ALPER TEMİZ - Bergama'nın Akçenger Mahallesi 115 ada 7 parsel, Çeltikçi Mahallesi 128 ada 1 parsel ve 123 ada 170 parsel üzerine Işık Çelik Döküm San. ve Tic. Ltd. Şti tarafından yapılması planlanan Güneş Enerji Santrali (GES) projesi için Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İzmir İl Müdürlüğü tarafından Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) gerekli değildir kararları verilmişti.
Çeltikçi Mahallesi 123 ada 170 parsele yapılması planlanan GES'lerin, kurulu gücü 2.65 MWe olacak şekilde projelendirildi. Özel mülkiyete ait olan alana 2024 Ocak ayında ÇED gerekli değil kararı verilmişti. Proje alanı İzmir-Manisa Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planında tarım alanı konumunda. Ancak alanda 1/25000 ölçekte Uygulama İmar Planlaması yapıldı.
Akçenger Mahallesi 115 ada 7 parsel, Çeltikçi Mahallesi 128 ada 1 parselde; 1/25000 Nazım İmar Planına göre Tarım Arazisi statüsünde olan planlama alanında Enerji Üretim Alanı oluşturulması için 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı hazırlanmasına yönelik Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'ndan onay alındı. Planlama için 2022 yılında ÇED gerekli değildir kararı da verilmişti. Her iki proje içinde kurulu güç, 4.92 MWe olarak belirlendi. Tarım dışı kullanıma izin verilen tarım arazisi için, imar planı açıklama dosyasında 'İzmir Tarım ve Orman İl Müdürlüğü'nün Çevre şehircilik ve İklim Değişikliği İl müdürlüğüne yazdığı 6597463 sayılı yazılarında da belirttiği gibi talep alanlar kuru marjinal tarım arazisidir ve 2022-35-001125 TAD portal başvurulu planlamaya esas parsellerin tarım dışı amaçla kullanılması uygun görüldüğü belirtilmiştir' ibaresi yer aldı.
Köy yolları, tarım alanı, dere geçiş güzergahı ve ormanlık alanların merkezine darbe mi?
İlgili bölgelerde yapılması planlanan GES projesi, İzmir Manisa Çevre Düzeni'ne göre tarım ve doğal sulak alan üzerinde kalıyor. Fıstık çamı ve pamuk bitkisi ormanlarıyla çevrili bölgede, Bakırçay havzası da bulunuyor. Ancak buna karşın plan kararında şu ibareler yer aldı;
'Planlama alanında Lisanssız Güneş Enerjisi santral salanları oluşturulabilecektir. Santral kapsamında teknik yapılar, güneş panelleri, idari hizmet binaları servis yolları vb. alt ve üst yapı yer alabilir. Planlama alanının içerisindeki dere için İzmir Büyükşehir Belediyesi İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi'nin görüşü doğrultusunda 5 metre genişliğinde dere ıslah güzergahı düzenlenmiş, dere islah güzergahı için planlama alanı taraflarında 6.00 metre genişliğinde servis yolu plan işlenmiştir.'
Ancak betanlaşma ya da türevi projelerin hayata geçirilmesi amacıyla uygulanan dere ıslahı çalışmalarının, yer altı sularıyla derelerin temasının kesilmesi sonucu büyük bir çevre zararına neden olduğu biliniyor. Öte yandan yaban hayvanlarının çokça yer aldığı Bakırçay havzasında, uygulamaya konulacak olan GES projesinin korkunç seviyede olumsuz etkileri olacağı dile getiriliyor. Öte yandan çevre platformları RES'lere ya da GES'ler değil, bu planlamaların çevreye zarar verecek bölgelere yapılmasına karşı çıktıklarını dile getiriyor.
Bergama'da neler oldu?
Bergama'da, bir önceki Bergama Belediye Başkanı Hakan Koştu döneminde satılan tarım arazileri, hemen hemen tüm çevreye duyarlı vatandaşlar tarafından tepkiyle karşılanmıştı. Şu anda dek satılan alanlara birçok RES ve GES kuruldu. RES'lerin Avrupa Birliği ülkelerinin birçoğunda kısıtlandığı ve tarım ürünlerinde zarara neden olduğu bilinirken, Türkiye'de hemen hemen her yıl onlarca RES projesinin başlarılması 'tuhaf' karşılanıyor.
Türkiye’deki 4 rüzgâr türbin kanadı fabrikasının dördünün de İzmir’de bulunuyor. 7 rüzgar türbin kulesi şirketinin beşi İzmir’de faaliyet gösteriyor. Türkiye’nin rüzgar enerjisi kurulu gücünün yüzde 17’sine sahip İzmir'de, Bergama RES ve GES projelerinin kurulum yeri bakımından en fazla zarara uğrayan bölge olduğu düşünülüyor.
