Son Mühür - Tarihçi, akademisyen ve yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı, ABD ve Rusya üzerine yaptığı yorumlarla yine gündem yarattı. Katıldığı bir sohbette veya söyleşide dikkat çekici değerlendirmelerde bulunan Ortaylı, iki büyük gücün bilimsel ve toplumsal durumuna dair sert ifadeler kullandı.
Prof. Dr. İlber Ortaylı, ABD’nin artık bilimde öncü bir ülke olmadığını vurgularken, Nobel Ödüllü bilim insanı Aziz Sancar’ın da bu görüşü paylaştığını belirtti. Ortaylı şunları söyledi:
“Amerika artık bilimsel araştırma ülkesi değil. Bunu bana Aziz Sancar söyledi.”
Ortaylı, son dönemde ABD’deki üniversitelerde yaşanan kampüs protestoları ve polis müdahaleleriyle ilgili de eleştirilerde bulundu. Öğrenci eylemlerinin bastırılma biçimini medeniyet gerilemesi olarak niteleyen Ortaylı, Amerikan toplumuna ağır bir eleştiri yöneltti:
“Şu son üniversite olayları gösteriyor ki adamlar yamyam. Şakası yok.”
ABD’de Filistin yanlısı kampüs protestoları sırasında çok sayıda öğrencinin gözaltına alınması ve polis şiddetinin gündeme gelmesi, hem Amerikan medyasında hem de dünya kamuoyunda tepki çekmişti. Ortaylı’nın bu yorumu da özellikle Amerikan demokrasisinin ve ifade özgürlüğünün geldiği noktaya eleştiri olarak değerlendirildi.
Rusya’ya ilişkin değerlendirmesi de bir o kadar net ve olumsuzdu. Ortaylı, Rusya’nın bilimsel ve teknolojik ilerlemede geri kaldığını ve ortak çalışma açısından verimli bir partner olmadığını belirtti:
“Ruslar ise çok geri, onlarla hiçbir şey yapılmaz.”
Ortaylı ayrıca iki ülkenin geleceğine dair çarpıcı bir öngörüde de bulundu. Dünya düzeninin değişebileceğine ve büyük güçlerin çözülme ihtimaline işaret ederek şu ifadeleri kullandı:
“Belki Rusya dağılabilir ama ondan evvel Amerika dağılabilir.”
Prof. Dr. İlber Ortaylı’nın bu yorumları, hem ABD’nin küresel liderliği hem de Rusya’nın geleceği üzerine yürütülen tartışmalara yeni bir bakış açısı sundu. ABD’deki bilimsel üretimin ticarileşmesi ve üniversitelerin özgürlük ortamının zayıflaması eleştirilirken, Rusya’nın ise Sovyet sonrası dönemde yaşadığı toplumsal ve ekonomik gerileme, Ortaylı’nın sözlerinde yankı buldu.
Uzmanlar, İlber Ortaylı’nın bu ifadelerinin yalnızca iki ülkenin güncel durumunu değil, aynı zamanda küresel güç dengelerinin gelecekte nasıl değişebileceğine dair bir uyarı olarak da okunabileceğini belirtiyor.
