GAMZE ESKİKÖY- Hayvancılık sektörünün belkemiği olan çobanlık, genç nesillerin bu mesleğe ilgisizliği ve iş gücü yetersizliği nedeniyle giderek daha büyük bir sorun haline geliyor. Sürülerine bakacak çoban bulamayan birçok hayvan sahibi, çareyi sürülerini satmakta bulurken, sektör geleceği için endişeler artıyor. Çoban maaşları, memur maaşlarını geride bırakarak 70 bin lirayı bulsa da mesleğe olan talep hâlâ çok düşük. Sürü sahipleri bu maaşlara ek olarak barınma, yemek ve hatta internet gibi sosyal imkanlar sunuyor. Ancak tüm bu teşviklere rağmen çoban bulmak neredeyse imkansız hale geldi. Özellikle Suriyeli çobanların ülkelerine dönmeye başlamasıyla birlikte kriz daha da derinleşme riski taşıyor. Çobanlık mesleğine olan ilginin azalması sadece bireysel hayvan sahiplerini değil, aynı zamanda Türkiye’nin hayvancılık sektörünün genelini tehdit ediyor.
“Türkler çobanlık yapmak istemiyor”
Hayvancılığın içinde bulunduğu bu durum hakkında değerlendirmelerde bulunan Küçükbaş ve Büyükbaş Hayvan Yetiştirme Derneği Başkanı Nazım Yurdak, “Son yıllarda çoban bulmak gerçekten büyük bir sorun haline geldi. Türkler çobanlık yapmayı kesinlikle istemiyor. Böyle olunca mecburen Afgan ve Suriyelilerle çalışıyorduk. Şimdi onların da gitmesiyle çoban bulmakta daha çok zorlanacağımızı düşünüyorum” dedi.
“Koyun güdecek çoban bulamayacağız”
Çoban bulma sorunun son yıllarda daha da derinleştiğini ve bu durumun hayvancılığın sürdürülebilirliği açısında ciddi sorunları da beraberinde getirdiğini belirten Yurdak, “Son yıllarda çoban bulmak gerçekten büyük bir sorun haline geldi. Türkler çobanlık yapmayı kesinlikle istemiyor. Gençler artık bu mesleğe yönelmiyor, çünkü çobanlık onlara ağır ve değersiz bir iş gibi geliyor. Durum böyle olunca mecburen Afgan ve Suriyelilerle çalışıyorduk. Son dönemde Afganlara ve Suriyelilere 20 bin TL civarında maaş veriyorduk, ama şimdi onların da talepleri artıyor. Çalışmak isteyen Türk çobanlar ise en az 70 bin TL maaş talep ediyor. Biz iyi kötü sürülerimizi Suriyelilere emanet ediyorduk. Şimdi onların da gitmesiyle çoban bulmakta daha çok zorlanacağımızı düşünüyorum” diye konuştu.
“Çoban bulamayan hayvanını satıyor”
Çoban bulamayan birçok sürü sahibinin hayvanlarını sattığını ifade eden Yurdak, “Çobanlık basit bir iş gibi görülüyor, ama aslında hayvancılığın temel taşı. Çoban olmazsa hayvancılık da olmaz. Sadece bizim değil, tüm ülkenin bu mesleğe değer vermesi gerekiyor. Çobanlara duyulan ihtiyaç her geçen gün artıyor, çünkü hayvancılığın devamı onların varlığına bağlı. Çoban bulamayan birçok kişi sürüsünü satmak zorunda kalıyor, bu da sektörde büyük bir darbe demek. Artık işin parasında değilim, mesele tamamen çoban bulmakla ilgili. Biz hayvanlarımızı otlatacak, onlara bakacak güvenilir insanlara muhtacız. Eğer çoban bulamazsak, bu hayvanları beslemek de korumak da imkansız hale gelecek. Bu sadece benim değil, tüm hayvancılıkla uğraşanların yaşadığı bir sorundur” ifadelerini kullandı.
“Devlet desteği şart”
Hayvancılığın geleceği için devletin sürü sahiplerine destek olması gerektiğini dile getiren Yurdak, “Çobanlık sadece hayvanları otlatmak değil, ülke ekonomisine, gıda güvenliğine ve kırsal kalkınmaya doğrudan katkı yapan bir iş. Bu yüzden devletin bu mesleğe hak ettiği değeri vermesi gerekiyor. Özellikle kırsal bölgelerde hayvancılık yapanların daha fazla desteklenmesi şart. Devletin çoban bulma sorununun çözümü için yeni politikalar üretmesi, hatta belirli bölgelerde çobanlık teşvik programları başlatması gerekiyor. Çalışma şartlarının iyileştirilmesi, sigorta imkanlarının genişletilmesi ve barınma gibi temel ihtiyaçların karşılanması, bu mesleği daha sürdürülebilir bir hale getirebilir. Şu an biz çobanlara yemek, barınma ve internet gibi imkanlar sunuyoruz, ama bu yeterli olmuyor. Devlet desteğiyle bu imkanların kapsamı genişletilebilir, böylece çobanlık mesleği daha güvenilir ve cazip bir iş haline gelebilir” dedi.
