Türkiye'nin sembolik dağı olan ve 5 bin 137 metre yüksekliğiyle "Türkiye'nin Çatısı" olarak bilinen Ağrı Dağı'nın zirvesindeki takke buzulu, küresel ısınmanın etkisiyle her geçen yıl daha da küçülüyor. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi (AİÇÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı ve Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alperen Kayserili'nin yaptığı son analizler, durumun ciddiyetini aktardı. Kayserili, buzulların son 37 yılda yaklaşık yüzde 41 oranında küçüldüğünü tespit ettiklerini belirterek, bu durumun bölgedeki iklim değişikliğinin açık bir göstergesi olduğunu vurguladı.
Uydu verileriyle buzul gerilemesi görüldü
Prof. Dr. Alperen Kayserili, 1987 sonrası dönemdeki her yılın Ağustos aylarına ait uydu görüntülerini analiz ederek Ağrı Dağı'ndaki buzulun değişimini incelediklerini açıkladı. Kayserili'nin verdiği bilgilere göre, geçmişte yaklaşık 8 bin 42 kilometrekarelik bir alanı kaplayan Ağrı Dağı buzulu, 2024 yılına gelindiğinde 4 bin 95 kilometrekareye gerilemiş durumda. Yapılan değerlendirmeler, buzullarda yaşanan bu ciddi gerilemenin, küresel iklim değişikliğinin bölgedeki yıkıcı etkilerini açıkça gösterdiğini vurguluyor.
Buzul sınırı 4 bin metrenin üzerine çekildi
Prof. Dr. Kayserili, buzul sınırının yıllar içinde belirgin şekilde daha yüksek irtifalara çekildiğine dikkat çekti. 1975 yılında Fatma Girik ve Hakan Balamir'in başrollerini paylaştığı "Ağrı Dağı Efsanesi" filminden alınan görüntülere atıfta bulunan Kayserili, o dönemde yaz aylarında buzulların yaklaşık 3 bin 500 metre seviyelerine kadar indiğini belirtti.
50 yıl içinde Ağrı Dağı buzulsuz kalabilir mi?
Küresel ısınma ve sıcaklık artışlarının mevcut hızla devam etmesi halinde Ağrı Dağı'ndaki takke buzulunun büyük kısmının yok olacağı uyarısında bulunan Prof. Dr. Kayserili, gelecek için endişe verici bir tablo çizdi. 1987-2024 yılları arasındaki yıllık ortalama buzul kaybının 0,0938 kilometrekare olduğunu belirten Kayserili, bu seyrin devam etmesi durumunda önümüzdeki 50 yıllık süreç içerisinde Türkiye'nin en büyük takke buzulunun büyük oranda yok olabileceğini dile getirdi.
Ağrı Dağı'nı bekleyen tehdit
Prof. Dr. Kayserili, Afrika kıtasındaki 5 bin 895 metre yüksekliğindeki Kilimanjaro Dağı'nda buzulların neredeyse tamamen yok olduğunu hatırlatarak, benzer bir sürecin Ağrı Dağı'nda da yaşanabileceği konusunda uyardı. "Bu süreç devam ederse, yakın gelecekte 5 bin 137 metrelik bu dev zirvede buzul yerine sadece volkanik kayaçlarla karşılaşılması muhtemeldir," diyen Kayserili, bunun sadece doğal bir kayıp değil, aynı zamanda ciddi çevresel problemlere yol açacak bir durum olduğunu vurguladı. Ekolojik dengenin bozulması, su kaynaklarında azalma ve biyoçeşitlilik kaybı gibi sorunlar, Ağrı Dağı buzulunun erimesinin potansiyel sonuçları arasında yer alıyor.
