İzmir'in Buca ilçesindeki Sezai Karakoç Anadolu İmam Hatip Lisesi öğrencileri, geleneksel Türk sanatı olan ebruyu fizik dersinin temel kavramlarıyla birleştirerek yaratıcı bir öğrenme deneyimi yaşıyor. Okulda Fizik Öğretmeni Dilek Hasırcı önderliğinde yürütülen bu disiplinler arası çalışma, öğrencileri aynı zamanda nisan ayında düzenlenecek olan TÜBİTAK 4006-B Bilim Fuarı projesine de hazırlıyor.
Ebru sanatının temelinde yatan fizik kuralları
Buca Sezai Karakoç Anadolu İmam Hatip Lisesi'nde görevli Fizik Öğretmeni Dilek Hasırcı ve öğrencileri, Ebru Sanatçısı Nebahat Türkyılmaz'ın rehberliğinde somut olmayan kültürel miras ebru sanatını bilimin ışığında inceliyor. Öğrenciler, adezyon (yapışma), kohezyon (birbirini tutma) kuvvetleri, kılcallık ve yüzey gerilimi gibi kritik fizik kavramlarının ebru teknesindeki su ve boya üzerindeki yansımalarını uygulamalı olarak öğreniyor.
Öğretmen Hasırcı, bu projenin ardındaki bilimsel gerçeği açıklarken, "Ebru sanatının içinde kılcallık, yüzey gerilimi ve adezyon-kohezyon gibi birçok temel fizik kavramı gizlidir. Örneğin, su üzerine boya damlacıkları bırakıldığında, boyaların birbiri içinde dağılmadan açılması tamamen yüzey geriliminin etkisiyle gerçekleşiyor," ifadelerini kullandı.
Proje çeşitleniyor: Sanatla bilim birlikte ilerliyor
Üç aydır ebru sanatının farklı türlerini icra eden öğrenciler, nisan ayındaki TÜBİTAK projesi için çeşitli çalışmalar yürütüyor. Kitap ayraçları, kitap kapakları ve ebru üzerine hat sanatı eserleri gibi ilgi çekici ürünler hazırlayarak geleneksel sanatı daha ilgi çekici hale getiriyorlar.
Dilek Hasırcı, öğrencilerin hem sanatsal faaliyetlerini yürüttüklerini hem de sürecin her aşamasında bilimin temel prensiplerini deneyimlediklerini belirtiyor: "Öğrencilerimiz, sanatı icra ederken aynı zamanda bilimi de görmüş oluyorlar. Bu deneyimleme süreci sayesinde, sanat ile bilimin aslında iç içe olduğunu öğrenmiş oluyorlar. İki disiplin bir araya geldiğinde çok daha güzel ve kalıcı öğrenme çıktıları ortaya çıkıyor."
Sanatın her yerde olduğu deneyimi
Projeye destek veren Ebru Sanatçısı Nebahat Türkyılmaz ise öğrencilerin geleneksel sanat ile tanışmalarına ve sanattaki bilimsel yönü keşfetmelerine aracı olmaktan duyduğu mutluluğu dile getirdi. Türkyılmaz, öğrencilerin ebru sanatının içerisindeki fizik kurallarını bizzat deneyimleyerek öğrenmelerinin, bilgiyi daha kalıcı hale getirdiğini ifade etti.
Sanatçı, "Çocukların gözlerinde gördüğüm ışıltı, sanata ve bilime olan merakları beni çok sevindirdi. Böylelikle, aslında sanatın hayatın her köşesinde yer aldığını bir kez daha görmüş oluyoruz," dedi.
Öğrenciler heyecanlı: "Fizik dersi gerçekleşiyor!"
Projede aktif rol alan öğrencilerden 10. sınıf öğrencisi Zeynep Artemur, bu deneyimin kendisi için farklı ve heyecan verici olduğunu belirtti: "Boyaların suyun üzerinde şekil almasını ve sanat eserine dönüşmesini deneyimlemek çok farklı. Fizik dersinde öğretmenimizin anlattığı kuralların gerçekleştiğini görmek gerçekten çok heyecan verici. Hem ebru sanatını öğrenmiş oldum hem de fiziği daha iyi kavradım. Bu projeyle TÜBİTAK 4006-B'ye hazırlanmak da beni ayrıca motive ediyor."
12. sınıf öğrencisi Abdullah Abdullah ise projenin derslerine katkısının yanı sıra kişisel gelişimine de faydası olduğunu vurguladı: "Ebru yapmak insanın içini ferahlatıyor ve stresini azaltıyor. Doğanın renklerinin bilimle bağdaşarak şekil alması ise bu sanatı benim için daha anlamlı hale getirdi."
