Son Mühür- 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli olarak yaşanan ve on binlerce can kaybına yol açan yıkıcı depremlerin ardından, teknoloji devi Google'dan kritik bir itiraf geldi. Şirket, Android cihazlarda bulunan deprem erken uyarı sisteminin, felaket anında beklenen etkinliği gösteremediğini ve milyonlarca kişiye zamanında ulaşması gereken uyarıları gönderemediğini resmen kabul etti.
Beklenenin çok altında uyarı iletimi
Felaketin boyutları göz önüne alındığında, Google'ın kendi verileri sistemin vahim bir yetersizlik içinde olduğunu ortaya koydu. BBC'ye yapılan açıklamalara göre, depremin merkez üssüne yaklaşık 157 kilometre mesafede ikamet eden 10 milyon kişiye, "Harekete Geçin" seviyesinde en yüksek öneme sahip uyarıların iletilmesi mümkündü. Bu tür bir uyarı, bireylere güvenli bir alan bulmak için kritik öneme sahip yaklaşık 35 saniyelik bir zaman kazandırabilirdi. Ancak, Google'ın açıklamasına göre, 7.8 büyüklüğündeki ilk deprem için sadece 469 kişiye bu en üst düzey uyarı gönderilebildi. Şirket ayrıca, yaklaşık yarım milyon kişiye ise "hafif sarsıntı" olarak nitelendirilen, daha düşük seviyeli bir uyarının ulaştığını belirtti. Bu düşük seviyeli uyarılar, en yüksek seviyeli uyarıların aksine, kullanıcıları acil bir eyleme sevk etme konusunda yetersiz kaldı.
Sistem değerlendirmesi ve şiddeti hafife alma
Daha önce, depremlerin hemen ardından sistemin "iyi çalıştığını" savunan Google, yapılan detaylı incelemelerin ardından bu duruşunu değiştirmek zorunda kaldı. Ortaya çıkan bulgular, Android erken uyarı sisteminin depremin gerçek şiddetini doğru bir şekilde algılayamadığını ve bu nedenle uyarı mekanizmasını gerektiği gibi tetikleyemediğini gösterdi. Deprem sırasında Türkiye'deki cep telefonlarının yüzde 70'inden fazlasını Android cihazların oluşturduğu göz önüne alındığında, sistemin bu denli sınırlı kalması, potansiyel olarak çok daha fazla kişinin hayatını kurtarma fırsatının kaçırıldığı anlamına geliyor. Bu durum, özellikle gece saatlerinde uykuda yakalanan ve maalesef enkaz altında kalan on binlerce kişinin trajedisiyle birleşince, sistemin eksikliklerinin ne denli kritik sonuçlar doğurduğu bir kez daha anlaşıldı.
Sürekli geliştirme taahhüdü ve gelecek adımlar
6 Şubat 2023'te Türkiye'nin güneydoğusunu vuran ve 55 binden fazla kişinin hayatını kaybetmesine, 100 binden fazla kişinin yaralanmasına yol açan bu çifte deprem, ülkenin yakın tarihindeki en büyük felaketlerden biri olarak kayıtlara geçti. Google yetkilileri, sistemin performansına ilişkin bu çarpıcı verilerin ardından, gelecekte benzer acıların yaşanmaması için taahhütte bulundu. Bir Google sözcüsü, her depremden elde edilen derslerle sistemin sürekli olarak geliştirildiğini ve iyileştirildiğini ifade ettii.
