CHP İçişleri Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve İzmir Milletvekili Murat Bakan, Türkiye’de geçici koruma statüsü altında bulunan Suriyelilerin hukuki statüsünün sona erdiğini belirterek, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’ya çağrıda bulundu. Bakan, "Geçici koruma statüsünün kaldırılması ve makul bir sürede evlerini taşıyabilecekleri, işlerini tasfiye edebilecekleri ve ülkelerine dönebilecekleri bir sürecin yaratılması gerekir" diyerek, İçişleri Bakanı'na konuyla ilgili adım atılıp atılmadığını sordu.
“Geçici koruma statüsü kaldırılmalı”
Murat Bakan, geçici koruma statüsünün sona erdiği ve Suriyelilerin Türkiye’deki hukuki dayanaklarının ortadan kalktığına dikkat çekti. Bakan, Esat rejiminin düşmesinin ardından, Suriye’deki savaşın sona erdiğini ve bu durumun, Suriyelilerin Türkiye’deki geçici koruma statüsünü geçersiz kıldığını söyledi. Bakan, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’ya yönelttiği sorularda, Türkiye’deki Suriyelilerin makul bir sürede ülkelerine dönebilmeleri için ne gibi adımlar atılacağına dair açıklama beklediğini ifade etti.
"Esat’ın zulmünden kaçmışlardı, Esat gitti"
Bakan, yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Esat rejimi düştü ve resmi rakamlara göre 2 milyon 928 bin Suriyelinin hukuki statüsü sona erdi. Biz bu sayının çok daha üstünde olduğunu biliyoruz, İçişleri Bakanlığı geçici koruma altında olanların sayısını manipüle ediyor. Peki, bunların durumu ne olacak? Bunların Türkiye’de bulunmasının hukuki altyapısını Geçici Koruma Yönetmeliği belirliyordu. Geçici Koruma Yönetmeliği ne diyor? ‘Ülkesinden ayrılmaya zorlanmış, ayrıldığı ülkeye dönemeyen, acil ve geçici koruma amacıyla kitlesel olarak sınırlarımıza gelen…’ Şimdi öyle bir durum kalmadı. Esat’ın zulmünden kaçmışlardı, Esat gitti. Bunların Türkiye’de bulunmasının ve geçici koruma altında olmalarının hukuki altyapısı ve insani altyapısı tamamen sona erdi.”
“Geçici koruma statüsü kaldırılmalı”
Bakan, Türkiye’deki Suriyelilerin durumunun sadece hukuki değil, insani açıdan da değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. "Tabii ki 3 milyon kişiyi otobüslere, trenlere doldurup gönderemezsiniz. Bunlar burada ev kurdular, yuva kurdular, iş kurdular. Ama bunların geçici koruma statüsünün kaldırılması ve bunların makul bir sürede evlerini taşıyabilecekleri, işlerini tasfiye edebilecekleri ve ülkelerine dönebilecekleri bir sürecin yaratılması gerekir" diyen Bakan, Türkiye’nin gösterdiği misafirperverliği hatırlatarak, Suriyelilerin kendi ülkelerinde mutlu bir yaşam sürmeleri için uluslararası destekle birlikte bir çözüm süreci önerdi.
Geçici koruma statüsünün geleceği
Bakan, Türkiye’deki geçici koruma statüsü altında bulunan Suriyelilerin sayısının hızla arttığını ancak savaşın sona ermesinin ardından bu statünün hukuki geçerliliğinin sona erdiğine dikkat çekti. Bakan, Geçici Koruma Yönetmeliği’ne atıfta bulunarak, geçici koruma statüsünün temelinde yatan zorunlulukların artık geçerliliğini yitirdiğini ifade etti. Bu nedenle, Suriyelilerin Türkiye'deki statülerinin artık devam etmesinin hukuki olarak mümkün olmadığını belirtti.
Bakan, "Suriye'deki iç savaş sona erdi, Esat rejimi devrildi. Bu noktada Türkiye'deki Suriyelilerin geçici koruma statüsünün sona ermesi gerektiğini söylüyoruz. Artık bu kişiler için geçici koruma statüsünün kaldırılması, ve güvenli bir şekilde ülkelerine dönüşlerinin sağlanması gerekmektedir" dedi.
Bakan ayrıca, geçici koruma altındaki Suriyelilerin Türkiye’deki ilişkilerini sonlandırabilmesi ve işlerini tasfiye edebilmesi için bir geçiş sürecinin oluşturulması gerektiğini vurguladı. Bakan, hükümetin bu konuda ne tür bir planlama yapacağına dair bir açıklama beklediğini belirtti.
Yazılı soru önergesi
Bakan, konuyu Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) gündemine taşıyarak, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya'nın yanıtlaması istemiyle yazılı bir soru önergesi sundu. Önergede, şu dört temel soru öne çıkıyor:
- 08.12.2024 tarihi itibariyle Türkiye’de Geçici Koruma statüsü altında bulunan Suriyelilerin sayısı kaçtır?
- Geçici Koruma statüsünün kaldırılması yönünde İçişleri Bakanlığı tarafından herhangi bir planlama yapılmakta mıdır?
- Geçici korumaya dair hukuki dayanağın ortadan kalkmasıyla birlikte, Türkiye’de Geçici Koruma statüsü altında bulunan Suriyelilerin ülkemizdeki ilişiklerini makul sürede sonlandırarak, güvenli şekilde geri dönüşleri için hangi adımlar atılmaktadır?
- Bu süreçte uluslararası toplumun ve Birleşmiş Milletler gibi ilgili kurumların desteğinin sağlanmasına yönelik bir girişim planlanmakta mıdır?
CHP’li Bakan, İçişleri Bakanı Yerlikaya'dan bu sorulara acil olarak yanıt beklediğini ifade ederek, Suriyelilerin güvenli bir şekilde ülkelerine dönebilmeleri için bir süreç başlatılmasını talep etti.
