Son Mühür/Sercan Engerek- Muğla’da yaban domuzlarının öldürülmesi için valiliğin açtığı “kurşun alım” ihalesi tartışma yarattı. Bir şirketin “domuz kuyruğu getirenlere beş kurşun verileceğini” açıklaması tartışmayı alevlendirirken yaşam hakkı savunucularından tepki gecikmedi. Yaşam Hakkı Savunucusu Eda Sheldon, Muğla Valiliğinin uygulamayla toplumda infiale neden olduğunu belirterek “kuyruk karşılığı mermi” ilanına ise “Bu açıkça yanlış teşvikler üretir: Kayıt dışı, izinsiz ve vahşi yöntemleri özendirir; hayvan sağlığı, halk sağlığı ve kamu güvenliği açısından ciddi riskler doğurur” diye tepki gösterdi.
Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, mayıs ayında yaban domuzlarının şehir merkezlerine indiği gerekçesiyle sürek avı kararı aldı. Yapılan açıklamada, “Sürek avı faaliyetleri başlatılmış olup yaban domuzlarını etkisiz hâle getirme çalışmaları devam etmektedir” denildi. Karardan sonra mayıs ayında başlayan sürek avları, haziran ayında da sürdü.
“Kuyruk başına beş adet tek kurşun” diye duyurdular
Kararın üzerinden dört ay geçtikten sonra Muğla Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı Yatırım İzleme Müdürlüğü tarafından “Yaban Domuzu ile Mücadele Projesi Kapsamında Tek Kurşun Mal Alımı işi” ihalesi yapıldı. İhale kapsamında yaban domuzlarını öldürmek için 1 milyon 165 bin liraya 20 bin adet tek kurşun alındı.
Açık ihale usulü ile gerçekleştirilen ihaleyi ise Efeler Av Market Ticaret Limited Şirketi aldı. Şirket sosyal medya hesabında yaptığı paylaşımda, Muğla’daki ilçe tarım ve orman müdürlüklerine domuz kuyruğu getirenlere beş kurşun verileceğini ilan etti.
Sosyal medya paylaşımında şu ifadelere yer verildi:
“T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Muğla İl Müdürlüğü’nce, 5996 sayılı Kanunun 15. Maddesi’nin 3. Fıkrası uyarınca devlet ormanlarında bulunan zararlı organizmalarla (Yaban Domuzu) yapılan mücadele kapsamında, av günlerinde vurulan yaban domuzlarının kuyruklarını (Muğla merkez ve ilçeler için geçerli) İlçe Tarım ve Orman müdürlüklerine getiren avcılarımıza kuyruk başına beş adet Rc tek kurşun tutanak karşılığı verilecektir.”
“Vahşi yöntemleri özendirir”
Muğla Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı Yatırım İzleme Müdürlüğünün domuzların öldürülmesi için açtığı ihaleye tepkiler gecikmedi.
Yaşam Hakkı Savunucusu Eda Sheldon, uygulamanın kamu vicdanına, etik sorumluluğa, hayvan haklarına ve uzun vadeli ekolojik yönetim ilkelerine aykırı olduğunu söyledi.
Devlet kurumlarının halka örnek olması gerekirken, devlet kaynaklarının kitlesel öldürmeyi teşvik edecek biçimde silah/mermi alımına harcanmasının kabul edilemeyeceğini belirten Sheldon, “Ayrıca, ‘kuyruk karşılığı mermi’ uygulaması açıkça yanlış teşvikler üretir: kayıt dışı, izinsiz ve vahşi yöntemleri özendirir; hayvan sağlığı, halk sağlığı ve kamu güvenliği açısından ciddi riskler doğurur. (Bu hususlar bilimsel ve etik açıdan da tartışmalıdır; alternatif, insancıl yönetim yöntemleri mevcuttur)” dedi.
“Siz hayvanları öldürmeleri için mi varsınız?”
Valiliğin uygulamayla toplumda infial yarattığını söyleyen Sheldon “Bu tutum, yalnızca Muğla’nın ekosistemine değil, aynı zamanda bölge insanlarının güven ve saygınlığına zarar vermektedir. Kamu kaynaklarının ve devlet otoritesinin böyle bir şekilde kullanılması hâlinde sivil toplum ile hukuki yollara başvurma haklarımızı da kullanacağımızı belirtiriz” ifadelerini kullandı.
Valiliğin domuzların öldürülmesi için açtığı "kurşun" ihalesine ve ilana oyuncu-eğitmen Güliz Gündüz de sosyal medya hesabından tepki gösterdi.
Gündüz, “Bir siz yaşayın, insan harici her canlıyı öldürün! Böyle saçmalık görmedim cidden. @milliparklar siz hayvanları öldürmeleri için mi varsınız?” diye yazdı.
Valiliğe ihalenin detaylarını açıklayın çağrısı
Yaşam Hakkı Savunucusu Eda Sheldon, Muğla Valiliğine “Domuz kuyruğu getirene beş kurşun” uygulamasının kim tarafından, hangi yetkiye dayanarak ve hangi resmi yazışmayla duyurulduğunu açıklaması için çağrıda bulundu.
Sheldon, ihaleyle ilgili hususların kamuoyuna şeffaf şekilde açıklanmasını istedi ve talepleri şöyle sıraladı:
- İhalenin tüm dokümanlarını (teklifleri, sözleşmeyi, ihtiyaç gerekçesini, teknik şartnameyi, onay süreçlerini) derhal ve eksiksiz olarak kamuoyuna açıklayın.
- “Domuz kuyruğu getirene beş kurşun” uygulamasının kim tarafından, hangi yetkiye dayanarak ve hangi resmi yazışmayla duyurulduğunu açıklayın; eğer ihalenin yürütücüsü veya ortak paydaş tarafından yapılmış bir duyuru ise, bu bilişim/iletişim faaliyetinin valiliğinizle resmi bağlantısını belgeleyin.
- Söz konusu satın almanın iptali veya askıya alınması için derhal işlem başlatıp başlatmayacağınızı, aksi hâlde bu kararın hukuki dayanağını açıklayın.
- İnsan sağlığı, hayvan refahı ve ekoloji açısından yapılmış risk değerlendirmesi varsa raporun bir kopyasını paylaşın; yoksa bağımsız bir uzman heyet tarafından acilen bir değerlendirme yapılmasını taahhüt edin.
- Yaban domuzu problemini çözmeye yönelik uzun vadeli, bilimsel ve insancıl alternatif politikalar (örneğin habitat restorasyonu, çöp yönetimi, fiziksel bariyerler, yerel topluluklarla iş birliği, veteriner müdahaleleri, yuva/yeniden yerleştirme çalışmaları) geliştirmek üzere hangi kurumsal adımların atılacağını açıklayın.
