Robert Hooke, 17. yüzyıl İngiltere'sinin en çok yönlü bilim insanlarından biri. 18 Temmuz 1635'te Wight Adası'nda doğan İngiliz doğa filozofu, mimar ve mucit, 68 yaşında 3 Mart 1703'te hayatını kaybetti.
"Hücre" terimini ilk kez kullanan Hooke, aynı zamanda Hooke Yasası'nın mucidi ve mikroskobik dünyanın öncülerinden biri olarak bilim tarihinde önemli bir yer edindi.
Robert Hooke Kimdir?
1635 yılında Wight Adası'nın Freshwater kasabasında doğdu. Babası John Hooke yerel kilise rahibi, annesi ise Cecily Hooke idi. Çocukluktan itibaren mekanik oyuncaklar yapmaya ilgi duydu ve resim yeteneği geliştirdi.
1648'de babasının ölümü üzerine Londra'ya gönderildi. Kısa süre ressam Peter Lely'nin yanında çıraklık yaptıktan sonra Westminster School'a devam etti. 13 yaşında bu prestijli okulda eğitime başladı.
Eğitim Hayatı ve Oxford Yılları
1653'te Oxford'daki Christ Church Koleji'ne kaydoldu. Burada ünlü kimyager Robert Boyle'ın asistanlığını yaparak deneysel bilimle tanıştı. Bu dönemde Christopher Wren gibi önemli bilim insanlarıyla da çalışma fırsatı buldu.
Boyle ile birlikte çağdaş anlamda ilk hava boşaltma pompasının tasarımını gerçekleştirdi. Bu çalışma, onun mühendislik ve deneysel fizik alanlarındaki yeteneğini ortaya koydu.
Bilimsel Keşifleri ve Katkıları
Hücre Keşfi: 1665'te yayımladığı "Micrographia" adlı eserinde, mikroskop altında mantar dokusunu incelerken gözlemlediği bal peteği şeklindeki yapılar için "hücre" terimini ilk kez kullandı. Bu keşif modern biyolojinin temellerini attı.
Hooke Yasası (1660): Elastik bir cismin deformasyonu ile uygulanan kuvvet arasındaki doğrusal ilişkiyi tanımladı. "Uzama, kuvvetle orantılıdır" prensibini ortaya koyan bu yasa bugün hâlâ mühendislikte kullanılıyor.
Astronomi Çalışmaları: Jüpiter'in dönme hareketini keşfetti, Mars'ın rotasyonunu gözlemledi. Işığın dalga teorisini savundu ve Newton'un evrensel kütleçekim yasasına zemin hazırlayan çekim ilkesini 1666'da ortaya koydu.
Royal Society ve Akademik Kariyer
1662'de Royal Society'nin deneylerinden sorumlu küratörü oldu. Bir yıl sonra topluluğun resmi üyesi seçildi. 1665'te Gresham College'da geometri profesörü olarak göreve başladı.
Bu dönemde haftalık deneyler düzenlemek, bilimsel fikirleri test etmek ve Royal Society toplantılarında sunumlar yapmakla görevliydi. Bu pozisyon ona sistematik araştırmalar yapma imkânı sağladı.
Londra'nın Yeniden İnşası
1666'da Büyük Londra Yangını'ndan sonra şehir araştırmacısı olarak atandı. Christopher Wren ile birlikte Londra'nın yeniden planlanmasında kritik rol oynadı. Ünlü "Monument" sütunu onun mühendislik maharetinin eseridir.
Bu çalışmalar sırasında modern sürme pencere mekanizmasının öncüsü sayılan pencere sistemleri geliştirdi. Londra'nın kent kimliğinin oluşumunda kalıcı izler bıraktı
