Apollo 11 görevinin başarısında kritik bir rol oynayan Türk bilim insanı Arsev Eraslan, Ay’a ilk insanlı inişin gerçekleştiği tarihi projenin yazılım ayağında görev alarak adını dünya tarihine yazdırdı. Eraslan’ın hikâyesi, babası Necdet Eraslan’ın öncü çalışmaları ve Atatürk’ün genç Cumhuriyet’i yükseltme vizyonuyla şekillendi. Türkiye’de yeterince tanınmasa da, onun Apollo 11’deki katkıları ve bilimsel mirası, hem ulusal hem de uluslararası düzeyde büyük bir gurur kaynağı olarak öne çıkıyor.
Arsev Eraslan, NASA’da geliştirdiği yazılımlarla astronotların Ay’dan Dünya’ya güvenli dönüşünü sağlarken, aynı zamanda 3B yüz tanıma teknolojisi gibi çığır açan buluşlara imza attı. Mütevazı kişiliği ve vatansever duruşuyla bilinen Eraslan’ın hayatı, bilim ve teknolojiye adanmış bir yolculuğu yansıtıyor. Peki, bu büyük bilim insanı kimdir, nereli? Şu anda hayatta mı?
Arsev Eraslan’ın Hayatı ve Eğitimi
Arsev Eraslan, 24 Ocak 1937’de İstanbul’da doğdu. Babası Necdet Eraslan, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk uçak mühendisi olarak Atatürk tarafından Fransa’ya eğitime gönderilen bir bilim insanıydı. Necdet Eraslan’ın havacılık ve roket teknolojisi alanındaki öncü çalışmaları, oğlu Arsev’in uzay bilimine ilgisini şekillendirdi. İstanbul’da eğitimine başlayan Eraslan, makine mühendisliği alanında lisans derecesi aldı. Ardından, 1959’da doktora yapmak için ABD’ye gitti ve North Carolina State University’de uzay ve havacılık mühendisliği üzerine doktorasını tamamladı. Almanya’da da eğitim alan Eraslan, genç yaşta bilimsel yetkinliğini uluslararası alanda kanıtladı. İstanbul kökenli olan Eraslan, vatanına olan bağlılığını her zaman korudu ve ABD vatandaşlığı tekliflerini reddederek Türk kimliğini sürdürdü.
Apollo 11’deki Kritik Rolü
Arsev Eraslan, 1965’te NASA’nın Apollo 11 projesine katılarak, astronotlar Neil Armstrong, Buzz Aldrin ve Michael Collins’in Ay’dan Dünya’ya güvenli dönüşünü sağlayan “re-entry” yazılımlarını geliştirdi. Bu yazılımlar, uzay kapsülünün atmosferde yanmadan Dünya’ya inmesini mümkün kıldı ve görevin başarısında hayati bir rol oynadı. Eraslan, Arnold Engineering Development Center’da çalışırken, hipersonik şok akış koşulları ve termal koruma simülasyonları için hesaplama modelleri tasarladı. 1969’daki tarihi görev sırasında, Armstrong’un Ay’a inişinde bilgisayar arızası yaşandığında, Eraslan’ın ekibiyle hazırladığı sistemlerin manuel iniş provalarına olan güveni, görevin felaketle sonuçlanmasını önledi. Eraslan, bu süreçte mütevazı bir şekilde, yazılımların büyük kısmını tek başına geliştirdiğini ifade etti. Babası Necdet Eraslan’ın NASA personelini eğitmesi de Apollo 11’e dolaylı bir katkı sağladı.
Diğer Başarıları ve Mirası
Apollo 11’in ötesinde, Arsev Eraslan bilim dünyasında birçok yeniliğe imza attı. 3B yüz tanıma teknolojisi’ni geliştirerek günümüz akıllı telefonlarında kullanılan sistemlerin temelini attı ve bu çalışmasıyla 1999’da Batı Virginia Eyaleti Seçkin Hizmet Ödülü’nü kazandı. ABD’deki nükleer santrallerin çevresel etkilerini azaltan yazılımlar, Ay’da kristallerden mücevher üretimi için programlar ve NASA Uzay Mekiği Mikro-yerçekimi Bilim Programı için hesaplama modelleri geliştirdi. 1996’da NASA’ya geri dönerek Ulusal Teknoloji Transfer Merkezi’nde baş bilim insanı olarak görev yaptı. Türkiye’ye döndükten sonra Boğaziçi Üniversitesi’nde çalıştı ve “Türkiye’yi yazılım devi yapalım” projesiyle genç nesilleri bilimle buluşturmayı hedefledi. Eraslan, vatanseverliğiyle de tanındı; NASA’nın ABD vatandaşlığı ısrarına karşı, “Türk doğdum, Türk ölürüm” diyerek kimliğini korudu.
Arsev Eraslan’ın nereli olduğu sorusuna yanıt olarak, İstanbul doğumlu bir Türk bilim insanı olduğu söylenebilir. Ancak, hayatta olup olmadığına dair kesin bir bilgi bulunmuyor. 2019’da Habertürk’te Fatih Altaylı’nın programına katıldığında 82 yaşındaydı ve hâlâ aktifti. O dönemde sağlıklı görünse de, son yıllarda sağlık durumu veya vefatına dair güvenilir bir kayıt mevcut değil. Dolayısıyla, 2025 itibarıyla yaşıyor olup olmadığı kesin olarak doğrulanamıyor. Eraslan’ın mirası, Apollo 11’deki katkıları ve bilimsel buluşlarıyla yaşamaya devam ediyor.
