hakları olmaya başladı. Güven ve güvensizlik ekseninde gidip gelmeye başladık. Yorumları kapat ya da sosyal medyada paylaşma diyebiliyorlar. ''
Yapay zeka tehlikeli mi?
Bilim kurgu filmlerinde gördüğümüz robotların ve yapay zekanın insanlarla savaşı gibi senaryolara hazırız. Prof Akın bu konuda:
''Dünya bu tehlikenin farkında. Bir yandan tabii ki biraz önce de söylediğim gibi çok kıymetli gelişmeler, değişmeler ama dünya diyor ki siz bu sistemleri doğru yönetemediğinizde, insanlığın iyiliği amacıyla şekillendiremediğinizde bizi büyük tehlikeler bekler. Dolayısıyla UNESCO, BM, özellikle birçok ülkenin belirlediği yapay zekanın kullanımı ile ilgili yasalar ve yönetmelikler var. Ülkemizde de YÖK'ün yayımladığı genelge var. Meclis'te yaşa tasarısı var. Evet yapay zeka olmalı ama bir takım kuralları olmalı etik değerlere uymalı ve belirli aralarla denetlenmeli... Doğru kararlar verebilmeli, nedenleri ile açıklasın. Alternatif bilgiler versin'' dedi.
