İzmir’in Seferihisar ilçesinde, konutunda ruhsata aykırı eklemeler yaptığı gerekçesiyle hem idari para cezasına çarptırılan hem de ceza mahkemesinde mahkûm olan Abdullah Öztürk’ün davası, İzmir 4’üncü İdare Mahkemesi tarafından emsal teşkil edecek bir kararla sonuçlandı. Mahkeme, "Aynı fiil nedeniyle iki kez cezalandırılmama" ilkesini esas alarak belediyenin uyguladığı idari para cezasını iptal etti ve karar, Bölge İdare Mahkemesi tarafından onanarak kesinleşti.
Ruhsatsız eklentiler idari ve cezai süreci başlattı
Seferihisar'da ikamet eden Abdullah Öztürk, bahçeli konutunun bodrum katına ve yanına ruhsat dışı kapalı alanlar ve çeşitli yapısal eklentiler inşa etti. Bu izinsiz yapılar nedeniyle Seferihisar Belediyesi, Öztürk'e 292 bin 634,47 TL tutarında idari para cezası kesti ve cezanın ödenmemesi üzerine icra takibi başlattı. İdari yaptırımın yanı sıra, belediye adli makamlara da suç duyurusunda bulundu. Bu başvuru sonucunda Seferihisar 2’nci Asliye Ceza Mahkemesi'nde ‘İmar kirliliğine neden olma’ suçundan dava açıldı. Ceza mahkemesi, 17 Ekim 2023 tarihinde Öztürk'e ertelemeli 10 ay hapis cezası verdi.
Avukat Alabay: "Gereksiz formaliteyi önlemek esastır"
Cezai süreç devam ederken, Abdullah Öztürk avukatı Ömer Faruk Alabay aracılığıyla idari para cezasının iptali talebiyle konuyu yargıya taşıdı ve İzmir 4’üncü İdare Mahkemesi'nde dava açıldı. Avukat Alabay, savunmasında, müvekkili hakkında zaten ceza mahkemesinden mahkûmiyet kararı çıktığını belirterek, İmar Kanunu’nun 42/7 maddesinin aynı eylem nedeniyle mahkûm olanlara idari para cezalarının iade edilmesini öngördüğüne dikkat çekti. Alabay, para cezasının önce tahsil edilip sonrasında iadesinin talep edilmesinin sadece gereksiz bir bürokratik işleme yol açacağını savunarak idari cezanın doğrudan iptalini talep etti. Davalı Seferihisar Belediyesi ise idari para cezasının usulüne uygun kesildiğini ve henüz tahsilat yapılmadığı gerekçesiyle davanın reddi yönünde görüş bildirdi.
Mahkeme: "İki kez cezalandırma ilkesine aykırı"
İzmir 4’üncü İdare Mahkemesi, davacı Abdullah Öztürk’ün talebini haklı görerek hukuki bir ilke kararına imza attı. Mahkeme, İmar Kanunu’nun ilgili maddesi tahsilata yönelik düzenlemeler içerse bile, esas amacın ceza hukukunun temelini oluşturan "Aynı fiil nedeniyle iki kez mahkûm edilmeme" (Non bis in idem) evrensel ilkesini korumak olduğunu belirtti. İdari para cezasının tahsil edilip ardından iadesinin talep edilmesinin yalnızca lüzumsuz formaliteye neden olacağı gerekçesiyle davayı kabul etti ve cezanın iptaline karar verdi. Verilen bu hüküm, İzmir Bölge İdare Mahkemesi 5’inci İdari Dava Dairesi'nin 11 Kasım 2025 tarihli kararıyla onaylanarak kesinleşmiş oldu.
Kararın emsal teşkil ettiğini belirten Avukat Ömer Faruk Alabay, vatandaşlara yönelik şu açıklamayı yaptı: "Benzer bir durumla karşılaşan bireyler, idari para cezasını ödemiş olsalar dahi iadesini talep edebilirler. Eğer cezayı henüz ödemedilerse, bu emsal kararı kullanarak idare mahkemesi yoluyla cezalarının iptal edilmesini talep etme hakkına sahiptirler."
