NASA’nın 22 Ağustos Cuma günü yayınlanan yeni araştırması, Mars ile Jüpiter arasındaki cüce gezegen Ceres’in milyarlarca yıl önce mikrobiyal yaşamı destekleyebilecek koşullara sahip olduğunu ortaya koydu. Daha önce tespit edilen tuzlu su gölleri ve organik karbon moleküllerine ek olarak, yeni simülasyonlar Ceres’in geçmişte mikroskobik canlılar için uygun bir ortam sunduğunu gösteriyor. Ancak günümüzde gezegenin donmuş yapısı, yaşam potansiyelini ortadan kaldırıyor. İşte araştırmanın detayları.
Ceres’teki yaşam koşulları ve bulgular
Araştırma, 2,5 ila 4 milyar yıl önce Ceres’in iç yapısında radyoaktif elementlerin ürettiği ısının, mikrobiyal yaşam için “kimyasal enerji ziyafeti” sağladığını ortaya koydu. Bilgisayar simülasyonlarına göre, gezegenin çekirdeğine yakın bölgelerde su sıcaklığı 270 dereceye ulaşarak yüzeye doğru yükseldi. Bu sıcak su, soğuk suyla karışarak mineraller ve gazları taşıdı, Dünya’daki okyanus tabanlarındaki hidrotermal bacalara benzer bir ortam oluşturdu. Arizona State Üniversitesi’nden Sam Courville, bu sürecin mikroplar için enerji kaynağı olabileceğini belirtti. 2018’de NASA’nın Dawn görevi, Ceres’in yüzeyindeki parlak tabakaların yeraltından sızan tuzlu sıvılardan oluştuğunu doğrulamıştı, bu da geçmişte sıvı suyun varlığına işaret ediyor.
Günümüzde yaşam mümkün mü?
Araştırma, Ceres’in geçmişte yaşam için uygun koşullar sunduğunu gösterse de, günümüzde bu potansiyelin ortadan kalktığını vurguluyor. Gezegenin yüzey sıcaklığı yaklaşık -63 derece ve radyoaktif ısı kaynağı milyarlarca yıl önce tükendi. Jüpiter’in uydusu Europa veya Satürn’ün uydusu Enceladus gibi kütle çekimiyle ısınan gök cisimlerinin aksine, Ceres artık tamamen donmuş halde. Cambridge Üniversitesi’nden Prof. Helen Williams, çalışmayı “heyecan verici” olarak nitelendirerek, geçmişte suyun varlığının yaşam için gerekli elementleri taşıyabileceğini belirtti. Ancak, mevcut koşullarda Ceres’te bilinen yaşam biçimlerinin varlığı mümkün görünmüyor.
Araştırmanın evrensel önemi
NASA’nın bulguları, Ceres gibi küçük gök cisimlerinin geçmişte geçici olarak yaşanabilir olabileceğini gösteriyor. Bu, evrende yaşam potansiyeline sahip gök cisimlerinin sanılandan daha yaygın olabileceği anlamına geliyor. Çalışma, bilim insanlarını cüce gezegenler ve asteroidler gibi daha az incelenen cisimlere odaklanmaya teşvik ediyor. Dawn görevinin 2006-2018 yılları arasında topladığı veriler, Ceres’in yüzey altında tuzlu su rezervuarları ve organik moleküller barındırdığını göstermişti. Yeni simülasyonlar, bu bulguları destekleyerek Ceres’in geçmişte mikrobiyal yaşam için uygun bir kimyasal ortam sunduğunu ortaya koydu. Araştırma, uzayda yaşam arayışında yeni bir perspektif sunarken, gelecekteki görevler için de ilham kaynağı olabilir.
