10-21 Kasım'da Belem'de düzenlenen BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 30. Taraflar Konferansının ilk haftası sona erdi. Hükümetler, bilim insanları, sivil toplum ve özel sektör temsilcileri emisyon azaltımı, uyum politikaları, iklim finansmanı, karbon piyasaları, kayıp-zarar mekanizmaları, adil geçiş, yerel katkılar ve uluslararası işbirliği müzakerelerine başladı. Amazon'da ilk kez yapılan etkinlikte ormansızlaşma, biyoçeşitlilik, doğal karbon yutakları ve yağmur ormanları koruma temaları öne çıktı.
Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva açılışta mevcut gidişatın 1,5 derece eşiğini aşma riski taşıdığını, taahhütlerin hızla uygulanması gerektiğini vurguladı. COP29 Başkanı Muhtar Babayev iklim finansmanı taahhütlerinin yerine getirilmesini istedi, Bakü Finans Hedefi dahil farkın kapatılmasını talep etti. BM İklim Sekreteri Simon Stiell 2035'e kadar yıllık 1,3 trilyon dolar hedefinin ulaşılabilir olduğunu belirtti. Net Sıfır Enerji İttifakı yatırım hedefini 148 milyar dolara yükselterek 2030'a kadar 1 trilyon dolara taşıdı.
Fosil yakıtlardan adil çıkış çağrısı ve yerli protestolar
Zirvede fosil yakıtlardan uzaklaşma ve temiz enerjiye geçiş vurgulandı, yenilenebilir enerjiyi 3 katına, verimliliği 2 katına çıkarma ihtiyacı belirtildi. Dönüşümün adil ve düzenli olması gerektiği, küresel ısınmanın 2100 bitmeden 1,5 derece altına çekilebileceği ifade edildi. İşbirliği mesajları verildi, iklim eyleminin hükümetlerle sınırlı kalmaması gerektiği dile getirildi.
İlk haftada yerli topluluklar protesto yaptı, toprak hakları, fosil yakıt karşıtlığı ve adil temsil talepleri dile getirildi. Amazon'daki petrol aramalarına karşı gösterilerde 2024 afetlerinin 45 milyon kişiyi yerinden ettiği, 240 milyar dolar kayba yol açtığı anıldı. BM Göç Örgütü afet mağdurları için işbirliği çağrısı yaptı, çoklu afet erken uyarı sistemli ülke sayısının 119'a ulaştığı paylaşıldı.
İkinci hafta finans ve orman koruma yol haritalarına odaklanacak
İkinci haftada iklim finansmanı, uyum-enerji dönüşümü kaynakları, fosil yakıtlardan çıkış takvimi, güncellenmiş Ulusal Katkı Beyanları güçlendirmesi ele alınacak. Tropikal orman koruma için yeni finans mekanizmaları, sürdürülebilir biyoyakıtlar, enerji politikaları, iklim adaleti ve yerli haklar için somut yol haritaları oluşturulacak
