‘İribaş’ türü ve 25–30 yaşlarında olduğu tahmin edilen dişi deniz kaplumbağası Tuba, 28 Ağustos 2019’da uydu cihazı takılarak denize salındı. Takip süresince toplam 28 bin kilometre yol kat eden Tuba, İyon Denizi açıklarına kadar ulaştı. Bu eşsiz göç rotasını gösteren harita, sosyal medya üzerinden yaklaşık 9 milyon kişi tarafından izlendi.
5 yıl sonra yuvaya döndü
2024 yılının Nisan ayında sinyali kesilen Tuba, yaz sezonunun başında İztuzu Plajı’na dönerek burada yeni bir yuva yaptı. DEKAMER Müdürü Prof. Dr. Yakup Kaska, kaplumbağanın yuvalama süreci tamamlandıktan sonra yeni bir uydu cihazı takılacağını belirtti. Kaska, "Tuba’yı tekrar denize bırakacağız. Hırvatistan’a mı dönecek, İtalya’ya mı yönelecek, yoksa bambaşka bir rota mı çizecek, bunu zamanla göreceğiz" dedi.
İztuzu, kaplumbağaların gözdesi
İztuzu Plajı'nın deniz kaplumbağaları için özel bir öneme sahip olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Kaska, "1988 yılından bu yana kesintisiz olarak koruma çalışmalarının yürütüldüğü tek kumsal burasıdır. Deniz kaplumbağaları iyi korunan bu alanı çok seviyor. 2008 yılında kurulan DEKAMER’de Türkiye'nin dört bir yanından gelen gönüllülerle birlikte 24 saat esaslı olarak yuvalar korunuyor. Bu yıl şimdiden 600 yuvaya ulaşıldı. Sezon sonunda bu sayının 700-800’e ulaşması bekleniyor" dedi.
Yumurtlama dönemi temmuz sonuna kadar sürüyor
Deniz kaplumbağalarının üreme davranışlarına ilişkin bilgi veren Kaska, “Bir dişi caretta caretta, sezonda yaklaşık 500 yumurta bırakabiliyor. Bunlar 100’erli gruplar halinde farklı yuvalara bırakılıyor. Yumurtlama süreci temmuz ayı sonuna kadar devam ediyor. Bizler de gece-gündüz çalışarak bu yuvaları kafesleyip koruma altına alıyoruz” şeklinde konuştu.
Tuba’nın tekrar denize bırakılmasının ardından izleyeceği yeni rotanın merakla takip edileceğini ifade eden Prof. Dr. Kaska, “2019’dan bugüne Tuba’nın göç haritası yaklaşık 10 milyon kişi tarafından izlendi. Yeni takılacak cihazla birlikte bu ilginin daha da artması bekleniyor” ifadelerini kullandı.
Çalışmalara bakanlıktan destek
DEKAMER’in tüm bu çalışmalarını Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü desteğiyle sürdürdüğünü aktaran Kaska, deniz kaplumbağalarının korunması için toplumun her kesiminden duyarlılık beklediklerini de sözlerine ekledi.
