Son Mühür/ Beste Temel- Ticaret Bakanlığı bünyesindeki Reklam Kurulu, tüketicilerin satın alma davranışlarını manipüle etmeye yönelik yanıltıcı tanıtım ve uygulamalarda bulunan firmalara göz açtırmadı. 15 Mayıs 2025 tarihinde gerçekleştirilen son toplantısında kurul, 6 şirkete yaklaşık 3,5 milyon TL idari para cezası keserken, yanıltıcı reklamlarının yayınlandığı internet sitelerine erişimin engellenmesine de karar verdi. Kurul, karanlık tasarım olarak nitelendirdiği tüketiciyi yanıltmaya yönelik arayüz düzenlemelerine karşı da incelemelerini sürdürüyor.
Karanlık tasarımlara geçit yok: Abonelik tuzaklarına ağır yaptırım
Reklam Kurulu'nun radarına takılan uygulamalardan biri, bir video paylaşım platformunda sunulan paketlerin tanıtımında görüldü. Tüketicilere "1 ay 0₺ ödeyerek başla" gibi cazip teklifler sunulurken, bu avantajlardan yararlanmak veya ücretsiz deneme süresini başlatmak için banka kartı bilgilerinin zorunlu olarak girilmesi, tüketicilerin bilgileri farkında olmadan kaydetmesine yol açtı. Benzer şekilde, bir mobil uygulamada sunulan "2 ay ücretsiz" seçeneğini kullanmak istemeyen tüketiciler için iptal seçeneğinin zor gizlenmesi ve küçük bir "X" işaretiyle belirtilmesi de kurul tarafından karanlık tasarım olarak değerlendirildi. Yapılan inceleme sonucunda, tüketicilerin normalde kabul etmeyecekleri işlemleri yapmalarına neden olan bu tür yanıltıcı arayüzler nedeniyle ilgili firmaya ticari uygulamanın durdurulması ve idari para cezası uygulandı.
Aldatıcı reklamlara savaş açıldı: Reklam Kurulu'ndan caydırıcı cezalar
Reklam Kurulu, 15 Mayıs 2025 tarihli 357 sayılı toplantısında toplam 65 dosyayı karara bağladı. Bu dosyalardan 56'sının mevzuata aykırı olduğu tespit edilirken, bu firmalara toplamda 10.495.800 TL idari para cezası kesildi. Ayrıca, 5 ayrı dosyada ise tüketicinin yanıltılmasının önüne geçmek amacıyla ilgili internet sitelerine erişimin engellenmesi kararlaştırıldı.
Yılın ilk beş ayında Rekor Ceza: Tüketici hakları koruma altında
2025 yılının ilk beş ayında Reklam Kurulu'nun tüketicinin korunmasına yönelik kararlılığı net bir şekilde ortaya kondu. Kurul, bu dönemde toplam 736 dosyayı inceleyerek, aldatıcı reklam veya haksız ticari uygulama tespit ettiği 661 dosya hakkında durdurma cezası ve toplam 125.281.151 TL idari para cezası uyguladı.
Ürün sıralaması ve yorum manipülasyonuna sıkı takip
Reklam Kurulu'nun Mayıs ayı toplantılarında özellikle dikkat çektiği bir diğer konu ise, çeşitli e-ticaret platformlarındaki ürün sıralamaları ve tüketici yorumlarının manipüle edilmesine yönelik uygulamalar oldu. Kurul, platformlarda ürünlerin takip edilmesi, favorilere eklenmesi, sepete atılması, soru sorulması ve değerlendirme yapılması gibi etkileşimler üzerinden işletmelerin kendi ürünlerini veya satıcılarını haksız bir şekilde ön plana çıkarmaya yönelik tanıtımlarını mercek altına aldı. Tüketicilerin normal şartlarda karşılaşmayacakları bu tür manipülatif uygulamalarla ilgili incelemelerin titizlikle sürdürüldüğü belirtildi.
