Yapılan açıklamada; 17 Ağustos 1999 büyük depreminin ardından 24 yıl, Asrın Felaketi Kahramanmaraş merkezli depremlerin üzerinden bir yıl geçmesine rağmen gerekli derslerin alınmadığı iddia edildi.
YERBİLİMCİ VE SİSMOLOGLARIN BEKLENTİLERİNİ AŞAN DEPREMLER
6 Şubat 2023`te Kahramanmaraş`ta yaşanan ve 11 İlimizde büyük bir yıkıma ve can kaybına yol açan depremleri değerlendirmek üzere İMO İzmir Şubesi bir basın açıklaması düzenledi. Şube Başkanı Eylem Ulutaş Ayatar, okuduğu basın açıklamasında ülkemizdeki deprem gerçeğine ve alınması zorunlu önlemlere dikkat çekti.
Ayatar; resmi verilere göre 50 binden fazla insanımızın öldüğü, yaklaşık 40 bin binanın yıkıldığı, 200 binden fazla binanın ağır hasar aldığı, 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki 6 Şubat 2023 depremlerinin, büyüklüğü, şiddeti, yıkıcılığı ve ivmeleri açısından yer bilimcilerin ve sismologların da beklentisini aşan depremler olduğunu söyledi.
Eylem Ulutaş Ayatar; “Böylesi sarsıcı bir afetin ardından beklenen ve de olması gereken hiç şüphesiz, bugüne kadar alınmamış tedbirlerin alınması için derhal harekete geçilmesi, güvenli ve sağlıklı yapılaşma için bilim çevrelerinin, meslek odalarının önerilerinin hayata geçirilmesidir. Ülkemiz yaşam alanlarının kırılganlığı açısından dünyada en olumsuz örneklerden birini oluşturmaktadır.
Ortalama olarak her 1,5 yılda yıkıcı sonuçları olan depremleri yaşamaktayız. Ülkemizde milat olarak kabul edilen Marmara depremlerinden bu yana geçen 24 yıllık zaman diliminde atılan adımlar, yapılması gerekenlerin yanında son derece zayıf kalmıştır.
Afet sonrası arama-kurtarma, yardım ulaştırma, beslenme ve acil barınma ihtiyaçlarını karşılama çalışmalarında geçmiş depremlerden ders alınmadığı tüm kamuoyunun malumudur. Yapılan çalışmalar, sağlıklı kentleşme ve güvenli yapılaşma açısından, yer seçiminden inşa kalitesine kadar, kaygı verici örnekler içermektedir.
319 bini 1 yıl içerisinde teslim edilmek kaydıyla 650 bin konutun yapılacağı yönündeki beyanların oldukça gerisinde kalındığı görülmektedir.”
YAPI STOĞUMUZDA ÖNEMLİ ORANDA RİSKLİ YAPI VAR
“Ülkemizin 10 milyonluk yapı stokunda önemli oranda riskli yapı bulunmaktadır. Birkaç yılda bir çıkarılan imar aflarıyla riskli yapı stoku daha da şişirilmektedir. Ayrıca her yıl 100 bin civarında yeni yapı inşa edilmektedir. Yeni yapılan bu yapıların sağlıklı ve güvenli olduğu konusunda hala derin kuşkular vardır.
Kamu binalarının sorunları da aynıdır. 530 bin civarında olduğu tahmin edilen kamu binalarının envanteri çıkarılabilmiş değildir. Ne zaman nerede büyük bir depremin meydana geleceği bilinmemekle birlikte, bunun yeni bir felakete dönüşmemesi için; gerek merkezi, gerekse yerel yöneticilerin esnetip gevşetemeyeceği yasal düzenlemeler yapılmalı, kaynakların doğru ve yerinde kullanımı için önlemler alınmalı, aksine davranışların hukuki ve cezai yaptırımları olmalıdır.
Rant odaklı imar düzeni ile yapılaşmada kuralsızlık ve cezasızlığa ortam sağlanmamalıdır. Ülkedeki riskli yapı stoku belirlenmeli, yapı envanteri çıkarılmalı, tüm binaların deprem güvenliğinin ölçümlenmesi zorunlu hale getirilmelidir. Kentsel dönüşümde kamu yararı gözetilmeli, rant odaklı kentsel dönüşüm anlayışı terk edilmelidir.
Yetkin mühendislik uygulaması muhakkak hayata geçirilmelidir. Mevcut Yapı Denetim Yasası’nın öngördüğü, ticari yanı ağır basan yapı denetim şirketi modeli değiştirilmelidir. Proje denetimi ve yapı denetimi birbirinden ayrılmalıdır.” Dedi.
Ayatar; ihmaller nedeniyle aynı acıları yaşamamak için, kaybedecek tek bir gün bile olmadığını, depremlerde hayatını kaybeden yurttaşlarımızı saygıyla andıklarını sözlerine ekledi.
