Son Mühür- Karşıyaka Kent Konseyi, ilçenin ekonomik yapısını gözler önüne seren bir çalışmasıyla dikkati çekti. Merkez Bankası emekli uzmanlarından Dr. Ayhan Bülent Toptaş'ın öncülüğünde hazırlanan raporda, kentin tüm dinamikleri mercek altına alındı.
Karşıyaka Kent Konseyi Başkanı Dilek Karcı, ''Kent Konseyi olarak inanıyoruz ki, bu rapor Karşıyaka'mızın ekonomik potansiyelini daha iyi anlamamıza, ortak akıl ve iş birliğiyle geleceğe yönelik daha güçlü adımlar atmamıza vesile olacaktır'' mesajı verdi.
''Karşıyaka Ekonomisi'' başlıklı raporda öne çıkan detaylar şöyle.
Karşıyaka tarihinden kesit...
Karşıyaka, İzmir Körfezi'nin kuzeyinde yaklaşık 51 km2'lik bir alana yerleşmiştir. Rakımı 1 ila 700 metre arasında değişir. Kuzey sınırında Yamanlar Dağı bulunmaktadır.
İlçenin doğusunda Bayraklı, kuzeydoğusunda Bornova, kuzeyinde Menemen, batısında Çiğli ilçeleri, güneyinde İzmir Körfezi bulunmaktadır.
27 mahallesi vardır. Karşıyaka, 1865 yılında İzmir-Menemen demiryolunun hizmete girmesiyle yerleşime açılmış ve özellikle 1874 sonrasında İzmir merkez (Konak) ile vapur seferlerinin başlatılmasıyla daha da gelişmiştir. 2008'de ilçenin doğusundaki bazı mahalleler yeni kurulan Bayraklı ilçesine bağlanmıştır.
1954'de 54 bin kişi yaşıyordu...
Karşıyaka 1954 yılında ilçe olduğunda nüfusu yaklaşık olarak 54.000 civarındaydı. Söz nüfusun yaklaşık 41 bin kişisi ilçe merkezinde yaşarken 13 bin kişisi ise köylerde yaşamaktaydı.
Bugün Karşıyaka ilçe merkezinde yaşayan yaklaşık 340 bin kişilik nüfusuyla İzmir’in en kalabalık ilçelerinden biridir.
Pandemi sonrası nüfus azalmaya başladı...
Karşıyaka’nın nüfusu 2013 (321,870) ile 2020 (350,100) yılları arasında yüzde 8.7 büyümüştür. Söz konusu büyüme pandeminin ve 30 Ekim depreminin yaşandığı 2020 (350,100) yılında durmuş, 2024 yılına kadar aşamalı olarak 341,580 (yüzde 53.5 Kadın, yüzde 46.5 Erkek) rakamına gerilemiştir.
Bu gerilemenin devam etmesi halinde Karşıyaka’nın nüfusunun 2030 yılında 331 bin civarında olacağı tahmin edilmektedir.
Karşıyaka nüfusunun yaş dağılımına bakıldığında (2023) bebekler ve çocukların (0-14 yaş grubu) toplam nüfus içindeki paylarının yüzde 14.3,
genç yetişkinlerin (15-24 yaş grubu) yüzde 9.5, yetişkinlerin (25-64 yaş grubu) yüzde 59.2 ve yaşlılarda (65 yaş üstü) yüzde 17 olduğu görülmektedir.
Tam bir emekli kenti...
Bu tablo ilçede nüfusun ekonomik bakımdan en aktif kesimi olma potansiyeline sahip yetişkinlerin ağırlıkta olduğunu göstermekle birlikte, Karşıyaka’nın aynı zamanda bir emekli kenti (nüfusunun 3’te birinin 55 yaş üstü olması nedeniyle) olduğunu da göstermektedir.
Karşıyaka’da 22.554 yapı bulunmaktadır. Konut ve işyerlerinin bulunduğu bağımsız bölümlerin toplam sayısı 2023’de 183,243’tür. İlçe’de 2018 yılında 167,772 olan bağımsız konut bölüm sayısı 2019 ve 2020 yıllarında gerilemiş, 2023 yılında yeniden 2018 yılındaki seviyesine yaklaşmıştır.
İşyeri artmıyor, aksine azalıyor...
Diğer yandan, 2018’de 17,569 iş yeri sayısının zaman içinde azalarak 2023 yılında 15,977’ye gerilediği görülmektedir.
Karşıyaka, Türkiye’nin ve İzmir'in en popüler ve değerli ilçelerinden biridir. Bu nedenle, emlak piyasası oldukça hareketlidir. İlçede hem satılık hem de kiralık konutlara olan talep yüksektir.
Karşıyaka'da farklı bütçelere ve ihtiyaçlara uygun çeşitli konut seçenekleri bulunmaktadır. Karşıyaka'daki konut fiyatları, konum, büyüklük, yaş ve özelliklere göre değişiklik göstermektedir.
Konutta ortalama geri dönüş 14 yıl...
Karşıyaka'da ortalama konut metrekare satış fiyatları 2024 yılı için 44.911 TL/m2 dir. Karşıyaka'daki ortalama konut fiyatı 5.344.409 TL’dir. Karşıyaka'daki konut yatırımının ortalama geri dönüş süresi 14 yıl olarak belirlenmiştir.
Özellikle Mavişehir ve Bostanlı gibi sahil bölgelerinde fiyatlar daha yüksektir. Mavişehir, en yüksek ortalama metrekare fiyatlarına sahip mahallelerden biridir. Bostanlı, Yalı, Aksoy, Atakent, İnönü mahalleleri yüksek fiyatlı bölgelerdir. Alaybey, Tersane ve Tuna mahalleleri daha uygun fiyatlı konut seçenekleri sunmaktadır.
Gelişmişlik endeksinde 7.sırada...
Karşıyaka, İnsani Gelişme Vakfı'nın (İNGEV) 2021 yılında yaptığı İnsani Gelişme Endeksi araştırmasına göre, Türkiye'nin en gelişmiş ilçeleri arasındadır.
Bu araştırmaya göre. Karşıyaka Türkiye’deki ilçeler arasında 7. sıradadır.
İlçe, endeksin alt bileşenleri olan “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği” endeksinde 2., “Yönetişim ve Saydamlık” endeksinde 43., “Eğitim” endeksinde 17., “Sağlık” endeksinde 17., “Sosyal Yaşam” endeksinde 22., “Ulaşım ve Erişilebilirlik” endeksinde 10. Sırada yer almaktadır.
Bununla birlikte ilçe endeksin “Sosyal Kapsama”, “Çevresel Performans” ve nihayet, “Ekonomik Durum” endekslerinde aynı başarıyı göstermemiştir.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından İlçelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeylerine yönelik yürütülen bir çalışmada Karşıyaka'nın Türkiye’nin 37., İzmir’in 4. ilçesi olarak yer almaktadır.
