Son Mühür / Alper Temiz - Muğla’nın Menteşe ilçesinde yıllardır aynı bölgelerde, aynı şirketler tarafından planlanan güneş enerji santrali (GES) projeleri halk tepkisine ve iptal kararlarına rağmen yeniden gündemde. Depower Enerji ve Ermaş Madencilik’in girişimleri, ÇED süreçlerinin sonlandırılmasına karşın farklı köylerde tekrar başlatılıyor. İkizce Mahallesi’nde hayata geçirilmek istenen yeni GES projesine ilişkin olarak Halkın Bilgilendirilmesi ve Sürece Katılım Toplantısı 4 Kasım günü gerçekleştirilecek.
İkizce’de yeni proje: 28 MW’lık GES planı
Son olarak Depower Enerji Üretim Limited Şirketi, Menteşe’nin İkizce Mahallesi sınırlarında 28 MWm / 20 MWe kapasiteli “Menteşe Güneş Enerji Santrali ve Elektrik Depolama Tesisi” kurmak üzere yeni bir girişimde bulundu. Şirket, 28,25 hektarlık alanda planlanan tesis için Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) sürecini yeniden başlattı.
Proje kapsamında yapılacak “Halkın Bilgilendirilmesi ve Sürece Katılım Toplantısı” için ÇED Yönetmeliği’nin 9. maddesi gereğince ilan yayımlandı. Böylece Depower, daha önce aynı ilçede iptal edilen projelere rağmen bir kez daha aynı bölgeye yönelmiş oldu. Halkın Bilgilendirilmesi ve Sürece Katılım Toplantısı 4 Kasım günü gerçekleştirilecek.
Gülağzı’ndaki proje durdurulmuştu
Depower’ın geçmişteki ilk girişimi ise Gülağzı Mahallesi’nde olmuştu. Şirket, burada 28 MWm / 20 MWe kapasiteli “Menteşe Depolamalı Güneş Enerji Santrali” kurmak için başvuruda bulunmuş, ancak süreç uzun sürmemişti. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na bağlı ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü, yapılan incelemeler sonucunda süreci ÇED Yönetmeliği’nin 5. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sonlandırdı.
Resmî açıklamada, Gülağzı Mahallesi 154 ada, 1 parselde planlanan GES projesi için başlatılan sürecin iptal edildiği vurgulandı. Böylece Depower’ın Menteşe’deki ilk GES girişimi hukuken sona ermiş oldu.
Akkaya’da yeniden gündeme geldi
Depower Enerji aynı yıl pes etmedi; bu kez Menteşe’nin Akkaya Mahallesi’ni hedef aldı. 2025 yılında Bakanlık, şirketin Akkaya’da 12 parsel üzerinde planladığı Depolamalı Güneş Enerji Santrali (DGES) için ÇED sürecinin yeniden başlatıldığını duyurdu. Eylül ayında bölgede halkın katılım toplantısı düzenlendi.
Toplantı sonrası yerel çevre örgütleri ve köylüler projeye tepki gösterirken, Akkaya’daki alanın da orman ve tarım arazileriyle çevrili olması dikkat çekti. Ancak şirketin önceki Gülağzı deneyiminden farklı olarak bu kez sürecin akıbetine dair yeni bir karar henüz açıklanmadı.
Ermaş da sahnede: Aynı mahallede ikinci GES planı
Sadece Depower değil, bölgedeki GES ısrarı başka şirketlerle de devam ediyor. Ermaş Madencilik Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş., aynı ilçede — bu kez İkizce Mahallesi sınırları içinde — 276 ada 1-2 parsel, 277 ada 1-3 parsel ve 278 ada 1 parsel üzerinde yeni bir GES planı hazırladı. Proje alanı 70.459 metrekare olup özel mülkiyete ait.
Muğla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü, 01.11.2022 tarihli ve 4904191 sayılı kararıyla proje için “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir” kararı verdi. Ancak bu alanın tamamının tarım ve orman arazisi içinde kaldığı Çevre Düzeni Planı’nda açıkça belirtiliyor. Orman vasfı taşıyan alanlarda santral kurulmasına fiilen izin çıkmış oldu.
Aynı bölge, aynı ısrar
Depower ve Ermaş’ın Menteşe’deki projeleri, birbirine komşu köylerde ve çoğu kez aynı parsel gruplarında yoğunlaşıyor. İkizce, Akkaya ve Gülağzı mahalleleri arasında kalan bu alanlar, hem tarım üretimi hem de orman ekosistemi açısından hassas bölgeler olarak biliniyor. Halkın tepkisine rağmen şirketlerin ısrarla aynı coğrafyada proje denemelerine devam etmesi dikkat çekiyor.
Çevre hukukçuları, “ÇED süreci sonlandırılan projelerin farklı parsel numaralarıyla yeniden başlatılmasının, mevzuatın ruhuna aykırı” olduğunu vurguluyor. Buna karşın firmalar, mevzuattaki boşlukları kullanarak aynı bölgelerde yeni başvurular yapabiliyor.
Bölge halkı ne diyor?
Menteşe’nin köylerinde yaşayan yurttaşlar, “Yıllardır farklı isimlerle aynı projelerle karşı karşıyayız” diyor. Özellikle tarım arazilerinin ve zeytinliklerin santral sahalarına dönüştürülmesi, köylüler tarafından “yeşil enerji adı altında gri rant” olarak nitelendiriliyor. Yerel çevre platformları ise Akkaya ve İkizce’de yapılacak toplantılara katılım çağrısında bulunarak “enerji üretimi bahanesiyle doğanın ve köy yaşamının yok edilmesine” karşı duracaklarını belirtti.
