Son Mühür/ Beste Temel - Türkiye’nin üretim ve ihracatında dünya lideri olduğu çekirdeksiz kuru üzümde, küresel üretim 2025 yılında düşüş kaydetti. Bir önceki yıla göre yüzde 7 oranında gerileyen dünya üretimi, 1 milyon 157 bin tondan 1 milyon 79 bin tona indi.
Küresel ihracat 486 bin ton olarak öngörüldü
2025 yılı için dünya genelinde çekirdeksiz kuru üzüm ihracatının 486 bin 802 ton seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor. Türkiye, 145 bin tonluk ihracat hedefiyle dünya kuru üzüm ihracatının yaklaşık yüzde 30’unu tek başına karşılayacak ve liderliğini sürdürecek.
Dünya kuru üzüm zirvesi Güney Afrika’da yapıldı
Kuru üzümde dünya genelindeki en üst istişare organı olan Çekirdeksiz Kuru Üzüm Üretici Ülkeler Konferansı, 18-21 Kasım 2025 tarihleri arasında Güney Afrika’da toplandı. Konferansta küresel üretim, ihracat ve ticaret politikaları ele alındı.
Üretim kuzey yarımkürede geriledi, güney arttı
Toplantıya ilişkin değerlendirmede bulunan Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı ve Ege İhracatçı Birlikleri Sürdürülebilirlik ve Organik Ürünler Koordinatörü Işık, üretimdeki düşüşün ağırlıklı olarak iklim krizi kaynaklı olduğunu vurguladı.
Kuzey yarımkürede üretim yüzde 23 düşüşle 908 bin 186 tondan 701 bin 410 tona inerken, güney yarımkürede üretim yüzde 22 artışla 178 bin 425 tondan 217 bin 850 tona yükseldi.
Türkiye 165 bin ton üretimle zirvede
Türkiye’nin çekirdeksiz kuru üzümde 2025 yılında 165 bin ton üretimle dünya liderliğini koruduğunu ifade eden Işık, “Türkiye, 145 bin tonluk ihracat hedefiyle küresel ihracattan yüzde 30 pay alacak. Üretim ve ihracatta açık ara liderlik devam edecek” dedi.
Küresel tanıtım kampanyası ihtiyacı gündemde
Konferansta, küresel kuru üzüm tüketiminin artırılması için uluslararası ölçekte koordineli bir tanıtım kampanyasına ihtiyaç olduğu konusunda görüş birliğine varıldı. Üretici ülkeler ile büyük alıcı pazarları kapsayacak bu çalışmanın detaylarının önümüzdeki dönemde ortaklaşa şekillendirilmesine karar verildi.
Ayrıca, küresel pazar istihbaratını güçlendirecek ve uluslararası ticareti daha öngörülebilir hale getirecek bir kamu veri platformunun oluşturulması konusu da gündeme alındı.
Pestisit düzenlemelerine ortak itiraz
Toplantıda tüm üretici ülkeler, uygulanabilir ve öngörülebilir pestisit düzenlemelerinin önemine dikkat çekti. Işık, üretim sırasında yürürlükte olan yasal limitlere uygun ürünlerin, bu limitlerin geriye dönük değiştirilmesi halinde ticaretinin imkânsız hale geldiğini belirtti.
Kuru üzümün uzun raf ömrü ve üretim döngüleri göz önüne alındığında, bu tür düzenlemelerin uluslararası ticarette ciddi engeller oluşturduğunun altı çizildi. Bu ortak yaklaşımın resmiyet kazanması adına tüm katılımcı ülkeler tarafından ortak bir tutum belgesi hazırlanması kararlaştırıldı.
Türkiye konferansta Ege heyetiyle temsil edildi
Çekirdeksiz Kuru Üzüm Üretici Ülkeler Konferansı’nda Türkiye’yi Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği heyeti temsil etti. Arjantin, Avustralya, Hindistan, Türkiye ve Güney Afrika’dan uzmanlar sektörel sunumlar gerçekleştirdi. Konferans kapsamında Kakamas bölgesindeki bağ ve tesislere teknik ziyaretler düzenlenerek, yerel üretim uygulamaları yerinde incelendi ve Güney Afrika kuru üzüm sektörü ile doğrudan bilgi paylaşımında bulunuldu.
