Orman yangınlarının oluşturduğu duman, sadece çevreye değil insan sağlığına da zarar veriyor. Acıbadem Kent Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Jülide Çeldir Emre, yangın bölgelerinde yaşayanlarda nefes darlığı, astım atakları ve KOAH alevlenmeleri gibi ciddi solunum problemlerinin sıklaştığını açıkladı.
Yangın dumanı hangi riskleri taşıyor?
Yangın dumanı, özellikle çocuklar, yaşlılar ve kronik solunum yolu hastaları için büyük tehlike oluşturuyor. Dr. Emre, dumanın içeriğindeki ince partiküller (PM2.5), karbonmonoksit, nitrojendioksit ve formaldehit gibi toksik maddelerin solunum yollarını etkilediğine dikkat çekti. 2021’de yayımlanan araştırmalar, yangın dumanına maruziyetin astım ve KOAH ataklarını artırdığını, acil servis başvurularında yükselişe neden olduğunu gösteriyor.
Dumandan korunmak için alınabilecek önlemler
Dr. Emre, dumanın içeri girmesini engellemek için evde kapı ve pencerelerin sıkı kapatılmasını, pencere kenarlarına ıslak havlu konulmasını öneriyor. İç mekan havasını temizlemek için HEPA filtreli hava temizleyiciler faydalı oluyor. Zorunlu durumlarda dışarı çıkarken N95 veya FFP2 maskeleri kullanılması gerektiğine dikkat çekiliyor. Ayrıca, astım ve KOAH hastalarının ilaçlarını yanlarında bulundurması, gerekirse ek inhaler kullanımı yapmaları gerekiyor.
Yangın sönse de tehlike bitmiyor
Yangınlar kontrol altına alındıktan sonra bile solunum sorunları devam edebiliyor. Dr. Emre, “Yangın dumanına maruz kalanlarda haftalarca süren kronik öksürük, egzersizle nefes darlığı ve bronş hassasiyeti görülebiliyor. Akciğer fonksiyonlarında üç ay sonrası bile düşüş rapor edildi” diyerek, geç dönem etkilerinin önemine işaret etti. Bu belirtiler görüldüğünde uzman doktora başvurulması gerekiyor.
Ormanlar sağlığımızın teminatı
Ormanların akciğer sağlığı açısından kritik önemde olduğunu belirten Dr. Emre, ağaçların karbondioksiti emerek oksijen sağladığını ve havadaki zararlı partikülleri filtrelediğini söyledi. Yeşil alanlarda yaşayanların solunum fonksiyonlarının daha iyi olduğu bilimsel çalışmalarla kanıtlandı. Ormanların korunması, geleceğin solunum sağlığının da korunması anlamına geliyor.
