Son Mühür / Alper Temiz - İzmir'in Menderes ilçesinde, Adnan Menderes Havalimanı'nın hemen güneyinde yer alan Hava Meydan Komutanlığı Kışlası için uzun süredir beklenen 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı tamamlandı. Plan, 1974 yılından beri Milli Savunma Bakanlığı'na tahsisli olan bu stratejik alanı, mevcut askeri kullanımları koruyarak geleceğe taşımayı hedefliyor. Görece Mahallesi'nde konumlanan kışla, toplam 553 bin 729 metrekarelik bir alanı kapsıyor ve ada-parsel detayları şöyle: 936 Ada'da 2 numaralı parselin bir kısmı ile 17, 18, 19, 20, 21, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40 ve 41 numaralı parsellerin tamamı; 187 Ada'da 3 numaralı parsel; 188 Ada'da 1 numaralı parselin tamamı; ayrıca 128 Ada'da 4 numaralı parselin 36 bin 535 metrekarelik bir bölümü. Parsellerin mülkiyeti, 1050 sayılı Yasa ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu kapsamında Milli Savunma Bakanlığı'na bağlı.
Planın hazırlanması, Milli Savunma Bakanlığı'nın 2009'daki kararıyla başladı. Kurum görüşleri, jeolojik etütler ve kadastro yenilemeleri gibi adımlar atıldıysa da süreç, idari güncellemeler nedeniyle uzadı. İzmir Valiliği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü'nün onayıyla rapor haline getirilen belge, üst ölçekli planlara uyumlu hale getirildi. Üst planlarda "Askeri Alan" olarak gösterilen bölge, 1/100 bin ölçekli İzmir-Manisa Çevre Düzeni Planı ve 1/25 bin ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planı ile tutarlı hale getirildi. Planlarda, askeri alanların yasal koruma altında olduğu ve tahsis devri durumunda sosyal altyapıya dönüştürülebileceği belirtiliyor.
Alanın jeolojik riskleri ve altyapı önlemleri
Plan dosyasında şu bilgilere yer verildi, “İzmir Valiliği'nin 25 Kasım 2024 tarihli jeolojik-jeoteknik etüt raporuna göre, bölge "Uygun Alan 2" (kaya zeminler), "Önlemli Alan 5.1" (şişme ve oturma riskli) ve "Önlemli Alan 2.1" (stabilite sorunu olan) kategorilerine ayrılıyor. Bu sınıflandırma, inşaatlarda drenaj sistemleri, istinat duvarları, zemin güçlendirme gibi önlemleri zorunlu kılıyor. Örneğin, yamaçlarda kayma riskine karşı palplanaj (zemin stabilize etme) çalışmaları, dere yataklarında sel tehlikesine karşı Devlet Su İşleri görüşü alınması şart koşuluyor. Rapor, yapı temellerinin sağlam zeminlere oturtulmasını ve deprem yönetmeliklerine tam uyumu vurguluyor. Ulaşım ise Akçay Caddesi üzerinden havalimanı nizamiyesinden sağlanıyor; kışla, havalimanı girişine 3,5 kilometre, İzmir-Aydın Otoyolu'na ise 1,5 kilometre mesafede.
Planın amacı net: Kışlanın planlı büyümesini sağlamak. Alan, "Askeri Alan (Hava Meydan Komutanlığı)" olarak tanımlanıyor ve emsal değeri 1.00, maksimum yükseklik 20,80 metre olarak belirleniyor. Bu, uçak bakım binaları, eğitim tesisleri, idari yapılar ve sosyal alanlar için yeterli esneklik sunuyor. Devlet Hava Meydanları İşletmesi'nin görüşü de yapılaşma aşamasında alınacak. Güneybatı cephesinde 25 metrelik yol, doğusunda 10 metrelik taşıt yolu gibi altyapı bağlantıları da plana entegre edildi.”
Bürokratik labirent
Planlama süreci, 2009'daki Milli Savunma Bakanlığı kararıyla start alsa da, 2015'teki kadastro yenilemeleri, 2021'deki tahsis güncellemeleri ve kurum görüşlerindeki aksamalar nedeniyle 15 yıl sürdü. Bu gecikme, en dikkat çekici ve eleştirilen nokta: “Stratejik bir askeri üssün altyapısının modernizasyonu, idari prosedürlerin kurbanı” olarak görülüyordu. Rapor, 2010'da Bayındırlık ve İskân Bakanlığı'na sunulan taslağın eksikleriyle birlikte bekletildiğini, 128 Ada'daki ek tahsisin ancak 2021'de tamamlandığını belirtiyor.
