Son Mühür Haber Merkezi/ Melekşah Tufaner ‘Her İşin Başı Sağlık’ programının konuğu Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Elcil Kaya Biçer oldu. Diz eklemi üzerindeki hasarların yaş faktörüne bağlı olmadığını belirten Biçer, "Hem yaş grubu olarak hem de ağrının köken aldığı yer olarak bunu değerlendirmek gerekli. Köken olarak baktığımızda eklemin kendisinden kaynaklanabilir. Bir de çevresindeki dokulardan kaynaklanabilir. Hastalar bunu demek yerine bize genel olarak bize diz ağrısı diye gelirler o nedenle bizim bunu ayırt etmemiz gerekli tanı koymak için. Vücudun başka yerinde ağrı olması bel ve kalça gibi diz ağrısına da neden olabiir. Bu üç kategoriye bakmak işi kolaylaştırıyor. İkinci parametrede yaş aslında. Çocukluğu erken yaşta çocukluk ve ergenlik olarak ayırıp, sonrasında orta ve ileri yaş grubu olarak baktığımızda güzelce sınıflamış oluruz. " dedi.
Bir diz neden ağrır?
Biçer, "Çocuklarla başlayalım,eklem içindeki nedenler nedir diz ağrısına yol açan? dersek çocuklarda gördüğümüz doğumsal nedenler var dizin çevresinde gördüğümüz menisküs dediğimiz her dizde ikişer tane olan yastıkcık şeklinde olan yapılar. Yani kişiye yük dağılımını sağlayan bir parça. Bu çeşitli sebeplerle yırtılabiliyor. Çocuklarda sıklıkla yırtılmaz, yapılsal bir takım anormallik varsa hilal şeklinde olması gerekirken dolunay şeklinde oluyorsa bu menisküs bu da çocuklarda diz ağrısına neden oluyor. Yine çocukluk döneminde bir takım romatizmal hastalıklar olabilir. Bunları değerlendirip ona göre yönlendiriyoruz. Eklem çevresi sebeplerine baktığımızda eklemde bir takım mikroplu hastalık olabiliyor. Bunlar yine ağrıya yol açabilir. Diz çevresinde tümöral olabilir. Uykudan uyandıracak kadar ağrıyorsa dikkate etmekte fayda var diye düşünüyorum.Yansıyan ağrı dediğimizde ise, çocuklarda önemli olan şey kalça sorunlarıdır. Kalça çıkığı çok ağrılı bir tablo değil kalçanın açılması gibi,yürüme asimetrisi gibi, bacak açılması ve bacak boyu eşitsizliği ortaya çıkabilir. Başlangıç aşamasında çok ağrılı değil bu durum. Çocuklukta ağrıya çok neden olmaz."
"Ergen grubunda öne çıkan eklemden dolayı diz ağrısı"
Diğer yaş grubuna geçersek, ergen grubunu ele alırsak öne çıkan eklemden dolayı diz ağrısı, diz kapağı ile uyluk kemiği arasındaki eklemdir bu. Bu eklemleşmeden kaynaklı ağrılardır. Çok sık gördüğümüz bir şey. Çok çeşitli sebepleri olabilir. Daha çok cerrahi yöntemler olmadan ameliyatsız olarak çözdüğümüz problemler olabiliyor. Buna eklemdeki dizilim kusurları neden olabilir. Diz eklemi sürekli çıkıp rahatsızlık veriyorsa bunları cerrahi olarak tedavi etmek gerekebilir. Çiz çevresinde ise kaval kemiği çevresinde bir çıkıntı vardır bu çevrenin ağrıması bu yaş grubunda sık yaşanan bir şeydir.Erkek çocuklarda, kilolu olanlarda daha çok görünüyor. Ufak bir mikrobik iltihaplanma diyebiliriz kabaca. Burada hastalara önerdiğimiz şey egzersiz kısıtlamasına gitmek ve kilo kontrolü gibi sebepleri azalttığımızda fayda görüyorlar. "
"Her ağrı büyüme ağrısı olmaz"
Her ağrı büyüme ağrısı olabilir mi sorusuna ise Doç. Dr. Elcil Kaya Biçer , "Her ağrı büyüme ağrısı olmaz, gece devam eden uykudan uyandıran ağrılara dikkat etmeliyiz. Yetişkinlerde diz ağrısının sebepleri, merdiven inip çıkma, diz çökme, namaz kılma gibi bu tarz dizi bükme gibi hareketlerde ağrı artıyor. Bunda da dizdeki aşınma daha fazla oluyor. Halk arasında kireçlenme yani osteoartrit burada kireçlenme durumu yok eklemin eskimesi ve aşınmasından bahsedebiliriz. Bu kişilerde biz çökme çökelme nedenlerini kısıtlamaya çalışıyoruz. "
"Diz eklemi kilonun ve ilerleyen yaşın en fazla etkilediği eklem"
"Yaşla ve kilo alımı ile birlikte yağ hücrelerinden salgılanan bir takım durumun aşınmayı hızlandıran durumu da var. Bu yüzden kilo çok önemli. Aşınma hastalığı ile travmatik dediğimiz spor yaralanması olabilir. Ağrıları ayırmak lazım. Menisküs yırtılması daha ağrılı tablolardır. Ön çapraz bağ yaralanmasında özellikle genç grup olan 30 yaş altında hemen her zaman cerrahi olarak tedavi etmek gerekir. Teknik bir ameliyar uygun bir teknikle yapılırsa başarılı olur. "
"Orta yaşlı ve yaşlılarda güçlendirme hareketleri faydalıdır"
Orta yaş ve yaşlılara gelirsek, diz ağrısı için "Oturulan yerden bir süre sonra kalkılmasıyla olan ağrı diz önü ağrısıdır. Diz kapağı ile uyluk kemiği arasındaki problemlerden kaynaklanır. Ön taraftaki dizi güçlendirme hareketleri kişileri biraz daha rahatlatabilir. Öncelikle kilo verelim. Ameliyat gerektiren durumlar ise, 60 yaş altına baktığımızda şiddetli ağrısı var ise altı ay ve süreli bu kişilere bir takım kemik düzeltme ameliyatı uygulayabiliyoruz."
"Ağrı kader değil kurtulabiliriz "
"Eklemin değiştirilmesi gereken ameliyat var, 65 yaş üstünde gereken bir ameliyat bu. Protez dediğimiz yerine bir takım şeyler koyuyoruz. Bunlar ortopedinin en başarılı ameliyatıdır. Dizleri nasıl koruyabiliriz? İşimiz sürekli ayakta olmayı gerektiriyorsa dizi ufak bükme hareketleri yapabiliriz, yükü sağ taraftan sola aktarma hareketi yapabiliriz. Kasları güçlendirme harketleri, bacağı dümdüz tutup sopa gibi yukarı kaldırma, o pozisyonda tutup beşe kadar sayıp bırakma bunlar kası güçlendirecek haretler. Bunları yapma yoluna gidelim."
