Son Mühür - 23 Nisan Çarşamba günü öğle saatlerinde Marmara Denizi Silivri açıklarında meydana gelen 6.2 büyüklüğündeki deprem, İstanbul'da büyük korkuya yol açtı. Milyonlarca kişi sokaklara çıkarken, sarsıntı Bursa, Tekirdağ ve Çanakkale başta olmak üzere birçok şehirde de hissedildi.
Depremin ardından gözler uzmanlara çevrildi; "büyük İstanbul depremi geliyor mu?" endişesi kamuoyunda yeniden alevlendi. Deprem uzmanlarının farklı değerlendirmeleri kafa karışıklığı yaratırken, Prof. Dr. Şener Üşümezsoy katıldığı bir televizyon programında dikkat çekici açıklamalarda bulundu.
A Haber ekranlarında konuşan Üşümezsoy, hem yaşanan depremin teknik detaylarını aktardı hem de Marmara fay hattının güncel durumunu değerlendirerek kritik uyarılar yaptı.
''Büyük deprem olmayacak''
Deprem Uzmanı Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, "Adalar fayı artık aktif değil. Daha önce de ifade ettiğim gibi, esas tehlike Kumburgaz fayı üzerinde yoğunlaşıyor. Ben yalnızca mevcut veriler neyi gösteriyorsa onu dile getiriyorum" diyerek şu açıklamalarda bulundu:
''Marmara Denizi'nde bu son depremdi. Büyük deprem olmayacak' dedim, hemen 'nereden çıkarıyorsun' diye sordular. Ben Istıranca Dağları'nda bütün doktoramı yaptım Trakya'da, keza Kaz Dağları. Marmara Denizi'nin yapısını çok iyi biliyorum. Sismik kesitlerin hepsi benim masalarım üzerinde, evim onlarla kaplıydı. Marmara Denizi tabanını çok iyi biliyordum.
Marmara Denizi'nde büyük anlamda bu son depremdi. Niye? 1894'te Çınarcık çukurunun güneyindeki fay kırılmış. Onlara göre 1766'dan beri deprem olmamış Marmara'da, "250 yıl sonra Marmara yerle bir olacak" diyor.
Önce 8 diyorlardı sonra 7'ye çektiler. 250 yılda bir deprem savı olacak yanlış. 7.2 için 350 kilometre fay lazım. Doğu'ya doğru giden bir deprem yok.
Üşümezsoy konuşmasının devamında diğer deprem uzmanlarını ve yer bilimcilerini hedef alıp şunları söyledi:
''Araziye çıkmadan yorum yapıyorlar. Söylediklerim tahmin değil, bilgi. Adalar fayında deprem göstergesi sıfır. Başka deprem tehlikesi kalmadı.
Büyükçekmece ile Yeşilköy arasında Avcılar gibi bir sırt var, o sırtın üzerinden yanıltıcı bir fay gösteriyorlardı. Fakat o fay yok. Öyle olunca yalnızca Kumburgaz-Büyükçekmece arasında bir 30 kilometrelik fay var, risk taşıyan fay bu. İşte kırılan ve stresi boşaltan yer burası.
Bakın bu Marmara 1912'de fay kırıldı. 1894'te Çınarcık kuyruğu kırıldı, o zaman Adalar fayı dediğimiz fay zaten ölü bir fay. Marmara'nın kuzey kenarında bir uçurum var, o uçurumda Kuzey Anadolu fayı.
Bu noktada bakın bu yıllar önce yapılmış diyorum, Adalar fayında bir risk yok. Marmara Denizi açılma tektoniğinden sonra gerilme sıkışma tektoniğine uğradı, o yüzden çalışıyor belki Marmara fayı ama belki 10 milyon evvel. Sürekli bu gösterdiğim her bir fayın yeri değişiyor, önce fay 8.1 daha sonra 7.8 daha sonra 7.6 ve 7.4 gibi söylemler var.
Daha sonra bu arkadaşlar, arazide fay görmemişler. 6 Şubat depremi bunlara gösterdi. 350-400 kilometrelik fay kırılıyor, 7.8'lik deprem oluyor. Marmara'da böyle bir mesafe yok. İki tane kırılması, iki Marmara lazım. İnsanların deprem acısı varken bunları söylüyor ben de karşı çıkıyordum bunlara çünkü ben jeoloji biliyorum.
Bu anlamda farklı olmamın sebebi 1 disiplin, 2 bu bölgeyi bilmek. Kimse Silivri fayı demezken ben konferanslarımda demiştim. Orada 5.7'lik depremde yaklaşık 50 km fay kırıldı.
Arkasından 6.2'de 100 200 kilometrelik fay kırıldı, geri kalan 10 kilometrelik fay uzunluğunda kırılarak 5.9'u tamamladı. Diyordum ki "Burada 6.2 kırıldı belki bir 6'lık da var" İşte o 6'lık sonradan oldu.''
''Kitapta da yazıyor...''
Söylediklerim tahmin değil bilgi. Marmara Denizi'ndeki tek risk taşıyan fay Silivri-Kumburgaz fayı. Birbirini takip eden 5.9 ve 6.2'lik depremde stresini bitirdi. Niye? Buradaki derinlik çok sığ. Sığ olduğu için büyük deprem yapmıyor.
2020 yılında çıkan kitapta da yazıyor. '6.5'e varan bir deprem olabilir' demişiz. Tüm bu kitap bu depremi anlatmak için çıktı yazıldı, bu söylediğim yerde bu depremler gerçekleşti.
Burada Marmara Adası'nın önünde, burası 1766'da kırıldı, 1912'de kırıldı ama şimdi kırılması lazım diyorsun, burada her sene 2 cm sürünerek akıyor burada deprem oluyor millet de deprem geliyor diyor. O aslında kırılmış bir fayın oluşturduğu deprem.
İzmir'e ve o bölgeye kritik uyarı
Marmara'da deprem beklemediğini söyleyen Üşümezsoy, İzmir Karaburun-Kütahya'ya ve Tokat/Kazova bölgelerine dikkat çekti. Bu faylara dikkat edilmesi gerektiğini söyleyen Üşümezsoy, bu bölgelerde bir deprem beklediğini sözlerine ekledi. Üşümezsoy önceki katıldığı canlı yayınlarda da bu faylardan bashetmişti. Ünlü deprem bilimci krtik uyarılarını tekrar etmiş oldu.
